Μακκαβαίων Β : Κεφάλαιον ΙΓ'

Πρωτότυπο Κείμενο

ῷ δὲ ἐνάτῳ καὶ τεσσαρακοστῷ καὶ ἑκατοστῷ ἔτει προσέπεσε τοῖς περὶ τὸν ἰούδαν Ἀντίοχον τὸν Εὐπάτορα παραγενέσθαι σὺν πλήθεσιν ἐπὶ τὴν Ἰουδαίαν
2 καὶ σὺν αὐτῷ Λυσίαν τὸν ἐπίτροπον καὶ ἐπὶ τῶν πραγμάτων, ἕκαστον ἔχοντα δύναμιν Ἑλληνικὴν πεζῶν μυριάδας ἕνδεκα καὶ ἱππεῖς πεντακισχιλίους τριακοσίους καὶ ἐλέφαντας εἰκοσιδύο, ἅρματα δὲ δρεπανηφόρα τριακόσια.
3 Καὶ Μενέλαος δὲ συνέμειξεν αὐτοῖς καὶ παρεκάλει μετὰ πολλῆς εἰρωνείας τὸν Ἀντίοχον, οὐκ ἐπὶ σωτηρίᾳ τῆς πατρίδος, οἰόμενος δὲ ἐπὶ τῆς ἀρχῆς κατασταθήσεσθαι.
4 Ὁ δὲ βασιλεὺς τῶν βασιλέων ἐξήγειρε τὸν θυμὸν τοῦ Ἀντιόχου ἐπὶ τὸν ἀλιτήριον, καὶ Λυσίου ὑποδείξαντος τοῦτον αἴτιον εἶναι πάντων τῶν κακῶν, προσέταξεν, ὡς ἔθος ἐστὶν ἐν τῷ τόπῳ, προσαπολέσαι ἀγαγόντας αὐτὸν εἰς Βέροιαν.
5 Ἔστι δὲ ἐν τῷ τόπῳ πύργος πεντήκοντα πηχῶν πλήρης σποδοῦ, οὗτος δὲ ὄργανον εἶχε περιφερὲς πάντοθεν ἀπόκρημνον εἰς τὴν σποδὸν
6 ἐνταύθα τὸν ἱεροσυλίας ἔνοχον ὄντα ἢ καὶ τινων ἄλλων κακῶν ὑπεροχὴν πεποιημένον ἅπαντες προσωθοῦσιν εἰς ὄλεθρον.
7 Τοιούτῳ μόρῳ τὸν παράνομον συνέβη θανεῖν, μηδὲ τῆς γῆς τυχόντα Μενέλαον, πάνυ δικαίως.
8 Ἔπεὶ γὰρ συνετελέσατο πολλὰ περὶ τὸν βωμὸν ἁμαρτήματα, οὗ τὸ πῦρ ἁγνὸν ἦν καὶ ἡ σποδός, ἐν σποδῷ τὸν θάνατον ἐκομίσατο.
9 Τοῖς δὲ φρονήμασιν ὁ βασιλεὺς βεβαρβαρωμένος ἤρχετο τὰ χείριστα τῶν ἐπὶ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ γεγονότων ἐνδειξόμενος τοῖς Ἰουδαίοις.
10 Μεταλαβὼν δὲ Ἰούδας ταῦτα παρήγγειλε τῷ πλήθει δι' ἡμέρας καὶ νυκτὸς ἐπικαλεῖσθαι τὸν Κύριον, εἴποτε ἄλλοτε καὶ νῦν ἐπιβοηθεῖν τοῖς τοῦ νόμου καὶ πατρίδος καὶ ἱεροῦ ἁγίου στερεῖσθαι μέλλουσι
11 καὶ τὸν ἄρτι βραχέως ἀνεψυχότα λαὸν μὴ ἐᾶσαι τοῖς δυσφήμοις ἔθνεσιν ὑποχειρίους γενέσθαι.
12 πάντων δὲ τὸ αὐτὸ ποιησάντων ὁμοῦ καὶ καταξιωσάντων τὸν ἐλεήμονα Κύριον μετὰ κλαυθμοῦ καὶ νηστειῶν καὶ προπτώσεως ἐφ' ἡμέρας τρεῖς ἀδιαλείπτως, παρακαλέσας αὐτοὺς ὁ Ἰούδας ἐκέλευσε παραγίνεσθαι.
13 Καθ' ἑαυτὸν δὲ σὺν τοῖς πρεσβυτέροις γενόμενος ἐβουλεύσατο, πρὶν εἰσβαλεῖν τοῦ βασιλέως τὸ στράτευμα εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ γενέσθαι τῆς πόλεως ἐγκρατεῖς, ἐξελθόντας κρῖναι τὰ πράγματα τῇ τοῦ Κυρίου βοηθείᾳ.
14 Δοὺς δὲ τὴν ἐπιτροπὴν τῷ κτίστῃ τοῦ χόσμου, παρακαλέσας τοὺς σὺν αὐτῷ γενναίως ἀγωνίσασθαι μέχρι θανάτου περὶ νόμων, περὶ ἱεροῦ, πόλεως, πατρίδος, πολιτείας, ἐποιήσατο περὶ Μωδεῒν τὴν στρατοπεδείαν.
15 Δοὺς δὲ τοῖς περὶ αὐτὸν σύνθεμα <Θεοῦ νίκη>, μετὰ νεανίσκων ἀρίστων κεκριμένων ἐπιβαλῶν νύκτωρ ἐπὶ τὴν βασιλικὴν αὐλήν, ἐν τῇ παρεμβολῇ ἀνεῖλεν εἰς ἄνδρας τετρακισχιλίους καὶ τὸν πρωτεύοντα τῶν ἐλεφάντων σὺν τῷ κατ' οἰκίαν ὄχλῳ συνέβηκε
16 καὶ τὸ τέλος τὴν παρεμβολὴν δέους καὶ ταραχῆς ἐπλήρωσαν καὶ ἐξέλυσαν εὐημεροῦντες·
17 ὑποφαινούσης δὲ ἤδη τῆς ἡμέρας τοῦτο ἐγεγόνει διὰ τὴν ἐπαρήγουσαν αὐτῷ τοῦ Κυρίου σκέπην.
18 Ὁ δὲ βασιλεὺς εἰληφὼς γεῦσιν τῆς τῶν Ἰουδαίων εὐτολμίας, κατεπείρασε διὰ μεθόδων τοὺς τόπους.
19 Καὶ ἐπὶ Βαιθσούρᾳ φρούριον ὀχυρὸν τῶν Ἰουδαίων προσῆγε καὶ ἐτροποῦτο, προσέκρουεν, ἠλαττονοῦτο·
20 τοῖς δὲ ἐνδὸν Ἰούδας τὰ δέοντα εἰσέπεμψε.
21 Προσήγγειλε δὲ τὰ μυστήρια τοῖς πολεμίοις Ρόδοκος ἐκ τῆς Ἰουδαϊκῆς τάξεως· ἀνεζητήθη δὲ καὶ κατελήφθη καὶ κατεκλείσθη.
22 Ἐδευτερολόγησεν ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐν Βαιθσούρᾳ δεξιὰν ἔδωκεν, ἔλαβεν, ἀπῄει, προσέβαλε τοῖς περὶ τὸν Ἰούδαν, ἥττων ἐγένετο,
23 μετέλαβεν ἀπονενοῆσθαι τὸν Φίλιππον ἐν Ἀντιοχείᾳ τὸν ἀπολελειμμένον ἐπὶ τῶν πραγμάτων, συνεχύθη, τοὺς Ἰουδαίους παρεκάλεσεν, ὑπετάγη καὶ ὤμοσεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς δικαίοις, συνελύθη καὶ θυσίαν προσήγαγεν, ἐτίμησε τὸν νεὼ καὶ τὸν τόπον ἐφιλανθρώπησε
24 καὶ τὸν Μακκαβαῖον ἀπεδέξατο. Κατέλιπε στρατηγὸν ἀπὸ Πτολεμαΐδος ἕως τῶν Γερρηνῶν Ἡγεμονίδην.
25 Ἦλθεν εἰς Πτολεμαΐδα· ἐδυσφόρουν περὶ τῶν συνθηκῶν οἱ Πτολεμαεῖς, ἐδείναζον γὰρ ὑπὲρ ὧν ἠθέλησαν ἀθετεῖν τὰς διοστάλσεις.
26 Προσῆλθεν ἐπὶ τὸ βῆμα Λυσίας ἀπελογήσατο ἐνδεχομένως, συνέπεισε, κατεπράϋνεν, εὐμενεῖς ἐποίησεν, ἀνέζευξεν εἰς Ἀντιόχειαν. Οὕτω τὰ τοῦ βασιλέως τῆς ἑφόδου καὶ τῆς ἀναζυγῆς ἐχώρησε.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

ατὰ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἔνατον ἔτος ἐπληροφορήθη ὁ Ἰούδας καὶ οἱ περὶ αὐτόν, ὅτι ὁ Ἀντίοχος ὁ Ἐπάτωρ ἐπήρχετο ἐναντίον τῆς Ἰουδαίας μὲ πολυάριθμον στρατόν.
2 Μαζῆ δὲ μὲ αὐτὸν ἦτο ὁ ἐπίτροπός του ὁ Λυσίας, ὁ ἐπὶ τῶν βασιλικῶν πραγμάτων ὑπεύθυνος. Ὁ καθένας ἀπὸ αὐτοὺς εἶχεν ὑπὸ τὰς διαταγάς του ἑκατὸν δέκα χιλιάδας πεζούς, πέντε χιλιάδας τριακοσίους ἱππεῖς, εἴκοσι δύο ἐλέφαντας καὶ τριακόσια δρεπανηφόρα ἅρματα.
3 Ὁ Μενέλαος, ὁ προδότης τῆς πατρίδος του, συνήντησεν αὐτοὺς καὶ μὲ μεγάλην δολιότητα συνεχῶς παρώτρυνε τὸν Ἀντίοχον, ὄχι διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς πατρίδος ἀλλὰ διὰ τὴν ἰδικήν του, ὅπως ἐφαντάζετο, ἀποκατάστασιν εἰς τὸ ἀρχιερατικὸν ἀξίωμα.
4 Ἀλλὰ ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλέων ἐξήγειρεν ἐναντίον τοῦ κακούργου αὐτοῦ τὸν θυμὸν τοῦ Ἀντιόχου. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Λυσίας ὑπέδειξεν αὐτὸν ὡς τὸν αἴτιον ὅλων τῶν κακῶν, ποὺ συνέβησαν ἐκεῖ, διέταξεν ὁ βασιλεύς, ἀφοῦ φέρουν αὐτὸν εἰς τὴν Βέροιαν, νὰ τὸν ἐκτελέσουν ἐκεῖ κατὰ τὴν συνήθειαν τοῦ τόπου ἐκείνου.
5 Εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον ὑπῆρχεν ἕνας πύργος ὕψους πενήντα ἑβραϊκῶν πήχεων γεμᾶτος ἀπὸ στάκτην. Εἶχε δὲ αὐτὸς ἕνα ὄργανον περιστρεφόμενον, τὸ ὁποῖον ἦτο κατηφορικὸν ἀπὸ ὅλα τὰ σημεῖα, ὥστε ὁ κατάδικος νὰ κρημνίζεται μέσα εἰς τὴν στάκτην.
6 Ἐκεῖ οἱ κάτοικοι τῆς Βεροίας ἐκρήμνιζαν κάθε ἔνοχον ἱεροσυλίας ἢ καὶ κάθε ἔνοχον ἄλλων βαρέων ἐγκλημάτων.
7 Μὲ τέτοιον φοβερὸν θάνατον, κατὰ λόγον δικαιοσύνης, ἐξετελέσθη ὁ παράνομος Μενέλαος, ὥστε νὰ μὴ τύχῃ ταφῆς εἰς τὴν γῆν.
8 Ἐπειδὴ αὐτὸς εἶχε πολλὲς φορὲς ἁμαρτήσει ἐναντίον τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων, τοῦ ὁποίου τὸ πῦρ καὶ ἡ στάκτη ἦσαν ἁγνά, ἀπέθανε ἀπὸ ἀσφυξίαν βυθισθεὶς μέσα εἰς τὴν στάκτην τοῦ πύργου αὐτοῦ.
9 Πλημμυρισμένος ἀπὸ βάρβαρα φρονήματα ὁ Εὐπάτωρ ἤρχετο νὰ ἐξαπολύσῃ ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων ἀσυγκρίτῳ λόγῳ βαρυτέρας συμφοράς, ἀπὸ ἐκείνας τὰς ὁποίας εἶχε δείξει ἐναντίον αὐτῶν ὁ πατέρας του.
10 Ὅταν ἔμαθεν αὐτὰ ὁ Ἰούδας, παρήγγειλεν εἰς τὸν λαόν του νὰ παρακαλῇ ἡμέραν καὶ νύκτα τὸν Θεόν, ὥστε περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλην φορὰν τώρα νὰ βοηθήσῃ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐπρόκειτο νὰ στερηθοῦν τὸν Νόμον των, τὴν πατρίδα των καὶ τὸν ἱερόν ναόν·
11 καὶ νὰ μὴ ἐπιτρέψῃ, ὥστε ὁ λαὸς ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος μόλις πρὸ ὀλίγου εἶχεν ἀνακουφισθῆ ἀπὸ τὰς δοκιμασίας, νὰ περιπέσῃ ὑποχείριος εἰς ἀσεβεῖς λαούς.
12 Ἀφοῦ δὲ ὅλοι ὁμοφώνως ἔκαμαν τὰς προσευχάς των καὶ ἱκετεῦσαν τὸν ἐλεήμονα Κύριον μὲ δάκρυα καὶ νηστείας, προσπίπτοντες ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας συνεχῶς, ὁ Ἰούδας τοὺς ἐνεψύχωσε καὶ τοὺς διέταξε νὰ εἶναι ἕτοιμοι.
13 Κατόπιν δὲ συνεσκέφθη ἰδιαιτέρως μὲ τοὺς πρεσβυτέρους τοῦ λαοῦ καὶ ἀπεφάσισεν ὅπως, πρὶν ἐπιχειρήσῃ εἰσβολὴν τὸ βασιλικὸν στράτευμα εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ κυριεύσουν τὴν Ἰερουσαλήμ, νὰ ἐξέλθουν αὐτοὶ εἰς πόλεμον κατὰ τοῦ βασιλέως καὶ νὰ ἀναθέσουν τὴν ἔκβασιν τῶν πραγμάτων εἰς τὴν βοήθειαν τοῦ Κυρίου.
14 Ἐνεπιστεύθη, λοιπόν, τὴν ἔκβασιν τῶν πραγμάτων εἰς τὸν Δημιουργὸν τοῦ κόσμου καὶ ἐνεθάρρυνε τοὺς ἄνδρας του νὰ ἀγωνισθοῦν μέχρι θανάτου ὑπὲρ τῶν νόμων τοῦ Θεοῦ, ὑπὲρ τοῦ   ἱεροῦ ναοῦ, ὑπὲρ τῆς πόλεως, ὑπὲρ τῆς πατρίδος, ὑπὲρ τῶν ἱερῶν θεσμῶν τοῦ ἔθνους των. Ὠδήγησε δὲ ἔπειτα τὸν στρατόν του καὶ ἐστρατοπέδευσαν εἰς τὰ περίχωρα τῆς Μωδεΐν.
15 Ἔδωσε κατόπιν ὁ Ἰούδας εἰς τοὺς ἄνδρας του ὡς πολεμικὸν σύνθημα <Θεοῦ νίκη>, ἐξέλεξε τοὺς γενναιοτέρους ἀπὸ τοὺς νεαροὺς πολεμιστὰς καὶ ἐπετέθη ἐν καιρῷ νυκτὸς ἐναντίον τῆς βασιλικῆς αὐλῆς, ἐφόνευσε δὲ εἰς τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον τέσσαρας χιλιάδας ἄνδρας καί, τὸ σπουδαιότερον ἀπὸ ὅλα, τὸν μεγαλύτερον ἀπὸ τοὺς ἐλέφαντας μαζῆ μὲ τοὺς στρατιώτας, ποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὸν ἐπ' αὐτοῦ πύργον.
16 Ἐν τέλει ἐγέμισε τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον μὲ φόβον καὶ ταραχὴν καὶ ἀνεχώρησε μὲ τοὺς ἄνδρας του ἰκανοποιημένος διὰ τὴν ἐπιτυχίαν των.
17 Ὅταν δὲ ἤρχισε νὰ ὑποφώσκῃ ἡ ἡμέρα, τὸ πᾶν εἶχε πλέον συντελεσθῆ χάρις εἰς τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ δοθεῖσαν βοήθειαν.
18 Ὁ βασιλεὺς Εὐπάτωρ, λαβὼν πεῖραν ἐκ τοῦ γεγονότος αὐτοῦ καὶ τοῦ θάρρους τῶν Ἰουδαίων προσεπάθησε μὲ ἄλλας πλέον μεθόδους νὰ κατακτήσῃ τοὺς τόπους.
19 Ἐπῆλθεν ἐναντίον τῆς Βαιθσούρας, ὀχυροῦ φρουρίου τῶν Ἰουδαίων. Ἀλλ' ἀμέσως κατετροπώθη, ἀπωθήθη, ἔχασε δυνάμεις καὶ ἀπέτυχε.
20 Ὁ δὲ Ἰούδας ἐπέτυχε νὰ δώσῃ τρόφιμα καὶ πολεμοφόδια εἰς τοὺς ἐντὸς τοῦ φρουρίου πολιορκουμένους.
21 Κάποιος ὅμως ἀπὸ τὸν στρατὸν τῶν Ἰουδαίων, Ρόδοκος ὀνόματι, ἐπρόδωσεν εἰς τὸν βασιλέα τὰ μυστικὰ τῶν Ἰουδαίων. Αὐτὸς ἀνεκρίθη, ἀπεδείχθη ἡ ἐνοχή του καὶ ἐκλείσθη εἰς τὴν φυλακήν.
22 Ἡ δευτέρα ἐπιχείρησις τοῦ βασιλέως ἦτο, ὅτι ἦλθεν εἰς συνεννόησιν μὲ τοὺς πολιορκουμένους, συνεφιλιώθη μὲ αὐτούς, ἔδωσαν τὴν δεξιάν των χεῖρα εἰς πίστωσιν τῆς συμφιλιώσεως καὶ ἔπειτα αὐτὸς μὲ τὸν ἀτρατόν του ἐκτύπησαν τὸν στρατὸν τοῦ Ἰούδα, ἀλλὰ ἡττήθησαν.
23 Ἔμαθεν ὅμως τότε, ὅτι ὁ Φίλιππος, τὸν ὁποῖον ὁ Ἀντίοχος ὁ Ἐπιφανὴς εἶχεν ἀφήσει εἰς τὴν Ἀντιόχειαν διοικητὴν τῶν ὑποθέσεων τοῦ κράτους, ἐπανεστάτησεν ἐναντίον τῆς Ἀντιοχείας καὶ κατελήφθη αὐτὸς ἀπὸ ταραχήν. Ἐζήτησε, λοιπόν, καὶ ἦλθεν εἰς συνεννόησιν μὲ τοὺς Ἰουδαίους, ὑπετάχθη εἰς τὰς προτάσεις των καὶ ὡρκίσθη νὰ τηρήσῃ τοὺς δικαίους ὅρους, ποὺ ἐκεῖνοι προέβαλαν, συνεφιλιώθη μαζῆ των, προσέφερε θυσίαν, ἐτίμησε τὸν ναὸν καὶ ἐφέρθη κατὰ τρόπον φιλάνθρωπον πρὸς τὴν Ἱερουσαλήμ.
24 Ἐδέχθη δὲ κατὰ τρόπον φιλικὸν τὸν Ἰούδαν τὸν Μακκαβαῖον. Ἀφῆκεν ὡς στρατιωτικὸν διοικητὴν ἀπὸ τῆς Πτολεμαΐδος μέχρι τῶν Γερρηνῶν τὸν Ἡγεμονίδην.
25 Κατόπιν ἦλθεν εἰς τὴν Πτολεμαΐδα. Οἱ κάτοικοι ὅμως τῆς Πτολεμαΐδος ἐδυσφόρησαν διὰ τὰς συναφθείσας μὲ τοὺς Ἰουδαίους συνθήκας, ἠγανάκτησαν καὶ ἠθέλησαν νὰ καταπατήσουν τοὺς ὅρους τῆς συνθήκης.
26 Ὁ Λυσίας ἀνῆλθε τότε εἰς τὸ βῆμα, ἀπελογήθη καὶ ὑπερήσπισε τὰς συνθήκας αὐτάς, ὅσον τοῦ ἦτο δυνατόν· τοὺς ἔπεισε, τοὺς κατεπράϋνε, τοὺς κατέστησεν εὐμενεῖς καὶ ἔπειτα ἀνεχώρησε διὰ τὴν Ἀντιόχειαν. Ἔτσι ἐξειλίχθησαν τὰ τῆς ἐκστρατείας αὐτῆς τοῦ βασιλέως ἐναντίον τῆς Ἰουδαίας καὶ κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον ἀπεχώρησεν ἀπὸ αὐτήν.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

ατὰ δὲ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἔνατον (149ον)’ ἔτος τῆς βασιλείας τῶν Ἑλλήνων Σελευκιδῶν (δηλαδὴ τὸ 163 π.Χ.) ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἄνδρες του ἐπληροφορήθησαν ὅτι ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' ὁ Εὐπάτωρ ἐβάδιζε κατὰ τῆς Ἰουδαίας μὲ πολυάριθμον στρατόν.
2 Ὁ βασιλιᾶς συνωδεύετο ἀπὸ τὸν Λυσίαν, τὸν ἐπίτροπον καὶ ἀντιβασιλιᾶ. Κάθε ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ἡγεῖτο Ἑλληνικῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως, ἡ ὁποία ἀπετελεῖτο ἀπὸ ἑκατὸν δέκα χιλιάδες (110.000) πεζούς, πέντε χιλιάδες τριακοσίους (5.300) ἱππεῖς, εἴκοσι δύο (22) ἐλέφαντας καὶ τριακόσια (300) πολεμικὰ ἅρματα ἐφωδιασμένα μὲ δρεπάνια.
3 Μαζί των ἡνώθη ἐπίσης ὁ Μενέλαος, ὁ ὁποῖος μὲ πολλὴν ἐπιτηδειότητα, κρυψίνοιαν, ὑποκρισίαν καὶ πανουργίαν παρακινοῦσε συνεχῶς τὸν Ἀντίοχον Ε', ὄχι διὰ τὴν ὠφέλειαν καὶ σωτηρίαν τῆς πατρίδος του, ἀλλὰ διὰ τὸν ἑαυτόν του· διότι ἤλπιζε καὶ ἐπίστευεν ὅτι θὰ ἀποκατασταθῇ εἰς τὸ ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης.
4 Ἀλλ’ ὁ Βασιλεὺς τῶν βασιλέων, ὁ Κύριος, ἐξήγειρε τὴν ὀργὴν τοῦ Ἀντιόχου Ε' κατὰ τοῦ κακούργου καὶ ἀσεβοῦς Μενελάου· ὅταν δὲ ὁ Λυσίας παρουσίασε στοιχεῖα εἰς βάρος τοῦ Μενελάου, ὅτι αὐτὸς ἦταν ὑπεύθυνος καὶ ἔνοχος ὅλων τῶν κακῶν, τὰ ὁποῖα συνέβησαν, ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' διέταξε νὰ συλλάβουν καὶ νὰ ὁδηγήσουν τὸν Μενέλαον εἰς τὴν Βέροιαν καὶ ἐκεῖ νὰ τὸν ἐκτελέσουν, ὅπως ἐσυνήθιζαν εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον.
5 Ὑπάρχει δὲ εἰς τὴν Βέροιαν ἕνας πύργος ὕψους πενῆντα ἑβραϊκῶν πηχῶν (= 26 μέτρων), γεμᾶτος ἀπὸ στάχτη· ὁ πύργος αὐτὸς εἶχεν ἐσωτερικῶς ἕνα περιστρεφόμενον κυκλικὸν χεῖλος, τὸ ὁποῖον μὲ τὶς γύρω - γύρω κατηφορικὲς πλευρές του, καθὼς ἐγύριζεν, ἔφερε καὶ ἔρριχνε τὸν κατάδικον μὲ δύναμιν μέσα εἰς τὴν στάχτη, ποὺ εὑρίσκετο εἰς τὸ κάτω μέρος τοῦ πύργου· μέσα δὲ εἰς τὴν στάχτη ὁ κατάδικος ἀπέθνῃσκεν ἀπὸ ἀσφυξίαν.
6 Ἐδῶ εἶναι ὁ τόπος, ὅπου οἱ πολῖται τῆς Βεροίας ὠδηγοῦσαν οἰονδήποτε ἔνοχον δι' ἱεροσυλίαν ἢ ἄλλα ἀποτρόπαια ἐγκλήματα καὶ τὸν ἔσπρωχναν ἀπὸ πάνω πρὸς τὰ κάτω διὰ νὰ τὸν ἐξολοθρεύσουν.
7 Μὲ τέτοιον ὀλέθριον θάνατον ἀπέθανεν ὁ παραβάτης τοῦ Νόμου Μενέλαος, ὁ ὁποῖος δὲν ἀξιώθηκε οὔτε κἀν νὰ ταφῇ εἰς τὴν γῆν· ἡ τιμωρία αὐτὴ ἦταν δικαιοτάτη καὶ τοῦ ἄξιζε πλήρως.
8 Ἐπειδὴ εἶχε διαπράξει πολλὰ ἁμαρτήματα κατὰ τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων, τοῦ ὁποίου ἡ φωτιὰ καὶ ἡ στάχτη ἦσαν καθαρὰ καὶ ἅγια, διὰ τοῦτο εἰς τὴν στάχτη (τοῦ πύργου τῆς Βέροιας) εὑρῆκε τὸν δι’ ἀσφυξίας θάνατον!
9 Ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' ὁ Εὐπάτωρ ἐπροχωροῦσε μὲ τὴν βάρβαρον πρόθεσιν νὰ καταφέρῃ ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων ἰσχυρότερα κτυπήματα καὶ νὰ προξενήσῃ πολὺ χειρότερες συμφορὲς ἀπὸ ἐκεῖνες, ποὺ τοὺς εἶχε προξενήσει ὁ πατέρας του.
10 Ὅταν ὁ Ἰούδας ἐπληροφορήθη τὸ γεγονὸς αὐτό, διέταξε τὸν λαὸν νὰ παρακαλῇ ἡμέραν καὶ νύκτα τὸν Κύριον, ὥστε τώρα περισσότερον ἀπὸ ἄλλοτε νὰ ἔλθῃ εἰς βοήθειαν ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐπρόκειτο νὰ στερηθοῦν τὸν Νόμον, τὴν πατρίδα καὶ τὸν ἱερὸν Ναόν.
11 Ἀκόμη ἰκέτευαν τὸν Θεὸν νὰ μὴ ἐπιτρέψῃ, ὥστε ὁ λαός, ὁ ὁποῖος μόλις εἶχεν ἀνακουφισθῇ καὶ ἀρχίσει νὰ ἀναπνέῃ ἐλεύθερα, νὰ πέσῃ καὶ πάλιν εἰς τὰ χέρια τῶν βλασφήμων καὶ ἀπαισίων ἐθνῶν.
12 Ὅταν δὲ ὅλοι μαζί, μὲ μίαν φωνήν, ὑπήκουσαν εἰς τὴν ἐντολὴν του Ἰούδα καὶ παρεκάλεσαν τὸν πολυεύσπλαγχνον Κύριον μὲ δάκρυα, νηστεῖες καὶ γονυκλισίες μὲ τὸ πρόσωπον κατὰ γῆς ἐπὶ τρεῖς ἡμέρες συνεχῶς, ὁ Ἰούδας τοὺς ἐνεθάρρυνε καὶ τοὺς διέταξε νὰ συγκεντρωθοῦν πλησίον του καὶ νὰ εἶναι ἕτοιμοι.
13 Ἔπειτα δὲ ἀπὸ ἕνα πολεμικὸν συμβούλιον, ποὺ εἶχε μὲ τοὺς πρεσβυτέρους τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ ἰδιαιτέρως, ἀπεφάσισε νὰ μὴ περιμένῃ τὴν εἰσβολὴν τοῦ βασιλικοῦ στρατοῦ εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὴν κατάληψιν τῆς Ἱερουσαλήμ, ἀλλὰ νὰ προχωρήσῃ αὐτὸς πρῶτος πρὸς συνάντησιν τοῦ βασιλιᾶ καὶ μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ νὰ τακτοποιήσῃ τὸ ὅλον ζήτημα ὁριστικῶς.
14 Καὶ ἀφοῦ ἐνεπιστεύθη τὴν διοίκησιν καὶ ἔκβασιν τοῦ πολέμου εἰς τὸν Δημιουργὸν τοῦ κόσμου καὶ παρώτρυνε τὸν στρατόν του νὰ ἀγωνισθοῦν γενναίως μέχρι θανάτου ὑπὲρ τῶν Νόμων, ὑπὲρ τοῦ Ναοῦ, ὑπὲρ τῆς Ἱερουσαλήμ, ὑπὲρ τῆς πατρίδος των καὶ ὑπὲρ τοῦ πολιτικοῦ συστήματός των καὶ τῶν ἱερῶν θεσμῶν, ἐπροχώρησε καὶ ἐστρατοπέδευσε κοντὰ εἰς τὴν Μωδεΐν.
15 Ἀφοῦ δὲ ἔδωσε εἰς τὸν στρατόν του ὡς πολεμικὸν σύνθημα τὴν κραυγὴν <Θεοῦ νίκη!>, ἐπετέθη αἰφνιδίους κατὰ τὴν διαρκειαν τῆς νύκτας ἐναντίον τῆς βασιλικῆς σκηνῆς μὲ ἐκλεκτὴν δύναμιν, ποὺ ἀπετελεῖτο ἀπὸ τοὺς ἠρωϊκωτέρους νεαροὺς πολεμιστὰς τοῦ στρατοῦ του. Ἐφόνευσε δὲ εἰς τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον περὶ τὶς τέσσερις χιλιάδες (4.000) ἄνδρες καὶ τὸν μεγαλύτερον ἀπὸ τοὺς ἐλέφαντας, μὲ ὅλους τοὺς στρατιώτας ποὺ ἦσαν εἰς τὸν πύργον, ὁ ὁποῖος εὑρίσκετο ἐπάνω εἰς τὸν πολεμικὸν ἐκεῖνον ἐλέφαντα.
16 Τελικῶς, ἀφοῦ ἐγέμισαν τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον μὲ πανικὸν καὶ σύγχυσιν, ἀνεχώρησαν μὲ ἰκανοποίησιν ὡς νικηταί.
17 Ὅλη αὐτὴ ἡ ἐπιχείρησις ἐτελείωσε, μόλις ἄρχισε νὰ χαράζῃ ἡ ἡμέρα, χάρις εἰς τὴν βοήθειαν καὶ τὴν προστασίαν, τὴν ὁποίαν ἐχάρισεν εἰς τὸν Ἰούδαν ὁ Κύριος.
18 Ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' ὁ Εὐπάτωρ, ἀφοῦ ἔλαβε μίαν γεῦσιν τῆς τόλμης καὶ γενναιότητος τῶν Ἰουδαίων, ἐπροσπάθησε νὰ ἐπιτεθῇ καὶ νὰ καταλάβῃ τὶς ἰσχυρές των θέσεις μὲ δόλια στρατηγήματα.
19 Ἐβάδισε κατὰ τῆς Βαιθσούρας, ἡ ὁποία ἦταν ἰσχυρὸν φρούριον τῶν Ἰουδαίων, ἀλλ’ ἀπωθήθη· εὕρισκεν ἐμπόδιον, ἀπετύγχανε καὶ ἔτσι ὠλιγόστευεν ἀριθμητικῶς ἡ δύναμίς του καὶ ἐφθείρετο.
20 Ὁ δὲ Ἰούδας κατώρθωσε νὰ στείλῃ τρόφιμα καὶ πολεμοφόδια εἰς τοὺς πολιορκουμένους μέσα εἰς τὴν Βαιθσούραν.
21 Ἀλλα κάποιος στρατιώτης τοῦ Ἰουδαϊκοῦ στρατοῦ, ὀνομαζόμενος Ρόδοκος, ἐπρόδωσε τὰ μυστικὰ τῶν Ἰουδαίων εἰς τοὺς ἐχθρούς. Ἀνεζητήθη ὅμως, συνελήφθη, ἀνεκρίθη καὶ ἐφυλακίσθη.
22 Ὁ βασιλιᾶς ἦλθεν εἰς εἰρηνικὰς διαπραγματεύσεις διὰ δευτέραν φορὰν μὲ τοὺς πολιορκουμένους πολεμιστὰς τῆς Βαιθσούρας καί, ἀφοῦ συνεφιλιώθη μαζί των καὶ ἀφοῦ ἔδωκε καὶ ἔλαβεν ἐκ μέρους των ἐγγυήσεις, ἀπεχώρησεν ἐπετέθη ὅμως καὶ πάλιν κατὰ τοῦ Ἰούδα καὶ τοῦ στρατοῦ του, ἀλλ’ ἔχασε τὴν μάχην καὶ πολλοὺς στρατιῶτες (ὠλιγόστευσεν ἡ δύναμίς του).
23 Τότε ὁ Ἀντίοχος Ε' ἐπληροφορήθη ὅτι ὁ Φίλιππος, τὸν ὁποῖον εἶχεν ἀφήσει ὡς ἐπόπτην καὶ διαχειριστὴν τῶν κρατικῶν ὑποθέσεων, ἐπανεστάτησεν εἰς τὴν Ἀντιόχειαν. Εἰς τὸ ἄκουσμα τῆς εἰδήσεως αὐτῆς ὁ Εὐπάτωρ ἐξεπλάγη καὶ ἐζαλίσθη! Μέσα δὲ εἰς τὸν τρόμον καὶ τὴν ἀπελπισίαν του ἄρχισε διαπραγματεύσεις μὲ τοὺς Ἰουδαίους, ὑπέκυψεν εἰς τοὺς ὄρους των, ὡρκίσθη ὅτι θὰ σέβεται ὅλα τὰ δικαιώματά των, καὶ μετὰ τὴν συμφωνίαν καὶ τακτοποίησιν αὐτὴν προσέφερε θυσίαν, ἐτίμησε τὸν Ναὸν μὲ δῶρα καὶ ἐφέρθη μὲ φιλανθρωπίαν πρὸς τὸν ἱερὸν τόπον (κατ’ ἄλλους: Πρὸς τὴν Ἱερουσαλήμ).
24 Ἐπίσης ἐδέχθη μὲ καλωσύνην, εὐγένειαν καὶ καταδεκτικότητα τὸν Μακκαβαῖον. Ἀφῆκε δὲ ὡς στρατηγὸν τῆς περιοχῆς, ποὺ ἐξετείνετο ἀπὸ τὴν Πτολεμαΐδα μέχρι τῆς Γεράρ, ὅπου κατοικοῦσαν οἱ Γεραρρηνοί, τὸν Ἠγεμονίδην.
25 Ὁ ἴδιος δὲ ὁ βασιλιᾶς ἦλθεν εἰς τὴν Πτολεμαΐδα. Οἱ κάτοικοι ὅμως τῆς Πτολεμαΐδος ἐδυσφοροῦσαν διὰ τὶς συνθῆκες, ποὺ συνῆψεν ὁ Εὐπάτωρ μὲ τοὺς Ἰουδαίους, καὶ ἐπάνω εἰς τὴν ἀγανάκτησιν καὶ τοὺς φόβους των ἤθελαν νὰ ἀποκηρύξουν καὶ νὰ ἀκυρώσουν τοὺς ὄρους τῶν συνθηκῶν.
26 Τότε ὅμως ὁ Λυσίας ἀνέβη εἰς τὸ βῆμα καὶ ἀπελογήθη καὶ ὑπερήσπισεν, ὅσον ἠμποροῦσε, τὶς συνθῆκες· μὲ ὅσα δὲ εἶπεν, ἔπεισε καὶ ἐκέρδισε τὸν λαόν, τὸν ἠρέμησε καὶ τὸν κατηύνασε, καὶ ἀφοῦ ἐκερδισε ἔτσι τὴν ὑποστήριξίν των, ἀνεχώρησε διὰ τὴν Ἀντιόχειαν. Τέτοια ὑπῆρξεν ἡ ἐξέλιξις καὶ ἡ ἔκβασις τῆς ἐπιθέσεως καὶ τῆς ὅλης ἐκστρατείας καὶ τῆς ἀναχωρήσεως (ὀπισθοχωρήσεως) τοῦ βασιλιᾶ Ἀντιόχου Ε' τοῦ Εὐπάτορος εἰς τὴν Ἰουδαίαν.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
ῷ δὲ ἐνάτῳ καὶ τεσσαρακοστῷ καὶ ἑκατοστῷ ἔτει προσέπεσε τοῖς περὶ τὸν ἰούδαν Ἀντίοχον τὸν Εὐπάτορα παραγενέσθαι σὺν πλήθεσιν ἐπὶ τὴν Ἰουδαίαν	ατὰ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἔνατον ἔτος ἐπληροφορήθη ὁ Ἰούδας καὶ οἱ περὶ αὐτόν, ὅτι ὁ Ἀντίοχος ὁ Ἐπάτωρ ἐπήρχετο ἐναντίον τῆς Ἰουδαίας μὲ πολυάριθμον στρατόν.	ατὰ δὲ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἔνατον (149ον)’ ἔτος τῆς βασιλείας τῶν Ἑλλήνων Σελευκιδῶν (δηλαδὴ τὸ 163 π.Χ.) ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἄνδρες του ἐπληροφορήθησαν ὅτι ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' ὁ Εὐπάτωρ ἐβάδιζε κατὰ τῆς Ἰουδαίας μὲ πολυάριθμον στρατόν.
2 καὶ σὺν αὐτῷ Λυσίαν τὸν ἐπίτροπον καὶ ἐπὶ τῶν πραγμάτων, ἕκαστον ἔχοντα δύναμιν Ἑλληνικὴν πεζῶν μυριάδας ἕνδεκα καὶ ἱππεῖς πεντακισχιλίους τριακοσίους καὶ ἐλέφαντας εἰκοσιδύο, ἅρματα δὲ δρεπανηφόρα τριακόσια.	2 Μαζῆ δὲ μὲ αὐτὸν ἦτο ὁ ἐπίτροπός του ὁ Λυσίας, ὁ ἐπὶ τῶν βασιλικῶν πραγμάτων ὑπεύθυνος. Ὁ καθένας ἀπὸ αὐτοὺς εἶχεν ὑπὸ τὰς διαταγάς του ἑκατὸν δέκα χιλιάδας πεζούς, πέντε χιλιάδας τριακοσίους ἱππεῖς, εἴκοσι δύο ἐλέφαντας καὶ τριακόσια δρεπανηφόρα ἅρματα.	2 Ὁ βασιλιᾶς συνωδεύετο ἀπὸ τὸν Λυσίαν, τὸν ἐπίτροπον καὶ ἀντιβασιλιᾶ. Κάθε ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ἡγεῖτο Ἑλληνικῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως, ἡ ὁποία ἀπετελεῖτο ἀπὸ ἑκατὸν δέκα χιλιάδες (110.000) πεζούς, πέντε χιλιάδες τριακοσίους (5.300) ἱππεῖς, εἴκοσι δύο (22) ἐλέφαντας καὶ τριακόσια (300) πολεμικὰ ἅρματα ἐφωδιασμένα μὲ δρεπάνια.
3 Καὶ Μενέλαος δὲ συνέμειξεν αὐτοῖς καὶ παρεκάλει μετὰ πολλῆς εἰρωνείας τὸν Ἀντίοχον, οὐκ ἐπὶ σωτηρίᾳ τῆς πατρίδος, οἰόμενος δὲ ἐπὶ τῆς ἀρχῆς κατασταθήσεσθαι.	3 Ὁ Μενέλαος, ὁ προδότης τῆς πατρίδος του, συνήντησεν αὐτοὺς καὶ μὲ μεγάλην δολιότητα συνεχῶς παρώτρυνε τὸν Ἀντίοχον, ὄχι διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς πατρίδος ἀλλὰ διὰ τὴν ἰδικήν του, ὅπως ἐφαντάζετο, ἀποκατάστασιν εἰς τὸ ἀρχιερατικὸν ἀξίωμα.	3 Μαζί των ἡνώθη ἐπίσης ὁ Μενέλαος, ὁ ὁποῖος μὲ πολλὴν ἐπιτηδειότητα, κρυψίνοιαν, ὑποκρισίαν καὶ πανουργίαν παρακινοῦσε συνεχῶς τὸν Ἀντίοχον Ε', ὄχι διὰ τὴν ὠφέλειαν καὶ σωτηρίαν τῆς πατρίδος του, ἀλλὰ διὰ τὸν ἑαυτόν του· διότι ἤλπιζε καὶ ἐπίστευεν ὅτι θὰ ἀποκατασταθῇ εἰς τὸ ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης.
4 Ὁ δὲ βασιλεὺς τῶν βασιλέων ἐξήγειρε τὸν θυμὸν τοῦ Ἀντιόχου ἐπὶ τὸν ἀλιτήριον, καὶ Λυσίου ὑποδείξαντος τοῦτον αἴτιον εἶναι πάντων τῶν κακῶν, προσέταξεν, ὡς ἔθος ἐστὶν ἐν τῷ τόπῳ, προσαπολέσαι ἀγαγόντας αὐτὸν εἰς Βέροιαν.	4 Ἀλλὰ ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλέων ἐξήγειρεν ἐναντίον τοῦ κακούργου αὐτοῦ τὸν θυμὸν τοῦ Ἀντιόχου. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Λυσίας ὑπέδειξεν αὐτὸν ὡς τὸν αἴτιον ὅλων τῶν κακῶν, ποὺ συνέβησαν ἐκεῖ, διέταξεν ὁ βασιλεύς, ἀφοῦ φέρουν αὐτὸν εἰς τὴν Βέροιαν, νὰ τὸν ἐκτελέσουν ἐκεῖ κατὰ τὴν συνήθειαν τοῦ τόπου ἐκείνου.	4 Ἀλλ’ ὁ Βασιλεὺς τῶν βασιλέων, ὁ Κύριος, ἐξήγειρε τὴν ὀργὴν τοῦ Ἀντιόχου Ε' κατὰ τοῦ κακούργου καὶ ἀσεβοῦς Μενελάου· ὅταν δὲ ὁ Λυσίας παρουσίασε στοιχεῖα εἰς βάρος τοῦ Μενελάου, ὅτι αὐτὸς ἦταν ὑπεύθυνος καὶ ἔνοχος ὅλων τῶν κακῶν, τὰ ὁποῖα συνέβησαν, ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' διέταξε νὰ συλλάβουν καὶ νὰ ὁδηγήσουν τὸν Μενέλαον εἰς τὴν Βέροιαν καὶ ἐκεῖ νὰ τὸν ἐκτελέσουν, ὅπως ἐσυνήθιζαν εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον.
5 Ἔστι δὲ ἐν τῷ τόπῳ πύργος πεντήκοντα πηχῶν πλήρης σποδοῦ, οὗτος δὲ ὄργανον εἶχε περιφερὲς πάντοθεν ἀπόκρημνον εἰς τὴν σποδὸν	5 Εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον ὑπῆρχεν ἕνας πύργος ὕψους πενήντα ἑβραϊκῶν πήχεων γεμᾶτος ἀπὸ στάκτην. Εἶχε δὲ αὐτὸς ἕνα ὄργανον περιστρεφόμενον, τὸ ὁποῖον ἦτο κατηφορικὸν ἀπὸ ὅλα τὰ σημεῖα, ὥστε ὁ κατάδικος νὰ κρημνίζεται μέσα εἰς τὴν στάκτην.	5 Ὑπάρχει δὲ εἰς τὴν Βέροιαν ἕνας πύργος ὕψους πενῆντα ἑβραϊκῶν πηχῶν (= 26 μέτρων), γεμᾶτος ἀπὸ στάχτη· ὁ πύργος αὐτὸς εἶχεν ἐσωτερικῶς ἕνα περιστρεφόμενον κυκλικὸν χεῖλος, τὸ ὁποῖον μὲ τὶς γύρω - γύρω κατηφορικὲς πλευρές του, καθὼς ἐγύριζεν, ἔφερε καὶ ἔρριχνε τὸν κατάδικον μὲ δύναμιν μέσα εἰς τὴν στάχτη, ποὺ εὑρίσκετο εἰς τὸ κάτω μέρος τοῦ πύργου· μέσα δὲ εἰς τὴν στάχτη ὁ κατάδικος ἀπέθνῃσκεν ἀπὸ ἀσφυξίαν.
6 ἐνταύθα τὸν ἱεροσυλίας ἔνοχον ὄντα ἢ καὶ τινων ἄλλων κακῶν ὑπεροχὴν πεποιημένον ἅπαντες προσωθοῦσιν εἰς ὄλεθρον.	6 Ἐκεῖ οἱ κάτοικοι τῆς Βεροίας ἐκρήμνιζαν κάθε ἔνοχον ἱεροσυλίας ἢ καὶ κάθε ἔνοχον ἄλλων βαρέων ἐγκλημάτων.	6 Ἐδῶ εἶναι ὁ τόπος, ὅπου οἱ πολῖται τῆς Βεροίας ὠδηγοῦσαν οἰονδήποτε ἔνοχον δι' ἱεροσυλίαν ἢ ἄλλα ἀποτρόπαια ἐγκλήματα καὶ τὸν ἔσπρωχναν ἀπὸ πάνω πρὸς τὰ κάτω διὰ νὰ τὸν ἐξολοθρεύσουν.
7 Τοιούτῳ μόρῳ τὸν παράνομον συνέβη θανεῖν, μηδὲ τῆς γῆς τυχόντα Μενέλαον, πάνυ δικαίως.	7 Μὲ τέτοιον φοβερὸν θάνατον, κατὰ λόγον δικαιοσύνης, ἐξετελέσθη ὁ παράνομος Μενέλαος, ὥστε νὰ μὴ τύχῃ ταφῆς εἰς τὴν γῆν.	7 Μὲ τέτοιον ὀλέθριον θάνατον ἀπέθανεν ὁ παραβάτης τοῦ Νόμου Μενέλαος, ὁ ὁποῖος δὲν ἀξιώθηκε οὔτε κἀν νὰ ταφῇ εἰς τὴν γῆν· ἡ τιμωρία αὐτὴ ἦταν δικαιοτάτη καὶ τοῦ ἄξιζε πλήρως.
8 Ἔπεὶ γὰρ συνετελέσατο πολλὰ περὶ τὸν βωμὸν ἁμαρτήματα, οὗ τὸ πῦρ ἁγνὸν ἦν καὶ ἡ σποδός, ἐν σποδῷ τὸν θάνατον ἐκομίσατο.	8 Ἐπειδὴ αὐτὸς εἶχε πολλὲς φορὲς ἁμαρτήσει ἐναντίον τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων, τοῦ ὁποίου τὸ πῦρ καὶ ἡ στάκτη ἦσαν ἁγνά, ἀπέθανε ἀπὸ ἀσφυξίαν βυθισθεὶς μέσα εἰς τὴν στάκτην τοῦ πύργου αὐτοῦ.	8 Ἐπειδὴ εἶχε διαπράξει πολλὰ ἁμαρτήματα κατὰ τοῦ θυσιαστηρίου τῶν ὁλοκαυτωμάτων, τοῦ ὁποίου ἡ φωτιὰ καὶ ἡ στάχτη ἦσαν καθαρὰ καὶ ἅγια, διὰ τοῦτο εἰς τὴν στάχτη (τοῦ πύργου τῆς Βέροιας) εὑρῆκε τὸν δι’ ἀσφυξίας θάνατον!
9 Τοῖς δὲ φρονήμασιν ὁ βασιλεὺς βεβαρβαρωμένος ἤρχετο τὰ χείριστα τῶν ἐπὶ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ γεγονότων ἐνδειξόμενος τοῖς Ἰουδαίοις.	9 Πλημμυρισμένος ἀπὸ βάρβαρα φρονήματα ὁ Εὐπάτωρ ἤρχετο νὰ ἐξαπολύσῃ ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων ἀσυγκρίτῳ λόγῳ βαρυτέρας συμφοράς, ἀπὸ ἐκείνας τὰς ὁποίας εἶχε δείξει ἐναντίον αὐτῶν ὁ πατέρας του.	9 Ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' ὁ Εὐπάτωρ ἐπροχωροῦσε μὲ τὴν βάρβαρον πρόθεσιν νὰ καταφέρῃ ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων ἰσχυρότερα κτυπήματα καὶ νὰ προξενήσῃ πολὺ χειρότερες συμφορὲς ἀπὸ ἐκεῖνες, ποὺ τοὺς εἶχε προξενήσει ὁ πατέρας του.
10 Μεταλαβὼν δὲ Ἰούδας ταῦτα παρήγγειλε τῷ πλήθει δι' ἡμέρας καὶ νυκτὸς ἐπικαλεῖσθαι τὸν Κύριον, εἴποτε ἄλλοτε καὶ νῦν ἐπιβοηθεῖν τοῖς τοῦ νόμου καὶ πατρίδος καὶ ἱεροῦ ἁγίου στερεῖσθαι μέλλουσι	10 Ὅταν ἔμαθεν αὐτὰ ὁ Ἰούδας, παρήγγειλεν εἰς τὸν λαόν του νὰ παρακαλῇ ἡμέραν καὶ νύκτα τὸν Θεόν, ὥστε περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλην φορὰν τώρα νὰ βοηθήσῃ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐπρόκειτο νὰ στερηθοῦν τὸν Νόμον των, τὴν πατρίδα των καὶ τὸν ἱερόν ναόν·	10 Ὅταν ὁ Ἰούδας ἐπληροφορήθη τὸ γεγονὸς αὐτό, διέταξε τὸν λαὸν νὰ παρακαλῇ ἡμέραν καὶ νύκτα τὸν Κύριον, ὥστε τώρα περισσότερον ἀπὸ ἄλλοτε νὰ ἔλθῃ εἰς βοήθειαν ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐπρόκειτο νὰ στερηθοῦν τὸν Νόμον, τὴν πατρίδα καὶ τὸν ἱερὸν Ναόν.
11 καὶ τὸν ἄρτι βραχέως ἀνεψυχότα λαὸν μὴ ἐᾶσαι τοῖς δυσφήμοις ἔθνεσιν ὑποχειρίους γενέσθαι.	11 καὶ νὰ μὴ ἐπιτρέψῃ, ὥστε ὁ λαὸς ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος μόλις πρὸ ὀλίγου εἶχεν ἀνακουφισθῆ ἀπὸ τὰς δοκιμασίας, νὰ περιπέσῃ ὑποχείριος εἰς ἀσεβεῖς λαούς.	11 Ἀκόμη ἰκέτευαν τὸν Θεὸν νὰ μὴ ἐπιτρέψῃ, ὥστε ὁ λαός, ὁ ὁποῖος μόλις εἶχεν ἀνακουφισθῇ καὶ ἀρχίσει νὰ ἀναπνέῃ ἐλεύθερα, νὰ πέσῃ καὶ πάλιν εἰς τὰ χέρια τῶν βλασφήμων καὶ ἀπαισίων ἐθνῶν.
12 πάντων δὲ τὸ αὐτὸ ποιησάντων ὁμοῦ καὶ καταξιωσάντων τὸν ἐλεήμονα Κύριον μετὰ κλαυθμοῦ καὶ νηστειῶν καὶ προπτώσεως ἐφ' ἡμέρας τρεῖς ἀδιαλείπτως, παρακαλέσας αὐτοὺς ὁ Ἰούδας ἐκέλευσε παραγίνεσθαι.	12 Ἀφοῦ δὲ ὅλοι ὁμοφώνως ἔκαμαν τὰς προσευχάς των καὶ ἱκετεῦσαν τὸν ἐλεήμονα Κύριον μὲ δάκρυα καὶ νηστείας, προσπίπτοντες ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας συνεχῶς, ὁ Ἰούδας τοὺς ἐνεψύχωσε καὶ τοὺς διέταξε νὰ εἶναι ἕτοιμοι.	12 Ὅταν δὲ ὅλοι μαζί, μὲ μίαν φωνήν, ὑπήκουσαν εἰς τὴν ἐντολὴν του Ἰούδα καὶ παρεκάλεσαν τὸν πολυεύσπλαγχνον Κύριον μὲ δάκρυα, νηστεῖες καὶ γονυκλισίες μὲ τὸ πρόσωπον κατὰ γῆς ἐπὶ τρεῖς ἡμέρες συνεχῶς, ὁ Ἰούδας τοὺς ἐνεθάρρυνε καὶ τοὺς διέταξε νὰ συγκεντρωθοῦν πλησίον του καὶ νὰ εἶναι ἕτοιμοι.
13 Καθ' ἑαυτὸν δὲ σὺν τοῖς πρεσβυτέροις γενόμενος ἐβουλεύσατο, πρὶν εἰσβαλεῖν τοῦ βασιλέως τὸ στράτευμα εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ γενέσθαι τῆς πόλεως ἐγκρατεῖς, ἐξελθόντας κρῖναι τὰ πράγματα τῇ τοῦ Κυρίου βοηθείᾳ.	13 Κατόπιν δὲ συνεσκέφθη ἰδιαιτέρως μὲ τοὺς πρεσβυτέρους τοῦ λαοῦ καὶ ἀπεφάσισεν ὅπως, πρὶν ἐπιχειρήσῃ εἰσβολὴν τὸ βασιλικὸν στράτευμα εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ κυριεύσουν τὴν Ἰερουσαλήμ, νὰ ἐξέλθουν αὐτοὶ εἰς πόλεμον κατὰ τοῦ βασιλέως καὶ νὰ ἀναθέσουν τὴν ἔκβασιν τῶν πραγμάτων εἰς τὴν βοήθειαν τοῦ Κυρίου.	13 Ἔπειτα δὲ ἀπὸ ἕνα πολεμικὸν συμβούλιον, ποὺ εἶχε μὲ τοὺς πρεσβυτέρους τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ ἰδιαιτέρως, ἀπεφάσισε νὰ μὴ περιμένῃ τὴν εἰσβολὴν τοῦ βασιλικοῦ στρατοῦ εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὴν κατάληψιν τῆς Ἱερουσαλήμ, ἀλλὰ νὰ προχωρήσῃ αὐτὸς πρῶτος πρὸς συνάντησιν τοῦ βασιλιᾶ καὶ μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ νὰ τακτοποιήσῃ τὸ ὅλον ζήτημα ὁριστικῶς.
14 Δοὺς δὲ τὴν ἐπιτροπὴν τῷ κτίστῃ τοῦ χόσμου, παρακαλέσας τοὺς σὺν αὐτῷ γενναίως ἀγωνίσασθαι μέχρι θανάτου περὶ νόμων, περὶ ἱεροῦ, πόλεως, πατρίδος, πολιτείας, ἐποιήσατο περὶ Μωδεῒν τὴν στρατοπεδείαν.	14 Ἐνεπιστεύθη, λοιπόν, τὴν ἔκβασιν τῶν πραγμάτων εἰς τὸν Δημιουργὸν τοῦ κόσμου καὶ ἐνεθάρρυνε τοὺς ἄνδρας του νὰ ἀγωνισθοῦν μέχρι θανάτου ὑπὲρ τῶν νόμων τοῦ Θεοῦ, ὑπὲρ τοῦ ἱεροῦ ναοῦ, ὑπὲρ τῆς πόλεως, ὑπὲρ τῆς πατρίδος, ὑπὲρ τῶν ἱερῶν θεσμῶν τοῦ ἔθνους των. Ὠδήγησε δὲ ἔπειτα τὸν στρατόν του καὶ ἐστρατοπέδευσαν εἰς τὰ περίχωρα τῆς Μωδεΐν.	14 Καὶ ἀφοῦ ἐνεπιστεύθη τὴν διοίκησιν καὶ ἔκβασιν τοῦ πολέμου εἰς τὸν Δημιουργὸν τοῦ κόσμου καὶ παρώτρυνε τὸν στρατόν του νὰ ἀγωνισθοῦν γενναίως μέχρι θανάτου ὑπὲρ τῶν Νόμων, ὑπὲρ τοῦ Ναοῦ, ὑπὲρ τῆς Ἱερουσαλήμ, ὑπὲρ τῆς πατρίδος των καὶ ὑπὲρ τοῦ πολιτικοῦ συστήματός των καὶ τῶν ἱερῶν θεσμῶν, ἐπροχώρησε καὶ ἐστρατοπέδευσε κοντὰ εἰς τὴν Μωδεΐν.
15 Δοὺς δὲ τοῖς περὶ αὐτὸν σύνθεμα <Θεοῦ νίκη>, μετὰ νεανίσκων ἀρίστων κεκριμένων ἐπιβαλῶν νύκτωρ ἐπὶ τὴν βασιλικὴν αὐλήν, ἐν τῇ παρεμβολῇ ἀνεῖλεν εἰς ἄνδρας τετρακισχιλίους καὶ τὸν πρωτεύοντα τῶν ἐλεφάντων σὺν τῷ κατ' οἰκίαν ὄχλῳ συνέβηκε	15 Ἔδωσε κατόπιν ὁ Ἰούδας εἰς τοὺς ἄνδρας του ὡς πολεμικὸν σύνθημα <Θεοῦ νίκη>, ἐξέλεξε τοὺς γενναιοτέρους ἀπὸ τοὺς νεαροὺς πολεμιστὰς καὶ ἐπετέθη ἐν καιρῷ νυκτὸς ἐναντίον τῆς βασιλικῆς αὐλῆς, ἐφόνευσε δὲ εἰς τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον τέσσαρας χιλιάδας ἄνδρας καί, τὸ σπουδαιότερον ἀπὸ ὅλα, τὸν μεγαλύτερον ἀπὸ τοὺς ἐλέφαντας μαζῆ μὲ τοὺς στρατιώτας, ποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὸν ἐπ' αὐτοῦ πύργον.	15 Ἀφοῦ δὲ ἔδωσε εἰς τὸν στρατόν του ὡς πολεμικὸν σύνθημα τὴν κραυγὴν <Θεοῦ νίκη!>, ἐπετέθη αἰφνιδίους κατὰ τὴν διαρκειαν τῆς νύκτας ἐναντίον τῆς βασιλικῆς σκηνῆς μὲ ἐκλεκτὴν δύναμιν, ποὺ ἀπετελεῖτο ἀπὸ τοὺς ἠρωϊκωτέρους νεαροὺς πολεμιστὰς τοῦ στρατοῦ του. Ἐφόνευσε δὲ εἰς τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον περὶ τὶς τέσσερις χιλιάδες (4.000) ἄνδρες καὶ τὸν μεγαλύτερον ἀπὸ τοὺς ἐλέφαντας, μὲ ὅλους τοὺς στρατιώτας ποὺ ἦσαν εἰς τὸν πύργον, ὁ ὁποῖος εὑρίσκετο ἐπάνω εἰς τὸν πολεμικὸν ἐκεῖνον ἐλέφαντα.
16 καὶ τὸ τέλος τὴν παρεμβολὴν δέους καὶ ταραχῆς ἐπλήρωσαν καὶ ἐξέλυσαν εὐημεροῦντες·	16 Ἐν τέλει ἐγέμισε τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον μὲ φόβον καὶ ταραχὴν καὶ ἀνεχώρησε μὲ τοὺς ἄνδρας του ἰκανοποιημένος διὰ τὴν ἐπιτυχίαν των.	16 Τελικῶς, ἀφοῦ ἐγέμισαν τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον μὲ πανικὸν καὶ σύγχυσιν, ἀνεχώρησαν μὲ ἰκανοποίησιν ὡς νικηταί.
17 ὑποφαινούσης δὲ ἤδη τῆς ἡμέρας τοῦτο ἐγεγόνει διὰ τὴν ἐπαρήγουσαν αὐτῷ τοῦ Κυρίου σκέπην.	17 Ὅταν δὲ ἤρχισε νὰ ὑποφώσκῃ ἡ ἡμέρα, τὸ πᾶν εἶχε πλέον συντελεσθῆ χάρις εἰς τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ δοθεῖσαν βοήθειαν.	17 Ὅλη αὐτὴ ἡ ἐπιχείρησις ἐτελείωσε, μόλις ἄρχισε νὰ χαράζῃ ἡ ἡμέρα, χάρις εἰς τὴν βοήθειαν καὶ τὴν προστασίαν, τὴν ὁποίαν ἐχάρισεν εἰς τὸν Ἰούδαν ὁ Κύριος.
18 Ὁ δὲ βασιλεὺς εἰληφὼς γεῦσιν τῆς τῶν Ἰουδαίων εὐτολμίας, κατεπείρασε διὰ μεθόδων τοὺς τόπους.	18 Ὁ βασιλεὺς Εὐπάτωρ, λαβὼν πεῖραν ἐκ τοῦ γεγονότος αὐτοῦ καὶ τοῦ θάρρους τῶν Ἰουδαίων προσεπάθησε μὲ ἄλλας πλέον μεθόδους νὰ κατακτήσῃ τοὺς τόπους.	18 Ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος Ε' ὁ Εὐπάτωρ, ἀφοῦ ἔλαβε μίαν γεῦσιν τῆς τόλμης καὶ γενναιότητος τῶν Ἰουδαίων, ἐπροσπάθησε νὰ ἐπιτεθῇ καὶ νὰ καταλάβῃ τὶς ἰσχυρές των θέσεις μὲ δόλια στρατηγήματα.
19 Καὶ ἐπὶ Βαιθσούρᾳ φρούριον ὀχυρὸν τῶν Ἰουδαίων προσῆγε καὶ ἐτροποῦτο, προσέκρουεν, ἠλαττονοῦτο·	19 Ἐπῆλθεν ἐναντίον τῆς Βαιθσούρας, ὀχυροῦ φρουρίου τῶν Ἰουδαίων. Ἀλλ' ἀμέσως κατετροπώθη, ἀπωθήθη, ἔχασε δυνάμεις καὶ ἀπέτυχε.	19 Ἐβάδισε κατὰ τῆς Βαιθσούρας, ἡ ὁποία ἦταν ἰσχυρὸν φρούριον τῶν Ἰουδαίων, ἀλλ’ ἀπωθήθη· εὕρισκεν ἐμπόδιον, ἀπετύγχανε καὶ ἔτσι ὠλιγόστευεν ἀριθμητικῶς ἡ δύναμίς του καὶ ἐφθείρετο.
20 τοῖς δὲ ἐνδὸν Ἰούδας τὰ δέοντα εἰσέπεμψε.	20 Ὁ δὲ Ἰούδας ἐπέτυχε νὰ δώσῃ τρόφιμα καὶ πολεμοφόδια εἰς τοὺς ἐντὸς τοῦ φρουρίου πολιορκουμένους.	20 Ὁ δὲ Ἰούδας κατώρθωσε νὰ στείλῃ τρόφιμα καὶ πολεμοφόδια εἰς τοὺς πολιορκουμένους μέσα εἰς τὴν Βαιθσούραν.
21 Προσήγγειλε δὲ τὰ μυστήρια τοῖς πολεμίοις Ρόδοκος ἐκ τῆς Ἰουδαϊκῆς τάξεως· ἀνεζητήθη δὲ καὶ κατελήφθη καὶ κατεκλείσθη.	21 Κάποιος ὅμως ἀπὸ τὸν στρατὸν τῶν Ἰουδαίων, Ρόδοκος ὀνόματι, ἐπρόδωσεν εἰς τὸν βασιλέα τὰ μυστικὰ τῶν Ἰουδαίων. Αὐτὸς ἀνεκρίθη, ἀπεδείχθη ἡ ἐνοχή του καὶ ἐκλείσθη εἰς τὴν φυλακήν.	21 Ἀλλα κάποιος στρατιώτης τοῦ Ἰουδαϊκοῦ στρατοῦ, ὀνομαζόμενος Ρόδοκος, ἐπρόδωσε τὰ μυστικὰ τῶν Ἰουδαίων εἰς τοὺς ἐχθρούς. Ἀνεζητήθη ὅμως, συνελήφθη, ἀνεκρίθη καὶ ἐφυλακίσθη.
22 Ἐδευτερολόγησεν ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐν Βαιθσούρᾳ δεξιὰν ἔδωκεν, ἔλαβεν, ἀπῄει, προσέβαλε τοῖς περὶ τὸν Ἰούδαν, ἥττων ἐγένετο,	22 Ἡ δευτέρα ἐπιχείρησις τοῦ βασιλέως ἦτο, ὅτι ἦλθεν εἰς συνεννόησιν μὲ τοὺς πολιορκουμένους, συνεφιλιώθη μὲ αὐτούς, ἔδωσαν τὴν δεξιάν των χεῖρα εἰς πίστωσιν τῆς συμφιλιώσεως καὶ ἔπειτα αὐτὸς μὲ τὸν ἀτρατόν του ἐκτύπησαν τὸν στρατὸν τοῦ Ἰούδα, ἀλλὰ ἡττήθησαν.	22 Ὁ βασιλιᾶς ἦλθεν εἰς εἰρηνικὰς διαπραγματεύσεις διὰ δευτέραν φορὰν μὲ τοὺς πολιορκουμένους πολεμιστὰς τῆς Βαιθσούρας καί, ἀφοῦ συνεφιλιώθη μαζί των καὶ ἀφοῦ ἔδωκε καὶ ἔλαβεν ἐκ μέρους των ἐγγυήσεις, ἀπεχώρησεν ἐπετέθη ὅμως καὶ πάλιν κατὰ τοῦ Ἰούδα καὶ τοῦ στρατοῦ του, ἀλλ’ ἔχασε τὴν μάχην καὶ πολλοὺς στρατιῶτες (ὠλιγόστευσεν ἡ δύναμίς του).
23 μετέλαβεν ἀπονενοῆσθαι τὸν Φίλιππον ἐν Ἀντιοχείᾳ τὸν ἀπολελειμμένον ἐπὶ τῶν πραγμάτων, συνεχύθη, τοὺς Ἰουδαίους παρεκάλεσεν, ὑπετάγη καὶ ὤμοσεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς δικαίοις, συνελύθη καὶ θυσίαν προσήγαγεν, ἐτίμησε τὸν νεὼ καὶ τὸν τόπον ἐφιλανθρώπησε	23 Ἔμαθεν ὅμως τότε, ὅτι ὁ Φίλιππος, τὸν ὁποῖον ὁ Ἀντίοχος ὁ Ἐπιφανὴς εἶχεν ἀφήσει εἰς τὴν Ἀντιόχειαν διοικητὴν τῶν ὑποθέσεων τοῦ κράτους, ἐπανεστάτησεν ἐναντίον τῆς Ἀντιοχείας καὶ κατελήφθη αὐτὸς ἀπὸ ταραχήν. Ἐζήτησε, λοιπόν, καὶ ἦλθεν εἰς συνεννόησιν μὲ τοὺς Ἰουδαίους, ὑπετάχθη εἰς τὰς προτάσεις των καὶ ὡρκίσθη νὰ τηρήσῃ τοὺς δικαίους ὅρους, ποὺ ἐκεῖνοι προέβαλαν, συνεφιλιώθη μαζῆ των, προσέφερε θυσίαν, ἐτίμησε τὸν ναὸν καὶ ἐφέρθη κατὰ τρόπον φιλάνθρωπον πρὸς τὴν Ἱερουσαλήμ.	23 Τότε ὁ Ἀντίοχος Ε' ἐπληροφορήθη ὅτι ὁ Φίλιππος, τὸν ὁποῖον εἶχεν ἀφήσει ὡς ἐπόπτην καὶ διαχειριστὴν τῶν κρατικῶν ὑποθέσεων, ἐπανεστάτησεν εἰς τὴν Ἀντιόχειαν. Εἰς τὸ ἄκουσμα τῆς εἰδήσεως αὐτῆς ὁ Εὐπάτωρ ἐξεπλάγη καὶ ἐζαλίσθη! Μέσα δὲ εἰς τὸν τρόμον καὶ τὴν ἀπελπισίαν του ἄρχισε διαπραγματεύσεις μὲ τοὺς Ἰουδαίους, ὑπέκυψεν εἰς τοὺς ὄρους των, ὡρκίσθη ὅτι θὰ σέβεται ὅλα τὰ δικαιώματά των, καὶ μετὰ τὴν συμφωνίαν καὶ τακτοποίησιν αὐτὴν προσέφερε θυσίαν, ἐτίμησε τὸν Ναὸν μὲ δῶρα καὶ ἐφέρθη μὲ φιλανθρωπίαν πρὸς τὸν ἱερὸν τόπον (κατ’ ἄλλους: Πρὸς τὴν Ἱερουσαλήμ).
24 καὶ τὸν Μακκαβαῖον ἀπεδέξατο. Κατέλιπε στρατηγὸν ἀπὸ Πτολεμαΐδος ἕως τῶν Γερρηνῶν Ἡγεμονίδην.	24 Ἐδέχθη δὲ κατὰ τρόπον φιλικὸν τὸν Ἰούδαν τὸν Μακκαβαῖον. Ἀφῆκεν ὡς στρατιωτικὸν διοικητὴν ἀπὸ τῆς Πτολεμαΐδος μέχρι τῶν Γερρηνῶν τὸν Ἡγεμονίδην.	24 Ἐπίσης ἐδέχθη μὲ καλωσύνην, εὐγένειαν καὶ καταδεκτικότητα τὸν Μακκαβαῖον. Ἀφῆκε δὲ ὡς στρατηγὸν τῆς περιοχῆς, ποὺ ἐξετείνετο ἀπὸ τὴν Πτολεμαΐδα μέχρι τῆς Γεράρ, ὅπου κατοικοῦσαν οἱ Γεραρρηνοί, τὸν Ἠγεμονίδην.
25 Ἦλθεν εἰς Πτολεμαΐδα· ἐδυσφόρουν περὶ τῶν συνθηκῶν οἱ Πτολεμαεῖς, ἐδείναζον γὰρ ὑπὲρ ὧν ἠθέλησαν ἀθετεῖν τὰς διοστάλσεις.	25 Κατόπιν ἦλθεν εἰς τὴν Πτολεμαΐδα. Οἱ κάτοικοι ὅμως τῆς Πτολεμαΐδος ἐδυσφόρησαν διὰ τὰς συναφθείσας μὲ τοὺς Ἰουδαίους συνθήκας, ἠγανάκτησαν καὶ ἠθέλησαν νὰ καταπατήσουν τοὺς ὅρους τῆς συνθήκης.	25 Ὁ ἴδιος δὲ ὁ βασιλιᾶς ἦλθεν εἰς τὴν Πτολεμαΐδα. Οἱ κάτοικοι ὅμως τῆς Πτολεμαΐδος ἐδυσφοροῦσαν διὰ τὶς συνθῆκες, ποὺ συνῆψεν ὁ Εὐπάτωρ μὲ τοὺς Ἰουδαίους, καὶ ἐπάνω εἰς τὴν ἀγανάκτησιν καὶ τοὺς φόβους των ἤθελαν νὰ ἀποκηρύξουν καὶ νὰ ἀκυρώσουν τοὺς ὄρους τῶν συνθηκῶν.
26 Προσῆλθεν ἐπὶ τὸ βῆμα Λυσίας ἀπελογήσατο ἐνδεχομένως, συνέπεισε, κατεπράϋνεν, εὐμενεῖς ἐποίησεν, ἀνέζευξεν εἰς Ἀντιόχειαν. Οὕτω τὰ τοῦ βασιλέως τῆς ἑφόδου καὶ τῆς ἀναζυγῆς ἐχώρησε.	26 Ὁ Λυσίας ἀνῆλθε τότε εἰς τὸ βῆμα, ἀπελογήθη καὶ ὑπερήσπισε τὰς συνθήκας αὐτάς, ὅσον τοῦ ἦτο δυνατόν· τοὺς ἔπεισε, τοὺς κατεπράϋνε, τοὺς κατέστησεν εὐμενεῖς καὶ ἔπειτα ἀνεχώρησε διὰ τὴν Ἀντιόχειαν. Ἔτσι ἐξειλίχθησαν τὰ τῆς ἐκστρατείας αὐτῆς τοῦ βασιλέως ἐναντίον τῆς Ἰουδαίας καὶ κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον ἀπεχώρησεν ἀπὸ αὐτήν.	26 Τότε ὅμως ὁ Λυσίας ἀνέβη εἰς τὸ βῆμα καὶ ἀπελογήθη καὶ ὑπερήσπισεν, ὅσον ἠμποροῦσε, τὶς συνθῆκες· μὲ ὅσα δὲ εἶπεν, ἔπεισε καὶ ἐκέρδισε τὸν λαόν, τὸν ἠρέμησε καὶ τὸν κατηύνασε, καὶ ἀφοῦ ἐκερδισε ἔτσι τὴν ὑποστήριξίν των, ἀνεχώρησε διὰ τὴν Ἀντιόχειαν. Τέτοια ὑπῆρξεν ἡ ἐξέλιξις καὶ ἡ ἔκβασις τῆς ἐπιθέσεως καὶ τῆς ὅλης ἐκστρατείας καὶ τῆς ἀναχωρήσεως (ὀπισθοχωρήσεως) τοῦ βασιλιᾶ Ἀντιόχου Ε' τοῦ Εὐπάτορος εἰς τὴν Ἰουδαίαν.