΄Ησαίας : Κεφάλαιον ΜΗ'

Πρωτότυπο Κείμενο

κούσατε ταῦτα, οἶκος Ἰακὼβ οἱ κεκλημένοι τῷ ὀνόματι Ἰσραὴλ καὶ ἐξ Ἰούδα ἐξελθόντες, οἱ ὀμνύοντες τῷ ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ Ἰσραήλ, μιμνησκόμενοι οὐ μετὰ ἀληθείας οὐδὲ μετὰ δικαιοσύνης
2 καὶ ἀντεχόμενοι τῷ ὀνόματι τῆς πόλεως τῆς ἁγίας καὶ ἐπὶ τῷ Θεῷ Ἰσραὴλ ἀντιστηριζόμενοι, Κύριος σαβαὼθ ὄνομα αὐτῷ.
3 Τὰ πρότερα ἔτι ἀνήγγειλα, καὶ ἐκ τοῦ στόματός μου ἐξῆλθε καὶ ἀκουστὸν ἐγένετο· ἐξάπινα ἐποίησα, καὶ ἐπῆλθε.
4 Γινώσκω ὅτι σκληρὸς εἶ, καὶ νεῦρον σιδηροῦν ὁ τράχηλός σου, καὶ τὸ μέτωπόν σου χαλκοῦν.
5 Καὶ ἀνήγγειλά σοι πάλαι, πρὶν ἐλθεῖν ἐπὶ σὲ ἀκουστόν σοι ἐποίησα· μήποτε εἴπῃς ὅτι τὰ εἴδωλά μου ἐποίησε, καὶ εἴπῃς ὅτι τὰ γλυπτὰ καὶ τὰ χωνευτὰ ἐνετείλατό μοι.
6 Ἠκούσατε πάντα, καὶ ὑμεῖς οὐκ ἔγνωτε· ἀλλὰ καὶ ἀκουστά σοι ἐποίησα τὰ καινὰ ἀπὸ τοῦ νῦν, ἃ μέλλει γίνεσθαι, καὶ οὐκ εἶπας.
7 Νῦν γίνεται καὶ οὐ πάλαι, καὶ οὐ προτέραις ἡμέραις ἤκουσας αὐτά· μὴ εἴπῃς· ναὶ γινώσκω αὐτά.
8 Οὔτε ἔγνως οὔτε ἠπίστω, οὔτε ἀπ' ἀρχῆς ἤνοιξά σου τὰ ὦτα· ἔγνων γὰρ ὅτι ἀθετῶν ἀθετήσεις καὶ ἄνομος ἔτι ἐκ κοιλίας κληθήσῃ.
9 Ἕνεκεν τοῦ ἐμοῦ ὀνόματος δείξω σοι τὸν θυμόν μου καὶ τὰ ἔνδοξά μου ἐπάξω ἐπὶ σέ, ἵνα μὴ ἐξολοθρεύσω σε.
10 Ἰδοὺ πέπρακά σε οὐχ ἕνεκεν ἀργυρίου, ἐξειλάμην δέ σε ἐκ καμίνου πτωχείας·
11 ἕνεκεν ἐμοῦ ποιήσω σοι, ὅτι τὸ ἐμὸν ὄνομα βεβηλοῦται, καὶ τὴν δόξαν μου ἑτέρῳ οὐ δώσω.
12 Ἄκουέ μου, Ἰακώβ καὶ Ἰσραὴλ, ὃν ἐγὼ καλῷ· ἐγώ εἰμι πρῶτος, καὶ ἐγὼ εἰμι εἰς τὸν αἰῶνα,
13 καὶ ἡ χείρ μου ἐθεμελίωσε τὴν γῆν, καὶ ἡ δεξιά μου ἐστερέωσε τὸν οὐρανόν. Καλέσω αὐτούς, καὶ στήσονται ἅμα
14 καὶ συναχθήσονται πάντες καὶ ἀκούσονται. Τίς αὐτοῖς ἀνήγγειλε ταῦτα; Ἀγαπῶν σε ἐποίησα τὸ θέλημά σου ἐπὶ Βαβυλῶνα τοῦ ᾆραι σπέρμα Χαλδαίων.
15 Ἐγὼ ἐλάλησα, ἐγὼ ἐκάλεσα, ἤγαγον αὐτὸν καὶ εὐώδωσα τὴν ὁδὸν αὐτοῦ.
16 Προσαγάγετε πρός με καὶ ἀκούσατε ταῦτα· οὐκ ἀπ' ἀρχῆς ἐν κρυφῇ λελάληκα, οὐδὲ ἐν τόπῳ γῆς σκοτεινῷ· ἡνίκα ἐγένετο, ἐκεῖ ἤμην, καὶ νῦν Κύριος ἀπέστειλέ με καὶ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ.
17 Οὕτως λέγει Κύριος ὁ ρυσάμενός σε, ὁ ἅγιος Ἰσραήλ· ἐγὼ εἰμι ὁ Θεός σου, δέδειχά σοι τοῦ εὑρεῖν σε τὴν ὁδὸν, ἐν ᾗ πορεύσῃ ἐν αὐτῇ.
18 Καὶ εἰ ἤκουσας τῶν ἐντολῶν μου, ἐγένετο ἂν ὡσεὶ ποταμὸς ἡ εἰρήνη σου καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ὡς κῦμα θαλάσσης·
19 καὶ ἐγένετο ἂν ὡς ἡ ἄμμος τὸ σπέρμα σου καὶ τὰ ἔκγονα τῆς κοιλίας σου ὡς ὁ χοῦς τῆς γῆς· οὐδὲ νῦν οὐ μὴ ἐξολοθρευθῇς, οὐδὲ ἀπολεῖται τὸ ὄνομά σου ἐνώπιον ἐμοῦ.
-20 Ἔξελθε ἐκ Βαβυλῶνος φεύγων ἀπὸ τῶν Χαλδαίων· φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε, καὶ ἀκουστόν γενέσθω τοῦτο, ἀπαγγείλατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς, λέγετε· ἐρρύσατο Κύριος τὸν δοῦλον αὐτοῦ Ἰακώβ·
21 καὶ ἐὰν διψήσωσι, δι' ἐρήμου ἄξει αὐτούς, ὕδωρ ἐκ πέτρας ἐξάξει αὐτοῖς· σχισθήσεται πέτρα, καὶ ρυήσεται ὕδωρ, καὶ πίεται ὁ λαός μου.
22 Οὐκ ἔστι χαίρειν, λέγει Κύριος, τοῖς ἀσεβέσιν.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

κούσατε αὐτὰ σεῖς, οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἰακώβ, οἱ ὁποῖοι ἔχετε τὸ ὄνομα τοῦ Ἰσραήλ· σεῖς ποὺ προέρχεσθε ἀπὸ τὴν φυλὴν τοῦ Ἰούδα, σεῖς ποὺ ὁρκίζεσθε εἰς τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἰσραήλ· σεῖς, οἱ ὁποῖοι εἰς καιρὸν θλίψεων καὶ κινδύνων ἐνθυμεῖσθε καὶ ἐπικαλεῖσθε τὸν Θεόν, ὄχι ὅμως μὲ εἰλικρίνειαν καὶ εὐθύτητα καρδίας οὔτε μὲ ζωὴν ἀρετῆς.
2 Σεῖς, ποὺ κρατεῖτε ὡς ἰδικόν σας τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας πόλεως, τῆς Ἱερουσαλήμ, καὶ λέγετε ὅτι στηρίζεσθε εἰς τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραήλ. Εἰς ἐκεῖνον, τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα εἶναι Κύριος τῶν δυνάμεων.
3 Προανήγγειλα ἐκ τῶν προτέρων μελλοντικὰ γεγονότα. Ἀπὸ τὸ στόμα μου ἐξῆλθον προφητεῖαι, ἠκούσθησαν ἀπὸ σᾶς, ἔξαφνα δὲ καί, χωρὶς νὰ τὸ περιμένετε, ἔπραξα καὶ συνέβησαν τὰ γεγονότα.
4 Γνωρίζω, ὅτι εἶσαι λαὸς σκληρὸς καὶ πεισματάρης, ὅτι ὁ τράχηλός σου εἶναι σιδερένιο καὶ δύσκαμπτον νεῦρον, τὸ μέτωπόν σου χάλκινον καὶ ἀσυγκίνητον.
5 Πρὸ πολλοῦ χρόνου σοῦ προανήγγειλα τὰ γεγονότα, πρὶν ἐκσπάσουν ἐναντίον σου, σὲ ἔκαμα νὰ ἀκούσῃς τὰς σχετικὰς προφητείας· διὰ νὰ μὴ εἴπῃς, ὅτι τὰ εἴδωλα, ποὺ προσκυνῶ, ἔκαμαν αὐτό· νὰ μὴ πῇς ὅτι τὰ γλυπτὰ καὶ χωνευτὰ ἀγάλματα προεῖπαν αὐτὰ εἰς ἐμέ.
6 Σεῖς, οἱ ἰσραηλῖται ἠκούσατε ὅλα αὐτὰ καὶ ὅμως δὲν ἠθελήσατε νὰ τὰ κατανοήσετε. Ἀλλὰ καὶ νέα γεγονότα, τὰ ὁποῖα μέλλουν νὰ γίνουν ἀπὸ τώρα καὶ εἰς τὸ ἐξῆς, ἐγὼ σοῦ τὰ κατέστησα γνωστὰ καὶ σὺ δὲν εἶπες, ὅτι ὁ Θεὸς μοῦ τὰ προανήγγειλε.
7 Τώρα ἐξαγγέλλονται αἱ προφητεῖαι, τώρα λαμβάνουν χώραν τὰ νέα αὐτὰ γεγονότα καὶ ὄχι εἰς παλαιοτέρους χρόνους. Τώρα, καὶ ὄχι εἰς προηγουμένας ἐποχάς, ἤκουσες αὐτά. Ἔγιναν δέ, διὰ νὰ μὴ εἴπῃς· ἅ, ναὶ τὰ ἐγνώριζα.
8 Οὔτε ἐγνώριζες, οὔτε εἶχες μάθει, οὔτε ἐγὼ διὰ τὴν ἀπιστίαν σου σοῦ εἶχα ἀνοίξει ἀπὸ τότε τὰ αὐτιὰ τῆς ψυχῆς σου, ὥστε νὰ ἀκούσῃς καὶ γνωρίσῃς τὰς προφητείας. Τοῦτο δέ, διότι ἐγὼ ἐγνώριζα, ὅτι σὺ ἀσφαλῶς καὶ βεβαίως θὰ ἀθετήσῃς αὐτά, ὅτι ἦσο καὶ θὰ ὠνομάζεσο παράνομος ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τῆς ἐθνικῆς ὑπάρξεώς σου.
9 Πρὸς δόξαν ὅμως καὶ σεβασμὸν τοῦ Ὀνόματός μου θὰ δείξω εἰς σὲ τὴν ὀργήν μου. Ἔπειτα θὰ πραγματοποιήσω εἰς σὲ ἔνδοξα γεγονότα, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐξολοθρεύσω ἐντελῶς.
10 Ἰδού, σᾶς ἐπώλησα δούλους εἰς τοὺς Βαβυλωνίους, ὄχι βέβαια ἔναντι ἀργυρίου· ἀλλὰ καὶ σᾶς ἀπήλλαξα ἀπὸ τὴν κάμινον τῆς πτωχείας κατὰ τὸν καιρὸν τῆς αἰχμαλωσίας σας.
11 Χάριν ἐμοῦ θὰ σᾶς σώσω, διότι ἐκεῖ βεβηλώνεται τὸ Ὄνομά μου καὶ δὲν θὰ παραδώσω τὴν δόξαν μου εἰς ἄλλον Θεόν.
12 Ἀκούσατέ με, λοιπόν, σεῖς οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἰακώβ, σὺ ἰσραηλιτικὲ λαέ, τὸν ὁποῖον ἐγὼ ἀπ' ἀρχῆς ἐκάλεσα καὶ καλῶ ἰδικόν μου λαόν. Ἐγὼ εἶμαι ὁ πρῶτος, ἐγὼ εἶμαι καὶ μετὰ ταῦτα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
13 Τὸ παντοδύναμον χέρι μου ἐθεμελίωσεν ἀσφαλῆ τὴν γῆν καὶ ἡ δεξιά μου ἐστερέωσε ὸν ἔναστρον οὐρανόν. Θὰ προσκαλέσω ὅλα αὐτά, καὶ ἀμέσως θὰ σταθοῦν εἰς προσοχὴν ἐνώπιόν μου.
14 Ἂς συγκεντρωθοῦν ὅλοι καὶ ἂς ἀκούσουν μὲ προσοχήν, ποιὸς ἐκ τῶν προτέρων ἀνήγγειλεν εἰς αὐτοὺς αὐτά; Ἐγώ, ἐπειδὴ σὲ ἠγάπησα, ἔκαμα τὸ θέλημά σου εἰς βάρος τῆς Βαβυλῶνος· νὰ ἐξολοθρεύσω τοὺς ἀπογόνους τῶν Χαλδαίων.
15 Ἐγὼ ὡμίλησα εἰς τὸν Κῦρον, ἐγὼ τὸν προσεκάλεσα καὶ τὸν ὠδήγησα, ἐγὼ εὐώδωσα τὸν δρόμον του.
16 Ἐλᾶτε πρὸς ἐμέ, ὦ Ἰσραηλῖται, καὶ ἀκούσατε αὐτά. Δὲν εἶπα αὐτὰ εἰς μακρυνὴν ἐποχὴν κρυφίως, οὔτε εἰς κανένα σκοτεινὸν τόπον. Ὅταν ἐπραγματοποιοῦντο αἱ προφητεῖαι μου, ἤμουν ἐκεῖ βοηθῶν τὸν Κῦρον. Καὶ τώρα ὁ Κῦρος λέγει· ὁ Κύριος μὲ ἔστειλε καὶ τὸ πνεῦμα του.
17 Αὐτὰ λέγει ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος σὲ ἠλευθέρωσε, ὁ ἅγιος Θεὸς τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ: ᾿Εγὼ εἶμαι ὁ Θεός σου, ἐγὼ ἔδειξα εἰς σὲ νὰ εὕρῃς τὴν ἀληθινὴν ὁδόν, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ πρέπει νὰ πορευθῇς, ἐὰν θέλῃς τὴν σωτηρίαν σου.
18 Καὶ ἐὰν εἶχες ἀκούσει τὰς ἐντολάς μου, ἡ εἰρήνη καὶ ἡ εὐτυχία σου θὰ ἐγίνετο πλουσία καὶ ἀνεξάντλητος, ὡσὰν ποταμὸς καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ὡσὰν τὸ κῦμα τῆς θαλάσσης.
19 Οἱ ἀπόγονοί σου θὰ ἦσαν τόσοι πολλοί, ὅση ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης· τὰ δὲ τέκνα σου ἀναρίθμητα, ὅπως εἶναι τὸ χῶμα τῆς γῆς. Ἀλλὰ οὔτε καὶ τώρα θὰ ἐξολοθρευθῇς, οὔτε θὰ χαθῇ τὸ ὄνομά σου ἀπὸ ἐμπρός μου.
20 Ἔβγα, λοιπόν, ἐλεύθερος, ὦ ἰσραηλιτικὲ λαέ, ἀπὸ τὴν Βαβυλῶνα. Φύγε ἀπὸ τὴν χώραν τῶν Χαλδαίων. Μὲ φωνὰς χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης ἀναγγείλατε τὸ εὐχάριστον τοῦτο γεγονός. Ἂς γίνῃ τοῦτο παντοῦ ἀκουστόν. Κηρύξατέ τὸ εἰς τὰ πέρατα τῆς γῆς. Εἴπατε ὅτι ὁ Κύριος ἀπήλλαξε τὸν δοῦλον του, τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἰακώβ, ἀπὸ τὴν δουλείαν τῶν Βαβυλωνίων.
21 Ἐὰν αὐτὸ διψήσουν, καθ' ὃν χρόνον ὁ Θεὸς θὰ τοὺς ὁδηγῇ διὰ μέσου τῆς ἐρήμου, θὰ βγάλῃ νερὸ πρὸς χάριν αὐτῶν ἀπὸ τὸν βράχον. Θὰ σχισθῇ ἡ πέτρα καὶ θὰ ἀναβλύζουν ὕδατα, διὰ νὰ πίῃ ὁ λαός μου.
22 Χαρὰ καὶ εὐφροσύνη δὲν ὑπάρχει εἰς τοὺς ἀσεβεῖς ἀνθρώπους, λέγει ὁ Κύριος.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

κούσατε ὅλα αὐτὰ σεῖς, οἱ ἀποτελοῦντες τὴν οἰκογένειαν τοῦ Ἰακώβ, οἱ ὁποῖοι ἔχετε ὀνομασθῇ μὲ τὸ ὄνομα τοῦ εὐλογημένου Ἰσραὴλ καὶ οἱ καταγόμενοι ἀπὸ τὸν Ἰούδαν, οἱ ὁποῖοι ὁρκίζεσθε εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου, οἱ ἐνθυμούμενοι καὶ ἐπικαλούμενοι τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραήλ, ὄχι ὅμως μὲ εἰλικρίνειαν καὶ εὐθύτητα καρδίας, οὔτε μὲ βίον ἐνάρετον δικαιοσύνης,
2 καὶ οἱ ὁποῖοι κρατεῖτε καλὰ ὡς ἰδικόν σας τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλὴμ καὶ στηρίζεσθε ἐπὶ τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἰσραήλ, τοῦ Ὁποίου τὸ ὄνομα εἶναι ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων.
3 Γεγονότα ἐκ προτέρου καὶ ἐκ χρόνων παλαιῶν ἀκόμη ἀνήγγειλα, καὶ ἀπὸ τὸ στόμα μου ἐξῆλθον αἱ προφητεῖαι των καὶ ἔγιναν ἀκουσταὶ διακηρυχθεῖσαν ἐξαίφνης δὲ καὶ χωρὶς νὰ τὸ περιμένῃς τὰ ἐπραγματοποίησα καὶ ἐπῆλθον.
4 Ἠξεύρω ὅτι εἶσαι σκληρὸς καὶ πείσμων καὶ ὅτι ὁ τράχηλός σου εἶναι νεῦρον σιδηροῦν καὶ δύσκαμπτον καὶ τὸ μέτωπόν σου χάλκινον, ὥστε δὲν τὸ θίγει ἐντροπὴ καὶ αἰσχύνη.
5 Καὶ σοῦ τὰ προανήγγειλα πρὸ πολλοῦ· προτοῦ νὰ ἔλθῃ κάτι σχετικὸν εἰς σὲ καὶ προτοῦ νὰ σοῦ συμβῇ, σοῦ κατέστησα ἀκουστὸν τοῦτο, διὰ νὰ μὴ εἴπῃς ὅτι τὰ εἴδωλα μοῦ τὸ ἔκαμαν, καὶ νὰ μὴ εἴπῃς ὅτι τὰ γλυπτὰ καὶ χωνευτὰ εἴδωλα τὸ διέταξαν καὶ ἔγινεν εἰς ἐμέ.
6 Ἠκούσατε ὅλα, καὶ ὅμως σεῖς δὲν ἐγνωρίσατε ὅτι Ἐγὼ εἶμαι ὁ παγγνώστης Θεός, ὁ προγνωρίζων τὰ μέλλοντα. Ἀλλὰ καὶ νέα, σύγχρονα, ποὺ μέλλουν νὰ γίνουν ἐπὶ τῶν ἡμερῶν σου, σοῦ κατέστησα γνωστά, καὶ δὲν εἶπες: Ὁ Θεὸς μοῦ προανήγγειλε ταῦτα.
7 Τώρα γίνονται αἱ προφητεῖαι καὶ τὰ νέα αὐτὰ γεγονότα καὶ οὐχὶ εἰς παλαιοτέρους χρόνους. Δὲν ἤκουσες νὰ γίνεται λόγος εἰς σὲ περὶ τούτων εἰς προτέρας ἡμέρας· ἵνα μὴ εἴπῃς: Ναί, γνωρίζω τὰ γεγονότα αὐτά.
8 Οὔτε ἐγνώρισες αὐτά, οὔτε ἤξευρες περισσότερα, οὔτε ἔκτοτέ σου ἤνοιξα τῆς ψυχῆς τὰ ὦτα, ὥστε νὰ γίνουν ἐπιδεκτικὰ πλουσιωτέρων προφητειῶν καὶ ἀποκαλύψεων. Δὲν σοῦ ἀπεκάλυψα δὲ περισσότερα, οὔτε σου ἤνοιξα τὰ ὦτα, διότι ἐγνώριζον ὅτι θὰ ἀθετοῦσες ὅσα θὰ σοῦ ἀνεκοίνωνα καὶ ὅτι θὰ ὀνομασθῇς παράνομος, ἀφ’ ὅτου ἦσο ἀκόμη εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ πρὶν ἢ λάβῃς ἰδίαν ἐθνικὴν ὑπόστασιν.
9 Πρὸς δόξαν τοῦ Ὀνόματός μου θὰ δείξω εἰς σὲ τὸν θυμόν μου, τιμωρῶν τὴν σκληρότητά σου, καὶ ἔπειτα θὰ φέρω ἐπὶ σοῦ τὰ ἔνδοξα καὶ θαυμαστά μου γεγονότα, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐξολοθρεύσω.
10 Ἰδοὺ σὲ ἐπώλησα ὡς αἰχμάλωτον οὐχὶ ἕνεκεν χρημάτων, ἀλλὰ δωρεάν. Σὲ ἠλευθέρωσα δὲ ἀπὸ κάμινον πτωχείας, ὅταν δηλαδὴ ἐστερεῖσο τῶν πάντων καὶ δὲν εἶχες χρήματα.
11 Διὰ τὸν ἑαυτόν μου καὶ διὰ τὴν δόξαν μου Ἐγὼ θὰ σοῦ κάμω τὴν ἀπελευθέρωσιν αὐτήν, διότι βλασφημεῖται τὸ ὄνομά μου, ὅταν ὁ λαός μου εἶναι δοῦλος καὶ ἐξευτελίζεται, ὡσὰν να μὴ εἶχα Ἐγὼ τὴν δύναμιν νὰ τὸν προστατεύσω· καὶ τὴν δόξαν μου Ἐγὼ δὲν θὰ δώσω εἰς ἄλλον.
12 Ἀκουέ μου, ὦ Ἰακὼβ καὶ Ἰσραήλ, λαέ, τὸν ὁποῖον Ἐγὼ ἐκάλεσα νὰ εἶναι ἰδιαιτέρως ἰδικός μου· Ἐγὼ εἶμαι πρῶτος καὶ πρὸ ἐμοῦ οὐδεὶς ἄλλος ὑπῆρξε, καὶ Ἐγὼ εἶμαι εἰς τὸν αἰῶνα, μὴ παύων ποτὲ νὰ ὑπάρχω.
13 Καὶ ἡ χείρ μου ἐθεμελίωσε τὴν γῆν καὶ ἡ δεξιά μου ἐστερέωσε τὸν ἔναστρον οὐρανόν. Θὰ τοὺς προσκαλέσω, καὶ ἀμέσως θὰ σταθοῦν ὅλοι συγχρόνως ὡσὰν δοῦλοι πρόθυμοι εἰς τὰς διαταγάς μου.
14 Καὶ θὰ συναχθοῦν ὅλοι καὶ θὰ ἀκούσουν. Ποῖος ἀνήγγειλεν ἐκ προτέρου εἰς αὐτοὺς ταῦτα; Ἐπειδὴ σὲ ἀγαπῶ, ὦ Ἰσραήλ, ἐποίησα εἰς τὴν Βαβυλῶνα αὐτὸ ποὺ ἤθελες, νὰ καταστρέψω δηλαδὴ τὸ γένος τῶν Χαλδαίων.
15 Ἐγὼ ὡμίλησα ἐκ προτέρου διὰ τὸν Κῦρον, Ἐγὼ ἐκάλεσα καὶ ἔφερα αὐτὸν εἰς τὴν ὕπαρξιν καὶ Ἐγὼ ἔδωκα ἐπιτυχίαν εἰς τὰς ἐπιχειρήσεις του καὶ τὰ σχέδιά του.
16 Πλησιάσατε πρός με καὶ ἀκούσατε ταῦτα, ὦ Ἰουδαῖοι. Δὲν εἶπον ταῦτα εἰς παλαιοτέραν ἐποχὴν κρυφίως, οὔτε εἰς τόπον σκοτεινὸν καὶ ἀθέατον. Ὅταν ἐγένοντο αἱ ἐπαληθεύσεις τῶν προρρήσεών μου, ἤμην ἐκεῖ βοηθῶν τὸν Κῦρον. Καὶ τώρα, λέγει ὁ Κῦρος, μὲ ἀπέστειλεν ὁ Κύριος καὶ τὸ Πνεῦμα του.
17 Οὕτω λέγει ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος σὲ ἠλευθέρωσεν ἐκ τῆς δουλείας τῆς Αἰγύπτου καὶ εἶναι λυτρωτής σου, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ: Ἐγὼ ὑπάρχω, ὁ Θεός σου. Ἔχω δείξει εἰς σὲ τὸν τρόπον, διὰ νὰ εὕρῃς τὸν δρόμον, εἰς τὸν ὁποῖον θὰ πορευθῇς, ἐὰν θέλῃς νὰ σωθῇς.
18 Καὶ ἐὰν ἤκουες τὰς ἐντολάς μου, ἡ εἰρήνη σου καὶ ἡ εὐτυχία σου θὰ ἐγίνετο ἄφθονος, συνεχὴς καὶ δροσιστικὴ ὡσὰν ποταμός, ἡ δὲ δικαιοσύνη σου καὶ ἡ ἀρετὴ τῶν πολιτῶν σου ὡσὰν κῦμα θαλάσσης διαρκῶς ἀνανεούμενον.
19 Καὶ θὰ ἐγίνοντο ὡσὰν τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης ἀναρίθμητοι οἱ ἀπόγονοί σου, καὶ τὰ ἀπὸ τῆς κοιλίας σου γεννώμενα τέκνα ὡσὰν τὸ χῶμα τῆς γῆς. Οὔτε τώρα ὅμως θὰ καταστραφῇς, οὔτε θὰ ἐξαφανισθῇ ἀπὸ ἐμπρός μου τὸ ὄνομά σου.
20 Ἔξελθε, λαέ μου, ἀπὸ τὴν Βαβυλῶνα φεύγων ἀπὸ τοὺς Χαλδαίους. Μὲ φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε, καὶ ἂς γίνῃ γνωστὸν τοῦτο. Διαδώσατέ το μέχρι τῶν περάτων τῆς γῆς. Λέγετε: Ὁ Κύριος ἠλευθέρωσε τὸν δοῦλον του Ἰακώβ.
21 Καὶ ἐὰν διψήσουν, διὰ μέσου ἀνύδρου ἐρήμου θὰ τοὺς ὁδηγήσῃ χωρὶς νὰ πάθουν τίποτε, διότι θὰ ἐξαγάγῃ δι’ αὐτοὺς ὕδωρ ἀπὸ ξηρὰν καὶ ἄγονον πέτραν θὰ σχισθῇ ἡ πέτρα καὶ θὰ τρέξῃ ὕδωρ καὶ θὰ πίῃ ὁ λαός μου.
22 Δὲν ὑπάρχει ὅμως χαρὰ καὶ εὐτυχία εἰς τοὺς ἀσεβεῖς, λέγει ὁ Κύριος.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
κούσατε ταῦτα, οἶκος Ἰακὼβ οἱ κεκλημένοι τῷ ὀνόματι Ἰσραὴλ καὶ ἐξ Ἰούδα ἐξελθόντες, οἱ ὀμνύοντες τῷ ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ Ἰσραήλ, μιμνησκόμενοι οὐ μετὰ ἀληθείας οὐδὲ μετὰ δικαιοσύνης	κούσατε αὐτὰ σεῖς, οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἰακώβ, οἱ ὁποῖοι ἔχετε τὸ ὄνομα τοῦ Ἰσραήλ· σεῖς ποὺ προέρχεσθε ἀπὸ τὴν φυλὴν τοῦ Ἰούδα, σεῖς ποὺ ὁρκίζεσθε εἰς τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἰσραήλ· σεῖς, οἱ ὁποῖοι εἰς καιρὸν θλίψεων καὶ κινδύνων ἐνθυμεῖσθε καὶ ἐπικαλεῖσθε τὸν Θεόν, ὄχι ὅμως μὲ εἰλικρίνειαν καὶ εὐθύτητα καρδίας οὔτε μὲ ζωὴν ἀρετῆς.	κούσατε ὅλα αὐτὰ σεῖς, οἱ ἀποτελοῦντες τὴν οἰκογένειαν τοῦ Ἰακώβ, οἱ ὁποῖοι ἔχετε ὀνομασθῇ μὲ τὸ ὄνομα τοῦ εὐλογημένου Ἰσραὴλ καὶ οἱ καταγόμενοι ἀπὸ τὸν Ἰούδαν, οἱ ὁποῖοι ὁρκίζεσθε εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου, οἱ ἐνθυμούμενοι καὶ ἐπικαλούμενοι τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραήλ, ὄχι ὅμως μὲ εἰλικρίνειαν καὶ εὐθύτητα καρδίας, οὔτε μὲ βίον ἐνάρετον δικαιοσύνης,
2 καὶ ἀντεχόμενοι τῷ ὀνόματι τῆς πόλεως τῆς ἁγίας καὶ ἐπὶ τῷ Θεῷ Ἰσραὴλ ἀντιστηριζόμενοι, Κύριος σαβαὼθ ὄνομα αὐτῷ.	2 Σεῖς, ποὺ κρατεῖτε ὡς ἰδικόν σας τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας πόλεως, τῆς Ἱερουσαλήμ, καὶ λέγετε ὅτι στηρίζεσθε εἰς τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραήλ. Εἰς ἐκεῖνον, τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα εἶναι Κύριος τῶν δυνάμεων.	2 καὶ οἱ ὁποῖοι κρατεῖτε καλὰ ὡς ἰδικόν σας τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλὴμ καὶ στηρίζεσθε ἐπὶ τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἰσραήλ, τοῦ Ὁποίου τὸ ὄνομα εἶναι ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων.
3 Τὰ πρότερα ἔτι ἀνήγγειλα, καὶ ἐκ τοῦ στόματός μου ἐξῆλθε καὶ ἀκουστὸν ἐγένετο· ἐξάπινα ἐποίησα, καὶ ἐπῆλθε.	3 Προανήγγειλα ἐκ τῶν προτέρων μελλοντικὰ γεγονότα. Ἀπὸ τὸ στόμα μου ἐξῆλθον προφητεῖαι, ἠκούσθησαν ἀπὸ σᾶς, ἔξαφνα δὲ καί, χωρὶς νὰ τὸ περιμένετε, ἔπραξα καὶ συνέβησαν τὰ γεγονότα.	3 Γεγονότα ἐκ προτέρου καὶ ἐκ χρόνων παλαιῶν ἀκόμη ἀνήγγειλα, καὶ ἀπὸ τὸ στόμα μου ἐξῆλθον αἱ προφητεῖαι των καὶ ἔγιναν ἀκουσταὶ διακηρυχθεῖσαν ἐξαίφνης δὲ καὶ χωρὶς νὰ τὸ περιμένῃς τὰ ἐπραγματοποίησα καὶ ἐπῆλθον.
4 Γινώσκω ὅτι σκληρὸς εἶ, καὶ νεῦρον σιδηροῦν ὁ τράχηλός σου, καὶ τὸ μέτωπόν σου χαλκοῦν.	4 Γνωρίζω, ὅτι εἶσαι λαὸς σκληρὸς καὶ πεισματάρης, ὅτι ὁ τράχηλός σου εἶναι σιδερένιο καὶ δύσκαμπτον νεῦρον, τὸ μέτωπόν σου χάλκινον καὶ ἀσυγκίνητον.	4 Ἠξεύρω ὅτι εἶσαι σκληρὸς καὶ πείσμων καὶ ὅτι ὁ τράχηλός σου εἶναι νεῦρον σιδηροῦν καὶ δύσκαμπτον καὶ τὸ μέτωπόν σου χάλκινον, ὥστε δὲν τὸ θίγει ἐντροπὴ καὶ αἰσχύνη.
5 Καὶ ἀνήγγειλά σοι πάλαι, πρὶν ἐλθεῖν ἐπὶ σὲ ἀκουστόν σοι ἐποίησα· μήποτε εἴπῃς ὅτι τὰ εἴδωλά μου ἐποίησε, καὶ εἴπῃς ὅτι τὰ γλυπτὰ καὶ τὰ χωνευτὰ ἐνετείλατό μοι.	5 Πρὸ πολλοῦ χρόνου σοῦ προανήγγειλα τὰ γεγονότα, πρὶν ἐκσπάσουν ἐναντίον σου, σὲ ἔκαμα νὰ ἀκούσῃς τὰς σχετικὰς προφητείας· διὰ νὰ μὴ εἴπῃς, ὅτι τὰ εἴδωλα, ποὺ προσκυνῶ, ἔκαμαν αὐτό· νὰ μὴ πῇς ὅτι τὰ γλυπτὰ καὶ χωνευτὰ ἀγάλματα προεῖπαν αὐτὰ εἰς ἐμέ.	5 Καὶ σοῦ τὰ προανήγγειλα πρὸ πολλοῦ· προτοῦ νὰ ἔλθῃ κάτι σχετικὸν εἰς σὲ καὶ προτοῦ νὰ σοῦ συμβῇ, σοῦ κατέστησα ἀκουστὸν τοῦτο, διὰ νὰ μὴ εἴπῃς ὅτι τὰ εἴδωλα μοῦ τὸ ἔκαμαν, καὶ νὰ μὴ εἴπῃς ὅτι τὰ γλυπτὰ καὶ χωνευτὰ εἴδωλα τὸ διέταξαν καὶ ἔγινεν εἰς ἐμέ.
6 Ἠκούσατε πάντα, καὶ ὑμεῖς οὐκ ἔγνωτε· ἀλλὰ καὶ ἀκουστά σοι ἐποίησα τὰ καινὰ ἀπὸ τοῦ νῦν, ἃ μέλλει γίνεσθαι, καὶ οὐκ εἶπας.	6 Σεῖς, οἱ ἰσραηλῖται ἠκούσατε ὅλα αὐτὰ καὶ ὅμως δὲν ἠθελήσατε νὰ τὰ κατανοήσετε. Ἀλλὰ καὶ νέα γεγονότα, τὰ ὁποῖα μέλλουν νὰ γίνουν ἀπὸ τώρα καὶ εἰς τὸ ἐξῆς, ἐγὼ σοῦ τὰ κατέστησα γνωστὰ καὶ σὺ δὲν εἶπες, ὅτι ὁ Θεὸς μοῦ τὰ προανήγγειλε.	6 Ἠκούσατε ὅλα, καὶ ὅμως σεῖς δὲν ἐγνωρίσατε ὅτι Ἐγὼ εἶμαι ὁ παγγνώστης Θεός, ὁ προγνωρίζων τὰ μέλλοντα. Ἀλλὰ καὶ νέα, σύγχρονα, ποὺ μέλλουν νὰ γίνουν ἐπὶ τῶν ἡμερῶν σου, σοῦ κατέστησα γνωστά, καὶ δὲν εἶπες: Ὁ Θεὸς μοῦ προανήγγειλε ταῦτα.
7 Νῦν γίνεται καὶ οὐ πάλαι, καὶ οὐ προτέραις ἡμέραις ἤκουσας αὐτά· μὴ εἴπῃς· ναὶ γινώσκω αὐτά.	7 Τώρα ἐξαγγέλλονται αἱ προφητεῖαι, τώρα λαμβάνουν χώραν τὰ νέα αὐτὰ γεγονότα καὶ ὄχι εἰς παλαιοτέρους χρόνους. Τώρα, καὶ ὄχι εἰς προηγουμένας ἐποχάς, ἤκουσες αὐτά. Ἔγιναν δέ, διὰ νὰ μὴ εἴπῃς· ἅ, ναὶ τὰ ἐγνώριζα.	7 Τώρα γίνονται αἱ προφητεῖαι καὶ τὰ νέα αὐτὰ γεγονότα καὶ οὐχὶ εἰς παλαιοτέρους χρόνους. Δὲν ἤκουσες νὰ γίνεται λόγος εἰς σὲ περὶ τούτων εἰς προτέρας ἡμέρας· ἵνα μὴ εἴπῃς: Ναί, γνωρίζω τὰ γεγονότα αὐτά.
8 Οὔτε ἔγνως οὔτε ἠπίστω, οὔτε ἀπ' ἀρχῆς ἤνοιξά σου τὰ ὦτα· ἔγνων γὰρ ὅτι ἀθετῶν ἀθετήσεις καὶ ἄνομος ἔτι ἐκ κοιλίας κληθήσῃ.	8 Οὔτε ἐγνώριζες, οὔτε εἶχες μάθει, οὔτε ἐγὼ διὰ τὴν ἀπιστίαν σου σοῦ εἶχα ἀνοίξει ἀπὸ τότε τὰ αὐτιὰ τῆς ψυχῆς σου, ὥστε νὰ ἀκούσῃς καὶ γνωρίσῃς τὰς προφητείας. Τοῦτο δέ, διότι ἐγὼ ἐγνώριζα, ὅτι σὺ ἀσφαλῶς καὶ βεβαίως θὰ ἀθετήσῃς αὐτά, ὅτι ἦσο καὶ θὰ ὠνομάζεσο παράνομος ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τῆς ἐθνικῆς ὑπάρξεώς σου.	8 Οὔτε ἐγνώρισες αὐτά, οὔτε ἤξευρες περισσότερα, οὔτε ἔκτοτέ σου ἤνοιξα τῆς ψυχῆς τὰ ὦτα, ὥστε νὰ γίνουν ἐπιδεκτικὰ πλουσιωτέρων προφητειῶν καὶ ἀποκαλύψεων. Δὲν σοῦ ἀπεκάλυψα δὲ περισσότερα, οὔτε σου ἤνοιξα τὰ ὦτα, διότι ἐγνώριζον ὅτι θὰ ἀθετοῦσες ὅσα θὰ σοῦ ἀνεκοίνωνα καὶ ὅτι θὰ ὀνομασθῇς παράνομος, ἀφ’ ὅτου ἦσο ἀκόμη εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ πρὶν ἢ λάβῃς ἰδίαν ἐθνικὴν ὑπόστασιν.
9 Ἕνεκεν τοῦ ἐμοῦ ὀνόματος δείξω σοι τὸν θυμόν μου καὶ τὰ ἔνδοξά μου ἐπάξω ἐπὶ σέ, ἵνα μὴ ἐξολοθρεύσω σε.	9 Πρὸς δόξαν ὅμως καὶ σεβασμὸν τοῦ Ὀνόματός μου θὰ δείξω εἰς σὲ τὴν ὀργήν μου. Ἔπειτα θὰ πραγματοποιήσω εἰς σὲ ἔνδοξα γεγονότα, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐξολοθρεύσω ἐντελῶς.	9 Πρὸς δόξαν τοῦ Ὀνόματός μου θὰ δείξω εἰς σὲ τὸν θυμόν μου, τιμωρῶν τὴν σκληρότητά σου, καὶ ἔπειτα θὰ φέρω ἐπὶ σοῦ τὰ ἔνδοξα καὶ θαυμαστά μου γεγονότα, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐξολοθρεύσω.
10 Ἰδοὺ πέπρακά σε οὐχ ἕνεκεν ἀργυρίου, ἐξειλάμην δέ σε ἐκ καμίνου πτωχείας·	10 Ἰδού, σᾶς ἐπώλησα δούλους εἰς τοὺς Βαβυλωνίους, ὄχι βέβαια ἔναντι ἀργυρίου· ἀλλὰ καὶ σᾶς ἀπήλλαξα ἀπὸ τὴν κάμινον τῆς πτωχείας κατὰ τὸν καιρὸν τῆς αἰχμαλωσίας σας.	10 Ἰδοὺ σὲ ἐπώλησα ὡς αἰχμάλωτον οὐχὶ ἕνεκεν χρημάτων, ἀλλὰ δωρεάν. Σὲ ἠλευθέρωσα δὲ ἀπὸ κάμινον πτωχείας, ὅταν δηλαδὴ ἐστερεῖσο τῶν πάντων καὶ δὲν εἶχες χρήματα.
11 ἕνεκεν ἐμοῦ ποιήσω σοι, ὅτι τὸ ἐμὸν ὄνομα βεβηλοῦται, καὶ τὴν δόξαν μου ἑτέρῳ οὐ δώσω.	11 Χάριν ἐμοῦ θὰ σᾶς σώσω, διότι ἐκεῖ βεβηλώνεται τὸ Ὄνομά μου καὶ δὲν θὰ παραδώσω τὴν δόξαν μου εἰς ἄλλον Θεόν.	11 Διὰ τὸν ἑαυτόν μου καὶ διὰ τὴν δόξαν μου Ἐγὼ θὰ σοῦ κάμω τὴν ἀπελευθέρωσιν αὐτήν, διότι βλασφημεῖται τὸ ὄνομά μου, ὅταν ὁ λαός μου εἶναι δοῦλος καὶ ἐξευτελίζεται, ὡσὰν να μὴ εἶχα Ἐγὼ τὴν δύναμιν νὰ τὸν προστατεύσω· καὶ τὴν δόξαν μου Ἐγὼ δὲν θὰ δώσω εἰς ἄλλον.
12 Ἄκουέ μου, Ἰακώβ καὶ Ἰσραὴλ, ὃν ἐγὼ καλῷ· ἐγώ εἰμι πρῶτος, καὶ ἐγὼ εἰμι εἰς τὸν αἰῶνα,	12 Ἀκούσατέ με, λοιπόν, σεῖς οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἰακώβ, σὺ ἰσραηλιτικὲ λαέ, τὸν ὁποῖον ἐγὼ ἀπ' ἀρχῆς ἐκάλεσα καὶ καλῶ ἰδικόν μου λαόν. Ἐγὼ εἶμαι ὁ πρῶτος, ἐγὼ εἶμαι καὶ μετὰ ταῦτα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.	12 Ἀκουέ μου, ὦ Ἰακὼβ καὶ Ἰσραήλ, λαέ, τὸν ὁποῖον Ἐγὼ ἐκάλεσα νὰ εἶναι ἰδιαιτέρως ἰδικός μου· Ἐγὼ εἶμαι πρῶτος καὶ πρὸ ἐμοῦ οὐδεὶς ἄλλος ὑπῆρξε, καὶ Ἐγὼ εἶμαι εἰς τὸν αἰῶνα, μὴ παύων ποτὲ νὰ ὑπάρχω.
13 καὶ ἡ χείρ μου ἐθεμελίωσε τὴν γῆν, καὶ ἡ δεξιά μου ἐστερέωσε τὸν οὐρανόν. Καλέσω αὐτούς, καὶ στήσονται ἅμα	13 Τὸ παντοδύναμον χέρι μου ἐθεμελίωσεν ἀσφαλῆ τὴν γῆν καὶ ἡ δεξιά μου ἐστερέωσε ὸν ἔναστρον οὐρανόν. Θὰ προσκαλέσω ὅλα αὐτά, καὶ ἀμέσως θὰ σταθοῦν εἰς προσοχὴν ἐνώπιόν μου.	13 Καὶ ἡ χείρ μου ἐθεμελίωσε τὴν γῆν καὶ ἡ δεξιά μου ἐστερέωσε τὸν ἔναστρον οὐρανόν. Θὰ τοὺς προσκαλέσω, καὶ ἀμέσως θὰ σταθοῦν ὅλοι συγχρόνως ὡσὰν δοῦλοι πρόθυμοι εἰς τὰς διαταγάς μου.
14 καὶ συναχθήσονται πάντες καὶ ἀκούσονται. Τίς αὐτοῖς ἀνήγγειλε ταῦτα; Ἀγαπῶν σε ἐποίησα τὸ θέλημά σου ἐπὶ Βαβυλῶνα τοῦ ᾆραι σπέρμα Χαλδαίων.	14 Ἂς συγκεντρωθοῦν ὅλοι καὶ ἂς ἀκούσουν μὲ προσοχήν, ποιὸς ἐκ τῶν προτέρων ἀνήγγειλεν εἰς αὐτοὺς αὐτά; Ἐγώ, ἐπειδὴ σὲ ἠγάπησα, ἔκαμα τὸ θέλημά σου εἰς βάρος τῆς Βαβυλῶνος· νὰ ἐξολοθρεύσω τοὺς ἀπογόνους τῶν Χαλδαίων.	14 Καὶ θὰ συναχθοῦν ὅλοι καὶ θὰ ἀκούσουν. Ποῖος ἀνήγγειλεν ἐκ προτέρου εἰς αὐτοὺς ταῦτα; Ἐπειδὴ σὲ ἀγαπῶ, ὦ Ἰσραήλ, ἐποίησα εἰς τὴν Βαβυλῶνα αὐτὸ ποὺ ἤθελες, νὰ καταστρέψω δηλαδὴ τὸ γένος τῶν Χαλδαίων.
15 Ἐγὼ ἐλάλησα, ἐγὼ ἐκάλεσα, ἤγαγον αὐτὸν καὶ εὐώδωσα τὴν ὁδὸν αὐτοῦ.	15 Ἐγὼ ὡμίλησα εἰς τὸν Κῦρον, ἐγὼ τὸν προσεκάλεσα καὶ τὸν ὠδήγησα, ἐγὼ εὐώδωσα τὸν δρόμον του.	15 Ἐγὼ ὡμίλησα ἐκ προτέρου διὰ τὸν Κῦρον, Ἐγὼ ἐκάλεσα καὶ ἔφερα αὐτὸν εἰς τὴν ὕπαρξιν καὶ Ἐγὼ ἔδωκα ἐπιτυχίαν εἰς τὰς ἐπιχειρήσεις του καὶ τὰ σχέδιά του.
16 Προσαγάγετε πρός με καὶ ἀκούσατε ταῦτα· οὐκ ἀπ' ἀρχῆς ἐν κρυφῇ λελάληκα, οὐδὲ ἐν τόπῳ γῆς σκοτεινῷ· ἡνίκα ἐγένετο, ἐκεῖ ἤμην, καὶ νῦν Κύριος ἀπέστειλέ με καὶ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ.	16 Ἐλᾶτε πρὸς ἐμέ, ὦ Ἰσραηλῖται, καὶ ἀκούσατε αὐτά. Δὲν εἶπα αὐτὰ εἰς μακρυνὴν ἐποχὴν κρυφίως, οὔτε εἰς κανένα σκοτεινὸν τόπον. Ὅταν ἐπραγματοποιοῦντο αἱ προφητεῖαι μου, ἤμουν ἐκεῖ βοηθῶν τὸν Κῦρον. Καὶ τώρα ὁ Κῦρος λέγει· ὁ Κύριος μὲ ἔστειλε καὶ τὸ πνεῦμα του.	16 Πλησιάσατε πρός με καὶ ἀκούσατε ταῦτα, ὦ Ἰουδαῖοι. Δὲν εἶπον ταῦτα εἰς παλαιοτέραν ἐποχὴν κρυφίως, οὔτε εἰς τόπον σκοτεινὸν καὶ ἀθέατον. Ὅταν ἐγένοντο αἱ ἐπαληθεύσεις τῶν προρρήσεών μου, ἤμην ἐκεῖ βοηθῶν τὸν Κῦρον. Καὶ τώρα, λέγει ὁ Κῦρος, μὲ ἀπέστειλεν ὁ Κύριος καὶ τὸ Πνεῦμα του.
17 Οὕτως λέγει Κύριος ὁ ρυσάμενός σε, ὁ ἅγιος Ἰσραήλ· ἐγὼ εἰμι ὁ Θεός σου, δέδειχά σοι τοῦ εὑρεῖν σε τὴν ὁδὸν, ἐν ᾗ πορεύσῃ ἐν αὐτῇ.	17 Αὐτὰ λέγει ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος σὲ ἠλευθέρωσε, ὁ ἅγιος Θεὸς τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ: ᾿Εγὼ εἶμαι ὁ Θεός σου, ἐγὼ ἔδειξα εἰς σὲ νὰ εὕρῃς τὴν ἀληθινὴν ὁδόν, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ πρέπει νὰ πορευθῇς, ἐὰν θέλῃς τὴν σωτηρίαν σου.	17 Οὕτω λέγει ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος σὲ ἠλευθέρωσεν ἐκ τῆς δουλείας τῆς Αἰγύπτου καὶ εἶναι λυτρωτής σου, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ: Ἐγὼ ὑπάρχω, ὁ Θεός σου. Ἔχω δείξει εἰς σὲ τὸν τρόπον, διὰ νὰ εὕρῃς τὸν δρόμον, εἰς τὸν ὁποῖον θὰ πορευθῇς, ἐὰν θέλῃς νὰ σωθῇς.
18 Καὶ εἰ ἤκουσας τῶν ἐντολῶν μου, ἐγένετο ἂν ὡσεὶ ποταμὸς ἡ εἰρήνη σου καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ὡς κῦμα θαλάσσης·	18 Καὶ ἐὰν εἶχες ἀκούσει τὰς ἐντολάς μου, ἡ εἰρήνη καὶ ἡ εὐτυχία σου θὰ ἐγίνετο πλουσία καὶ ἀνεξάντλητος, ὡσὰν ποταμὸς καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ὡσὰν τὸ κῦμα τῆς θαλάσσης.	18 Καὶ ἐὰν ἤκουες τὰς ἐντολάς μου, ἡ εἰρήνη σου καὶ ἡ εὐτυχία σου θὰ ἐγίνετο ἄφθονος, συνεχὴς καὶ δροσιστικὴ ὡσὰν ποταμός, ἡ δὲ δικαιοσύνη σου καὶ ἡ ἀρετὴ τῶν πολιτῶν σου ὡσὰν κῦμα θαλάσσης διαρκῶς ἀνανεούμενον.
19 καὶ ἐγένετο ἂν ὡς ἡ ἄμμος τὸ σπέρμα σου καὶ τὰ ἔκγονα τῆς κοιλίας σου ὡς ὁ χοῦς τῆς γῆς· οὐδὲ νῦν οὐ μὴ ἐξολοθρευθῇς, οὐδὲ ἀπολεῖται τὸ ὄνομά σου ἐνώπιον ἐμοῦ.	19 Οἱ ἀπόγονοί σου θὰ ἦσαν τόσοι πολλοί, ὅση ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης· τὰ δὲ τέκνα σου ἀναρίθμητα, ὅπως εἶναι τὸ χῶμα τῆς γῆς. Ἀλλὰ οὔτε καὶ τώρα θὰ ἐξολοθρευθῇς, οὔτε θὰ χαθῇ τὸ ὄνομά σου ἀπὸ ἐμπρός μου.	19 Καὶ θὰ ἐγίνοντο ὡσὰν τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης ἀναρίθμητοι οἱ ἀπόγονοί σου, καὶ τὰ ἀπὸ τῆς κοιλίας σου γεννώμενα τέκνα ὡσὰν τὸ χῶμα τῆς γῆς. Οὔτε τώρα ὅμως θὰ καταστραφῇς, οὔτε θὰ ἐξαφανισθῇ ἀπὸ ἐμπρός μου τὸ ὄνομά σου.
-20 Ἔξελθε ἐκ Βαβυλῶνος φεύγων ἀπὸ τῶν Χαλδαίων· φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε, καὶ ἀκουστόν γενέσθω τοῦτο, ἀπαγγείλατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς, λέγετε· ἐρρύσατο Κύριος τὸν δοῦλον αὐτοῦ Ἰακώβ·	20 Ἔβγα, λοιπόν, ἐλεύθερος, ὦ ἰσραηλιτικὲ λαέ, ἀπὸ τὴν Βαβυλῶνα. Φύγε ἀπὸ τὴν χώραν τῶν Χαλδαίων. Μὲ φωνὰς χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης ἀναγγείλατε τὸ εὐχάριστον τοῦτο γεγονός. Ἂς γίνῃ τοῦτο παντοῦ ἀκουστόν. Κηρύξατέ τὸ εἰς τὰ πέρατα τῆς γῆς. Εἴπατε ὅτι ὁ Κύριος ἀπήλλαξε τὸν δοῦλον του, τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἰακώβ, ἀπὸ τὴν δουλείαν τῶν Βαβυλωνίων.	20 Ἔξελθε, λαέ μου, ἀπὸ τὴν Βαβυλῶνα φεύγων ἀπὸ τοὺς Χαλδαίους. Μὲ φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε, καὶ ἂς γίνῃ γνωστὸν τοῦτο. Διαδώσατέ το μέχρι τῶν περάτων τῆς γῆς. Λέγετε: Ὁ Κύριος ἠλευθέρωσε τὸν δοῦλον του Ἰακώβ.
21 καὶ ἐὰν διψήσωσι, δι' ἐρήμου ἄξει αὐτούς, ὕδωρ ἐκ πέτρας ἐξάξει αὐτοῖς· σχισθήσεται πέτρα, καὶ ρυήσεται ὕδωρ, καὶ πίεται ὁ λαός μου.	21 Ἐὰν αὐτὸ διψήσουν, καθ' ὃν χρόνον ὁ Θεὸς θὰ τοὺς ὁδηγῇ διὰ μέσου τῆς ἐρήμου, θὰ βγάλῃ νερὸ πρὸς χάριν αὐτῶν ἀπὸ τὸν βράχον. Θὰ σχισθῇ ἡ πέτρα καὶ θὰ ἀναβλύζουν ὕδατα, διὰ νὰ πίῃ ὁ λαός μου.	21 Καὶ ἐὰν διψήσουν, διὰ μέσου ἀνύδρου ἐρήμου θὰ τοὺς ὁδηγήσῃ χωρὶς νὰ πάθουν τίποτε, διότι θὰ ἐξαγάγῃ δι’ αὐτοὺς ὕδωρ ἀπὸ ξηρὰν καὶ ἄγονον πέτραν θὰ σχισθῇ ἡ πέτρα καὶ θὰ τρέξῃ ὕδωρ καὶ θὰ πίῃ ὁ λαός μου.
22 Οὐκ ἔστι χαίρειν, λέγει Κύριος, τοῖς ἀσεβέσιν.	22 Χαρὰ καὶ εὐφροσύνη δὲν ὑπάρχει εἰς τοὺς ἀσεβεῖς ἀνθρώπους, λέγει ὁ Κύριος.	22 Δὲν ὑπάρχει ὅμως χαρὰ καὶ εὐτυχία εἰς τοὺς ἀσεβεῖς, λέγει ὁ Κύριος.