Μακκαβαίων Β : Κεφάλαιον ΙΔ'

Πρωτότυπο Κείμενο

ετὰ δὲ τριετῆ χρόνον προσέπεσε τοῖς περὶ τὸν Ἰούδαν Δημήτριον τὸν τοῦ Σελεύκου διὰ τοῦ κατὰ Τρίπολιν λιμένος εἰσπλεύσαντα μετὰ πλήθους ἰσχυροῦ καὶ στόλου
2 κεκρατηκέναι τῆς χώρας ἐπανελόμενον Ἀντίοχον καὶ τὸν τούτου ἐπίτροπον Λυσίαν.
3 Ἄλκιμος δέ τις προγενόμενος ἀρχιερεύς, ἐκουσίως δὲ μεμολυμμένος ἐν τοῖς τῆς ἐπιμειξίας χρόνοις, συννοήσας ὅτι καθ' ὁντιναοῦν τρόπον οὐκ ἔστιν αὐτῷ σωτηρία, οὐδὲ πρὸς ἅγιον θυσιαστήριον ἔτι πρόσοδος,
4 ἧκε πρὸς τὸν βασιλέα Δημήτριον πρώτῳ καὶ πεντηκοστῷ καὶ ἑκατοστῷ ἔτει προσάγων αὐτῷ στέφανον χρυσοῦν καὶ φοίνικα, πρὸς δὲ τούτοις τῶν νομιζομένων θαλλῶν τοῦ ἱεροῦ, καὶ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἡσυχίαν ἔσχε.
5 Καιρὸν δὲ λαβὼν τῆς ἰδίας ἀνοίας συνεργόν, προσκληθεὶς εἰς συνέδριον ὑπὸ τοῦ Δημητρίου καὶ ἐπερωτηθεὶς ἐν τίνι διαθέσει καὶ βουλῇ καθεστήκασιν οἱ Ἰουδαῖοι, πρὸς ταῦτα ἔφη·
6 οἱ λεγόμενοι τῶν Ἰουδαίων Ἁσιδαῖοι, ὧν ἀφηγεῖται Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, πολεμοτροφοῦσι καὶ στασιάζουσιν, οὐκ ἐῶντες τὴν βασιλείαν εὐσταθείας τυχεῖν.
7 Ὅθεν ἀφελόμενος τήν προγονικὴν δόξαν, λέγων δὴ τὴν ἀρχιερωσύνην, δεῦρο νῦν ἐλήλυθα,
8 πρῶτον μὲν ὑπὲρ τῶν ἀνηκόντων τῷ βασιλεῖ γνησίως φρονῶν, δεύτερον δὲ καὶ τῶν ἱδίων πολιτῶν στοχαζόμενος· τῇ μὲν γάρ τῶν προειρημένων ἀλογιστίᾳ τὸ σύμπαν ἡμῶν γένος οὐ μικρῶς ἀκληρεῖ.
9 Ἕκαστα δὲ τούτων ἐπεγνωκὼς σύ, βασιλεῦ, καὶ τῆς χώρας καὶ τοῦ περιϊσταμένου γένους ἡμῶν προνοήθητι, καθ' ἣν ἔχεις πρὸς ἅπαντας εὐαπάντητον φιλανθρωπίαν.
10 Ἄχρι γὰρ Ἰούδας περίεστιν, ἀδύνατον εἰρήνης τυχεῖν τά πράγματα.
11 Τοιούτων δὲ ρηθέντων ὑπὸ τούτου, θᾶττον οἱ λοιποί φίλοι δυσμενῶς ἔχοντες τὰ πρὸς τὸν Ἰούδαν προσεπύρωσαν τὸν Δημήτριον.
12 Προσκαλεσάμενος δὲ εὐθέως Νικάνορα τὸν γενόμενον ἐλεφαντάρχην, καὶ στρατηγὸν ἀναδείξας τῆς Ἰουδαίας, ἐξαπέστειλε
13 δοὺς ἐντολὰς αὐτὸν μὲν τὸν Ἰούδαν ἐπαναλέσθαι, τοὺς δὲ σὺν αὐτῷ σκορπίσαι, καταστῆσαι δὲ Ἄλκιμον ἀρχιερέα τοῦ μεγίστου ἱεροῦ.
14 Οἱ δὲ ἐπὶ τῆς Ἰουδαίας πεφυγαδευκότες τὸν Ἰούδαν ἔθνη συνέμισγον ἀγεληδὸν τῷ Νικάνορι, τάς τῶν Ἰουδαίων ἀτυχίας καὶ συμφορὰς ἰδίας εὐημερίας δοκοῦντες ἔσεσθαι.
15 Ἀκούσαντες δὲ τὴν τοῦ Νικάνορος ἔφοδον καὶ τὴν ἐπίθεσιν τῶν ἐθνῶν, καταπασάμενοι γῆν ἐλιτάνευον τὸν ἄχρι αἰῶνος συστήσαντα τόν ἑαυτοῦ λαόν, ἀεὶ δὲ μετ' ἐπιφανείας ἀντιλαμβανόμενον τῆς ἑαυτοῦ μερίδος.
16 Προτάξαντος δὲ τοῦ ἡγουμένου ἐκεῖθεν εὐθέως ἀνέζευξαν καὶ συμμίσγουσιν αὐτοῖς ἐπὶ κώμην Δεσσαού.
17 Σίμων δὲ ὁ ἀδελφὸς Ἰούδα συμβεβληκὼς ἦν τῷ Νικάνορι, βραχέως δὲ διὰ τὴν αἰφνίδιον τῶν ἀντιπάλων ἀφασίαν ἐπταικώς.
18 Ὅμως δὲ ἀκούων ὁ Νικάνωρ ἣν εἶχον οἱ περὶ τὸν Ἰούδαν ἀνδραγαθίαν καὶ ἐν τοῖς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἀγῶσιν εὐψυχίαν, ὑπευλαβεῖτο τὴν κρίσιν δι' αἱμάτων ποιήσασθαι.
19 Διόπερ ἔπεμψε Ποσιδώνιον καὶ Θεόδοτον καὶ Ματταθίαν δοῦναι καὶ λαβεῖν δεξιάς.
20 Πλείονος δὲ γενομένης περὶ τούτων ἐπισκέψεως καὶ τοῦ ἡγεμόνος τοῖς πλήθεσιν ἀνακοινωσαμένου καὶ φανείσης ὁμοψήφου γνώμης, ἐπένευσαν ταῖς συνθήκαις.
21 Ἐτάξαντο δὲ ἡμέραν, ἐν ᾗ κατ' ἰδίαν ἥξουσιν εἰς τὸ αὐτό· καὶ προῆλθε καὶ παρ' ἑκάστου διαφόρους ἔθεσαν δίφρους·
22 διέταξεν Ἰούδας ἐνόπλους ἑτοίμους ἐν τοῖς ἐπικαίροις τόποις, μή ποτε ἐκ τῶν πολεμίων αἰφνιδίως κακουργία γένηται· τὴν ἁρμόζουσαν ἐποιήσαντο κοινολογίαν.
23 Διέτριβε δὲ ὁ Νικάνωρ ἐν Ἱεροσολύμοις, καὶ ἔπραττεν οὐθὲν ἄτοπον, τοὺς δὲ συναχθέντας ἀγελαίους ὄχλους ἀπέλυσε.
24 Καὶ εἶχε τὸν Ἰούδαν διαπαντὸς ἐν προσώπῳ, ψυχικῶς τῷ ἀνδρὶ προσεκέκλιτο.
25 Παρεκάλεσεν αὐτὸν γῆμαι καὶ παιδοποιήσασθαι· ἐγάμησεν, εὐστάθησεν, ἐκοινώνησε βίου.
26 Ὁ δὲ Ἄλκιμος συνιδὼν τὴν πρὸς ἀλλήλους εὔνοιαν καὶ τὰς γενομένας συνθήκας, ἀναλαβὼν ἧκε πρὸς τὸν Δημήτριον καὶ ἔλεγε τὸν Νικάνορα ἀλλότρια φρονεῖν τῶν πραγμάτων· τὸν γὰρ ἐπίβουλον τῆς βασιλείας Ἰούδαν διάδοχον ἀναδέδειχεν ἑαυτοῦ.
27 Ὁ δὲ βασιλεύς ἔκθυμος γενόμενος καὶ ταῖς τοῦ παμπονήρου ἐρεθισθεὶς διαβολαῖς, ἔγραψε Νικάνορι φάσκων ὑπὲρ μὲν τῶν συνθηκῶν βαρέως φέρειν, κελεύων δὲ τὸν Μακκαβαῖον δέσμιον ἐξαποστέλλειν ταχέως εἰς Ἀντιόχειαν.
28 Προσπεσόντων δὲ τούτων τῷ Νικάνορι συνεκέχυτο καὶ δυσφόρως ἔφερεν, εἰ τὰ διεσταλμένα ἀθετήσει μηδὲν τ' ἀνδρὸς ἠδικηκότος.
29 Ἐπεὶ δὲ τῷ βασιλεῖ ἀντιπράττειν οὐκ ἦν, εὔκαιρον ἐτήρει στρατηγήματι τοῦτ' ἐπιτελέσαι.
30 Ὁ δὲ Μακκαβαῖος αὐστηρότερον διεξάγοντα συνιδὼν τὸν Νικάνορα πρὸς αὐτὸν καὶ τὴν εἰθισμένην ἀπάντησιν ἀγροικότερον ἐσχηκότα, νοήσας οὐκ ἀπὸ τοῦ βελτίστου τὴν αὐστηρίαν εἶναι, συστρέψας οὐκ ὀλίγους τῶν περὶ ἑαυτόν, συνεκρύπτετο τὸν Νικάνορα.
31 Συγγνοὺς δὲ ὁ ἕτερος ὅτι γενναίως ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς ἐστρατήγηται, παραγενόμενος ἐπὶ τὸ μέγιστον καὶ ἅγιον ἱερόν, τῶν ἱερέων τὰς καθηκούσας θυσίας προσαγόντων, ἐκέλευσε παραδιδόναι τὸν ἄνδρα.
32 Τῶν δὲ μεθ' ὅρκων φασκόντων μὴ γινώσκειν ποῦ ποτ' ἐστιν ὁ ζητούμενος,
33 προτείνας τὴν δεξιὰν εἰς τὸν νεὼ ταῦτα ὤμοσε· ἐὰν μὴ δέσμιόν μοι τὸν Ἰούδαν παραδῶτε, τόνδε τοῦ Θεοῦ σηκὸν εἰς πεδίον ποιήσω καὶ τὸ θυσιαστήριον κατασκάψω καὶ ἱερὸν ἐνταῦθα τῷ Διονύσῳ ἐπιφανὲς ἀναστήσω.
34 Τοσαῦτα δὲ εἰπὼν ἀπῆλθεν· οἱ δὲ ἱερεῖς προτείναντες τὰς χεῖρας εἰς τὸν οὐρανόν, ἐπεκαλοῦντο τὸν διαπαντὸς ὑπέρμαχον τοῦ ἔθνους ἡμῶν ταῦτα λέγοντες·
35 σὺ Κύριε, τῶν ὅλων ἀπροσδεὴς ὑπάρχων, εὐδόκησας ναὸν τῆς σῆς κατασκηνώσεως ἐν ἡμῖν γενέσθαι.
36 Καὶ νῦν ἅγιε παντὸς ἁγιασμοῦ Κύριε, διατήρησον εἰς αἰῶνα ἀμίαντον τόνδε τὸν προσφάτως κεκαθαρισμένον οἶκον.
37 Ραζὶς δέ τις τῶν ἀπό Ἱεροσολύμων πρεσβυτέρων ἐμηνύθη τῷ Νικάνορι, ἀνὴρ φιλοπολίτης καὶ σφόδρα καλῶς ἀκούων καὶ κατὰ τὴν εὔνοιαν πατὴρ τῶν Ἰουδαίων προσαγορευόμενος.
38 ῏Ην γὰρ ἐν τοῖς ἔμπροσθεν χρόνοις τῆς ἀμειξίας κρίσιν εἰσενηνεγμένος Ἰουδαϊσμοῦ, καὶ σῶμα καὶ ψυχὴν ὑπὲρ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ παραβεβλημένος μετὰ πάσης ἐκτενίας.
39 Βουλόμενος δὲ Νικάνωρ πρόδηλον ποιῆσαι, ἣν εἶχε πρὸς τοὺς Ἰουδαίους δυσμένειαν, ἀπέστειλε στρατιώτας ὑπὲρ τοὺς πεντακοσίους συλλαβεῖν αὐτόν·
40 ἔδοξε γάρ ἐκεῖνον συλλαβὼν τούτοις ἐργάσασθαι συμφοράν.
41 Τῶν δὲ πληθῶν μελλόντων τὸν πύργον καταλαβέσθαι καὶ τὴν αὐλαίαν θύραν βιαζομένων καὶ κελευόντων πῦρ προσάγειν καὶ τὰς θύρας ὑφάπτειν, περικατάληπτος γενόμενος ὑπέθηκεν ἐαυτῷ ξίφος,
42 εὐγενῶς θέλων ἀποθανεῖν ἤπερ τοῖς ἀλιτηρίοις ὑποχείριος γενέσθαι καὶ τῆς ἰδίας εὐγενείας ἀναξίως ὑβρισθῆναι·
43 τῇ δὲ πληγῇ μὴ κατευθικτήσας διὰ τὴν τοῦ ἀγῶνος σπουδὴν καὶ τῶν ὄχλων εἴσω τῶν θυρωμάτων εἰσβαλόντων, ἀναδρομὼν γενναίως ἐπὶ τὸ τεῖχος, κατεκρήμνισεν ἑαυτὸν ἀνδρείως εἰς τοὺς ὄχλους.
44 Τῶν δὲ ταχέως ἀναποδισάντων γενομένου διαστήματος ἦλθε κατὰ μέσον τόν κενεῶνα.
45 Ἔτι δὲ ἔμπνους ὑπάρχων καὶ πεπυρωμένος τοῖς θυμοῖς, ἐξαναστὰς φερομένων κρουνηδὸν τῶν αἱμάτων καὶ δυσχερῶν ὄντων τῶν τραυμάτων, δρόμω τοὺς ὄχλους διελθὼν καὶ στάς ἐπί τινος πέτρας ἀπορρωγάδος,
46 παντελῶς ἔξαιμος ἤδη γενόμενος, προβαλὼν τὰ ἔντερα καὶ λαβὼν ἑκατέραις ταῖς χερσίν, ἐνέσεισε τοῖς ὄχλοις καὶ ἐπικαλεσάμενος τὸν δεσπόζοντα τῆς ζωῆς καὶ τοῦ πνεύματος, ταῦτα αὐτῷ πάλιν ἀποδοῦναι, τόνδε τὸν τρόπον μετήλλαξεν.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

ετὰ τὴν πάροδον τριῶν ἐτῶν, ἦλθεν εἰς γνῶσιν τοῦ Ἰούδα καὶ τῶν ἀνδρῶν του, ὅτι ὁ Δημήτριος, ὁ υἱὸς τοῦ Σελεύκου, κατέπλευσεν εἰς τὸν λιμένα τῆς Τριπόλεως μὲ πολυάριθμον στρατὸν καὶ στόλον,
2 ὅτι ἔγινε κύριος τῆς χώρας, ἀφοῦ ἐφόνευσε τὸν Ἀντίοχον καὶ τὸν ἐπίτροπον αὐτοῦ Λυσίαν.
3 Τότε κάποιος, Ἄλκιμος ὀνόματι, ὁ ὁποῖος εἶχε προηγουμένως χρηματίσει ἀρχιερεύς, εἶχε δὲ θεληματικὰ μολυνθῆ κατὰ τοὺς χρόνους τῆς ἐπιμιξίας τῶν Ἰουδαίων πρὸς τοὺς εἰδωλολάτρας, κατανοήσας ὅτι δὲν εἶχεν ἀπομείνει εἰς αὐτὸν καμμία ἐλπὶς σωτηρίας καὶ κανεὶς τρόπος νὰ πλησάσῃ πρὸς τὸ ἅγιον θυσιαστήριον,
4 ἦλθε πρὸς τὸν βασιλέα Δημήτριον, κατὰ τὸ ἑκατοστὸν πεντηκοστὸν πρῶτον ἔτος, καὶ προσέφερεν εἰς αὐτὸν χρυσοῦν στέφανον μὲ κλάδον φοίνικος, ἐπὶ πλέον δὲ καὶ μερικοὺς κλάδους ἐλαίας, τοὺς ὁποίους ἐσυνήθιζαν νὰ χρησιμοποιοῦν εἰς τὸν ναόν. Κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην δὲν ἔκαμε τίποτε ἄλλο, ἡσύχασε.
5 Ὅταν ὅμως εὑρῆκε κατάλληλον καιρόν, ἐξυπηρετικὸν τῆς διεφθαρμένης του διαθέσεως, καὶ συγκεκριμένως, ὅταν προσεκλήθη ἀπὸ τὸν Δημήτριον εἰς ἕνα συνέδριον καὶ ἠρωτήθη ἀπὸ αὐτὸν διὰ τὰς διαθέσεις καὶ τὰ σχέδια τῶν Ἰουδαίων, ἐκεῖνος ἀπήντησε·
6 <Μερικοὶ ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, ποὺ λέγονται Ἁσιδαῖοι καὶ τῶν ὁποίων ἀρχηγὸς εἶναι ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, ὑποθάλπουν τὸν πόλεμον καὶ τὰς ἐπαναστάσεις καὶ δὲν ἀφήνουν τὴν βασιλείαν σου σταθερὰν καὶ εἰρηνικήν.
7 Ἐπειδὴ λοιπὸν αὐτὸς ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος ἀφήρεσεν ἀπὸ ἐμὲ τὴν προγονικήν μου δόξαν, δηλαδὴ τὴν ἀρχιερωσύνην μου, ἦλθα τώρα ἐδῶ,
8 πρῶτον μὲν διὰ νὰ διαβεβαιώσω τὸν βασιλέα περὶ τῶν εἰλικρινῶν μου φρονημάτων διὰ τὰ πράγματα τῆς βασιλείας του, δεύτερον δὲ διότι στοχάζομαι κάτι καλὸν διὰ τοὺς συμπατριώτας μου. Διότι ἐξ αἰτίας τῆς ἀπερίσκεπτου συμπεριφορᾶς τῶν προαναφερθέντων ἀνθρώπων, ὁλόκληρον τὸ ἰουδαϊκὸν ἡμῶν γένος ἔχει περιπέσει εἰς ὄχι ὀλίγα κακά.
9 Σὺ λοιπόν, βασιλεῦ, ὅταν πεισθῇς δι' ἕνα ἕκαστον ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα, λάβε πρόνοιαν διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς χώρας μας καὶ διὰ τὸ θλιβόμενον ἔθνος μας, σύμφωνα μὲ τὴν πρόθυμον καλωσύνην καὶ τὴν φιλανθρωπίαν, τὴν ὁποίαν δεικνύεις πρὸς ὅλους.
10 Διότι, ἐφ' ὅσον ζῇ καὶ ὑπάρχει ὁ Ἰούδας, εἶναι ἀδύνατον να εἰρηνεύσουν τὰ πράγματα>.
11 Ὅταν αὐτὸς ἐτελείωσε τὴν εἰσήγησίν του, ἀμέσως οἱ ἄλλοι φίλοι τοῦ βασιλέως, οἱ ὁποῖοι ἦσαν δυσμενῶς διατεθειμένοι ἐναντίον τοῦ Ἰούδα, ἐξηρέθισαν ἀκόμη περισσότερον τὸν Δημήτριον.
12 Ὁ βασιλεὺς ἐκάλεσεν ἀμέσως τὸν Νικάνορα, ἀρχηγὸν τῆς ἴλης τῶν ἐλεφάντων, καὶ ἀφοῦ τὸν ἀνεκήρυξε στρατηγὸν τοῦ στρατοῦ ἐναντίον τῆς Ἰουδαίας, τὸν διέταξε νὰ ἀναχωρήσῃ.
13 Τοῦ ἔδωσε δὲ ἐντολήν, τὸν μὲν Ἰούδαν να ἐκτελέσῃ, αὐτοὺς δέ, οἱ ὁποῖοι τὸν ἀκολουθοῦσαν, νὰ τοὺς διασκορπίσῃ, καὶ νὰ ἀποκαταστήσῃ τὸν Ἄλκιμον ἀρχιερέα εἰς τὸν ἱερώτατον ναόν.
14 Οἱ ἐθνικοί, οἱ ὁποῖοι εἶχον φύγει ἀπὸ τὴν Ἰουδαίαν καταδιωκόμενοι ἀπὸ τὸν Ἰούδαν, συνεκεντρώθησαν ἀγεληδὸν καὶ προσετέθησαν εἰς τὸν στρατὸν τοῦ Νικάνορος, διότι ἐπίστευαν ὅτι αἱ ἀτυχίαι καὶ αἱ συμφοραὶ τῶν Ἰουδαίων θα εἶναι ἰδική των εὐημερία.
15 Ὅταν οἱ Ἰουδαῖοι ἐπληροφορήθησαν τὴν προσέγγισιν τοῦ Νικάνορος καὶ τὴν βοήθειαν αὐτοῦ ἀπὸ τοὺς ἐθνικούς, ἔρριψαν χῶμα εἰς τὰς κεφαλάς των καὶ παρακαλοῦσαν τὸν Θεόν, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἀνακηρύξει τὸν ἰσραηλιτικὸν λαὸν ὡς παντοτεινὸν λαόν του, καὶ ὁ ὁποῖος μὲ φανερὰς ἐπεμβάσεις του εἶχεν ὑπερασπίσει τὴν κληρονομίαν του.
16 Ἀμέσως δὲ μόλις ἐδόθη ἡ διαταγὴ τοῦ ἀρχηγοῦ, οἱ Ἰουδαῖοι ἀνεχώρησαν καὶ ἦλθαν εἰς συμπλοκήν μὲ τὸν ἐχθρὸν εἰς τὴν κωμόπολιν Δεσσαού.
17 Ὁ Σίμων, ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἰούδα, ἦλθεν εἰς συμπλοκὴν ἐναντίον τοῦ στρατοῦ τοῦ Νικάνορος. Ἐξ αἰτίας ὅμως τῆς αἰφνιδίας καταπλήξεως τῶν ἀνδρῶν του ἀπὸ τὴν ἐμφάνισιν μεγάλων ἐχθρικῶν δυνάμεων, ἔπαθε κάποιον κλονισμόν.
18 Ὁ Νικάνωρ, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἀκούσει πολλὰ διὰ τὰς ἀνδραγαθίας του Ἰούδα καὶ τῶν ἀνδρῶν του, ὅπως καὶ διὰ τὸ ἀτρόμητον θάρρος των εἰς τοὺς ἀγῶνας των ὑπὲρ τῆς πατρίδος, ἐφοβήθη ν ἀφήσῃ νὰ κριθοῦν τὰ πράγματα διὰ τῶν αἱμάτων τῆς μάχης.
19 Διὰ τοῦτο καὶ ἔστειλε τὸν Ποσιδώνιον, τὸν Θεόδοτον καὶ τὸν Ματταθίαν νὰ συνάψουν συνθήκην φιλίας καὶ εἰρήνης μὲ τοὺς Ἰουδαίους.
20 Ἀφοῦ ἐπὶ μακρὸν καὶ ἐπισταμένως ἐξητάσθησαν αἱ προτάσεις εἰρήνης, ὁ στρατηγὸς ἀνήγγειλεν αὐτὰς εἰς τὸν στρατόν. Ὅταν δὲ ἐγένοντο αὐταὶ γνωσταὶ καὶ ὅτι ὅλοι συμφωνοῦν, συγκατετέθησαν εἰς τὰς συνθήκας.
21 Ὥρισαν δὲ ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν θα συναντηθοῦν ἐπὶ τὸ αὐτὸ οἱ δύο ἀρχηγοί. Ὁ Ἰούδας παρουσιάσθη ἐκεῖ καὶ ἐτοποθέτηθησαν πλησίον αὐτῶν δύο ἔδραι.
22 Ἐν τούτοις ὁ Ἰούδας ἔδωσε διαταγὴν νὰ εἶναι, ἕτοιμοι οἱ ἔνοπλοι ἄνδρες του εἰς τὰ ἐπίκαιρα σημεῖα. Τοῦτο δέ, διότι ἐφοβήθη, μήπως καὶ ἐκδηλωθῇ καμμία αἰφνιδία ἀπιστία ἐκ μέρους τῶν ἐχθρῶν. Ἐκεῖ οἱ δύο ἀρχηγοὶ συνωμίλησαν ἀπὸ κοινοῦ καὶ συνεννοήθησαν διὰ τὸ θέμα αὐτό.
23 Ὁ Νικάνωρ ἐπέρασεν ὀλίγον χρόνον εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, χωρὶς να πράττῃ τίποτε τὸ ἄτοπον. Μάλιστα δὲ καὶ ἀπέλυσε τοὺς ἐχθρικοὺς κατὰ τῶν Ἰουδαίων ὄχλους ἐκείνους, ποὺ εἶχαν συγκεντρωθῆ ὡσὰν ἀγέλαι γύρω του.
24 Εἶχε πάντοτε πρὸ ὀφθαλμῶν τὸν ἡρωϊκὸν Ἰούδαν καὶ ἔτρεφε πρὸς τὸν ἄνθρωπον αὐτὸν μίαν ἰδιαιτέραν συμπάθειαν.
25 Μάλιστα δὲ τὸν προέτρεψε να νυμφευθῇ καὶ να ἀποκτήσῃ τέκνα. Πράγματι ὁ Ἰούδας ἐνυμφεύθη, ἔζησεν ἐν ἡσυχίᾳ καὶ ἀπήλαυσεν εἰρηνικὴν ζωήν.
26 Ὁ Ἄλκιμος ὅταν εἶδε τὴν φιλίαν αὐτὴν μεταξὺ τῶν δύο ἀνδρῶν, ἀφοῦ ἐπῆρεν ἀντίγραφον τῶν γενομένων συνθηκῶν, ἦλθε πρὸς τὸν Δημήτριον καὶ ἔλεγεν ὅτι ὁ Νικάνωρ ἔχει φρονήματα ἀντίθετα πρὸς τὰ πράγματα τοῦ βασιλέως. Διότι τὸν Ἰούδαν, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐχθρὸς καὶ ἐπίβουλος τοῦ βασιλείου του, τὸν ἀνέδειξε διάδοχόν του εἰς τὴν ἀρχιερωσύνην.
27 Ὁ βασιλεὺς ἔξαλλος ἀπὸ τὸν θυμόν του καὶ ἐξηρεθισμένος ἀπὸ τὰς διαβολὰς τοῦ παμπονήρου Ἀλκίμου, ἔγραψε πρὸς τὸν Νικάνορα λέγων ὅτι βαρέως φέρει τὴν συναφθεῖσαν συνθήκην καὶ τὸν διέτασσε να ἀποστείλῃ ἀμέσως δεμένον εἰς τὴν Ἀντιόχειαν Ἰούδαν τὸν Μακκαβαῖον.
28 Ὁ Νικάνωρ, ὅταν ἔλαβε τὴν ἐπιστολὴν αὐτήν, περιῆλθεν εἰς σύγχυσιν καὶ δυσφορίαν, διότι διετάσσετο να παραβῇ τὰ συμφωνηθέντα πρὸς τὸν Ἰούδαν, ὁ ὁποῖος ἄλλωστε κανένα κακὸν δεν εἶχε κάμει ἐναντίον του.
29 Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἦτο δυνατὸν να ἀντιπράξῃ πρὸς τὸν βασιλέα, ἐπιζητοῦσε μίαν εὐκαιρίαν να ἐκτελέσῃ μὲ δόλιόν τι στρατήγημα τὴν ἐντολὴν τοῦ βασιλέως.
30 Ὁ Μακκαβαῖος κατενόησεν, ὅτι ὁ Νικάνωρ ἐφέρετο ἀπέναντί του μὲ ψυχρότητα καὶ ὅτι ἀντὶ τῆς προτέρας φιλικῆς στάσεως ἐτηροῦσεν ἀπέναντί του κάποιον ἀγροῖκον συμπεριφοράν. Ἐσκέφθη, λοιπόν, ὅτι ἡ ψυχρότης αὐτὴ δὲν προέρχεται ἀπὸ ἐλατήρια καλά. Ἀφοῦ δὲ συνεκέντρωσεν ἀρκετοὺς ἀπὸ τοὺς ἄνδρας του, ἐκρύπτετο μαζῆ μὲ αὐτοὺς καὶ ἀπέφευγε τὴν ἐπικοινωνίαν μὲ τὸν Νικάνορα.
31 Ὁ Νικάνωρ, ὅταν εἶδεν ὅτι κατὰ τὸν πλέον ἐπιτυχῆ τρόπον εἶχε καταστρατηγηθῆ ἀπὸ τὸν Ἰούδαν τὸν Μακκαβαῖον, ἦλθεν εἰς τὸν μέγιστον καὶ ἱερὸν ναόν, τὴν στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν οἱ ἱερεῖς προσέφεραν τὰς συνήθεις θυσίας καὶ τοὺς διέταξε νὰ τοῦ παραδώσουν τὸν Ἰούδαν.
32 Ἐπειδὴ δὲ ἐκεῖνοι μὲ ὅρκους τὸν ἐβεβαίωσαν, ὅτι δὲν γνωρίζουν ποὺ εὑρίσκεται ὁ καταζητούμενος Ἰούδας,
33 ὁ Νικάνωρ ὕψωσε τὴν δεξιάν του χεῖρα εἰς τὸν ναὸν καὶ ὡρκίσθη καὶ εἶπε· <Ἐὰν δὲν μοῦ παραδώσετε τὸν Ἰούδαν δέσμιον, θὰ ἰσοπεδώσω τὸν ναὸν τοῦτον τοῦ Θεοῦ, θα κατασκάψω τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ θα ἀνοικοδομήσω ἐδῶ περιφανῆ ναὸν εἰς τὸν Διόνυσον.
34 Αὐτὰ καὶ τόσα ἄλλα ἀφοῦ εἶπεν, ἀπεχώρησεν. Οἱ δὲ ἱερεῖς ὕψωσαν τὰ χέρια των εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ παρακαλοῦσαν τὸν Θεόν, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πάντοτε ὑπέρμαχος τοῦ ἔθνους των, καὶ ἔλεγαν·
35 <Σύ, Κύριε, ὁ ὁποῖος δὲν ἔχεις ἀνάγκην ἀπὸ τίποτε ἀπολύτως, ηὐδόκησας, ὥστε ὁ ναός, εἰς τὸν ὁποῖον κατοικεῖς, νὰ εὑρίσκεται ἐν μέσῳ ἡμῶν.
36 Καὶ τώρα, ἅγιε, Κύριε παντὸς ἁγιασμοῦ, διαφύλαξε αἰωνίως ἀμόλυντον ἀπὸ κάθε ἀκαθαρσίαν αὐτὸν τὸν ναόν, ὁ ὁποῖος πρὸ ὀλίγου ἔχει καθαρισθῆ>.
37 Κάποιος ἀπὸ τοὺς κατοίκους τῆς Ἱερουσαλήμ, ὀνόματι Ραζίς, ἕνας ἀπὸ τοὺς πρεσβυτέρους, κατηγγέλθη εἰς τὸν Νικάνορα ὅτι ἀγαπᾷ τοὺς συμπολίτας του, ὅτι διὰ τὴν ἀρετήν του ἐπαινεῖται ἀπὸ ὅλους καὶ διὰ τὴν καλήν του φήμην ὀνομάζεται πατὴρ τῶν Ἰουδαίων.
38 Ἀπελάμβανε δὲ αὐτὴν τὴν καλὴν ὑπόληψιν, διότι εἰς τοὺς προγενεστέρους χρόνους εἶχε κατηγορηθῆ ἐπὶ Ἰουδαϊσμῷ, ὡς φρονῶν δηλαδὴ καὶ λέγων, ὅτι πρέπει να ἀποφεύγεται κάθε ἐπικοινωνία μὲ τοὺς ἐθνικούς. Διὰ δὲ τὴν εὐσεβῆ ζωήν του καὶ τὰ φρονήματά του αὐτὰ ὑπὲρ τοῦ ἰουδαϊσμοῦ, εἶχεν ἐκθέσει μὲ ἀκλόνητον εὐστάθειαν εἰς κίνδυνον σῶμα καὶ ζωήν.
39 Ὁ Νικάνωρ, ἐπειδὴ ἤθελε νὰ δώσῃ ἕνα ὁλοφάνερον δεῖγμα τῆς ἐχθρότητός του ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων, ἔστειλε περισσοτέρους ἀπὸ πεντακοσίους στρατιώτας νὰ τὸν συλλάβουν.
40 Ἐπίστευε δὲ ὅτι, ἐὰν συνελάμβανεν ἐκεῖνον, θα κατέφερε μέγα πλήγμα ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων.
41 Ὅταν δὲ οἱ στρατιῶται ἐπρόκειτο να καταλάβουν τὸν πύργον, ὅπου εὑρίσκετο ὁ Ραζὶς καὶ παρεβίαζαν τὴν πύλην τῆς εἰσόδου, ἐδόθη διαταγὴ να φέρουν πῦρ καὶ νὰ καύσουν τὰς θύρας. Τὴν ὥραν ἐκείνην ὁ Ραζίς, περικλεισμένος ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη, κατηύθυνε τὸ ξίφος ἐναντίον του διὰ νὰ θέσῃ ἔτσι τέρμα εἰς τὴν ζωήν του.
42 Καὶ τοῦτο, διότι ἐπροτιμοῦσε να ἀποθάνῃ κατὰ τρόπον εὐγενῆ, παρὰ να πέσῃ εἰς τὰ χέρια τῶν κακούργων καὶ νὰ ὑποστῇ ἀπὸ ἐκείνους ἐξευτελισμοὺς ἀναξίους τῆς εὐγενείας του.
43 Ἐπειδὴ ὅμως ἐπάνω εἰς τὴν σπουδήν του δεν κατέφερε καίριον πλῆγμα κατὰ τοῦ σώματός του, ἔβλεπε δὲ τοὺς ἄλλους νὰ εἰσβάλλουν διὰ τῶν θυρῶν εἰς τὸν πύργον, ἔτρεξεν ἡρωϊκῶς ἐπάνω εἰς τὸ τεῖχος καὶ ἐκρημνίσθη ἀνδρείως ἀνάμεσα ἀπὸ τοὺς ὄχλους.
44 Διότι οἱ ὄχλοι βλέποντες τὸ γεγονὸς ἀπεσύρθησαν ἀμέσως εἰς κάποιαν ἀπόστασιν καὶ ἐκεῖνος ἦλθε καὶ ἔπεσεν εἰς τὸ μέσον τοῦ κενοῦ διαστήματος.
45 Ἐνῷ ἀνέπνεεν ἀκόμη πυρπολούμενος ἀπὸ θεῖον ζῆλον, ἠγέρθη καὶ ἐνῷ τὰ αἵματα ἔτρεχαν κρουνηδὸν καὶ παρὰ τὰς τρομερὰς πληγάς του, διέτρεχε τὸ πλῆθος, ἦλθε καὶ ἐστάθη ἐπάνω εἰς ἕνα ἀπότομον βράχον.
46 Ἀφοῦ εἶχε χάσει ὅλον σχεδὸν τὰ αἷμα του, προέβαλε τὰ ἔντερά του, τὰ ὁποῖα τὰ ἐπῆρεν εἰς τὰ χέρια του καὶ τὰ ἀνακινοῦσε ἐπιδεικνύων αὐτὰ εἰς τὸν λαόν. Παρεκάλεσεν ἔπειτα τὸν Κύριον τῆς ζωῆς καὶ τῆς ψυχῆς νὰ τοῦ τὰ ἀποδώσῃ κάποτε καὶ κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον, ἐκεῖνος ἐξεδήμησεν.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

ετὰ δὲ ἀπὸ τρία ἔτη ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἄνδρες του ἐπληροφορήθησαν ὅτι ὁ Δημήτριος, ὁ υἱὸς τοῦ βασιλιᾶ Σελεύκου Δ', κατέπλευσεν εἰς τὸ λιμάνι τῆς Τριπόλεως μὲ πολυάριθμον ἰσχυρὸν στρατὸν καὶ στόλον
2 καὶ ὅτι εἶχε καταλάβει τὴν χώραν καὶ εἶχε φονεύσει τὸν Ἀντίοχον Ε' Εὐπάτορα καὶ τὸν ἐπίτροπόν του Λυσίαν.
3 Κάποιος δὲ ὀνόματι Ἄλκιμος, ὁ ὁποῖος εἶχε διατελέσει προηγουμένως ἀρχιερεύς, ἀλλ’ εἶχε θεληματικῶς μολυνθῆ μὲ θρησκευτικὲς ἑλληνικὲς τελετὲς κατὰ τοὺς χρόνους τῆς ἀποστασίας καὶ τῆς διεισδύσεως τῶν ἑλληνιστικῶν ἠθῶν μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων, ἀφοῦ ἐνόησεν ὅτι δὲν ὑπῆρχε πλέον δι’ αὐτὸν οὐδὲ ἡ παραμικρὴ ἐλπίδα σωτηρίας, οὔτε καμμία ἐπὶ πλέον δυνατότης νὰ πλησιάσῃ τὸ ἅγιον θυσιαστήριον τοῦ ναοῦ, ἐπροχώρησε ὡς ἑξῆς:
4 Ἦλθε πρὸς τὸν βασιλιᾶ Δημήτριον A' Σωτῆρα τὸ ἑκατοστὸν πεντηκοστὸν πρῶτον (151ον) ἔτος τῆς βασιλείας τῶν Ἑλλήνων Σελευκιδῶν (δηλαδὴ τὸ 161 π.Χ.) καὶ τοῦ προσέφερε χρυσὸ στεφάνι καὶ κλάδον φοινικιᾶς, καθὼς ἐπίσης καὶ μερικὰ κλαδιὰ ἐλιᾶς, ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ συνήθιζαν νὰ προσφέρουν εἰς τὸν Ναόν. Τὴν ἡμέραν δὲ ἐκείνην δὲν ἔκαμε τίποτε ἄλλο· ἡσύχασε, διὰ νὰ μὴ δείξῃ ὅτι ἤθελε νὰ κερδίσῃ τὴν εὔνοιαν τοῦ βασιλιᾶ μὲ τὰ δῶρα του.
5 Εὑρῆκε ὅμως γρήγορα κατάλληλον εὐκαιρίαν διὰ νὰ προωθήσῃ τὸ ἀνήθικον σχέδιόν του, ὅταν ὁ Δημήτριος τὸν προσεκάλεσεν εἰς κάποιο συνέδριον καὶ τὸν ἐρώτησε διὰ τὶς διαθέσεις καὶ τὰ σχέδια τῶν Ἰουδαίων. Τότε ὁ Ἄλκιμος ἀπάντησε:
6 <Οἱ Ἰουδαῖοι, ποὺ ὀνομάζονται Ἁσιδαῖοι καὶ τῶν ὁποίων ἡγεῖται ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, συντηροῦν καὶ ὑποθάλπουν τὸν πόλεμον, ὑποδαυλίζουν τὴν ἀνταρσίαν καὶ δὲν ἀφήνουν τὴν βασιλείαν σου εἰρηνικὴν καὶ σταθεράν.
7 Ἕνεκα τούτου, ἂν καὶ μοῦ ἀφήρεσαν τὸ ἀξίωμα καὶ τὴν δόξαν, ποὺ μοῦ ἐκληροδότησαν οἱ πρόγονοί μου - ἐννοῶ τὸ ἀρχιερατικὸν ἀξίωμα - ἦλθα τώρα ἐδῶ
8 κινούμενος ἀπὸ δύο ἐλατήρια: ΙΙρῶτον μὲν ἀπὸ γνήσιον ἐνδιαφέρον ὑπὲρ τῶν συμφερόντων τοῦ βασιλιᾶ· δεύτερον δὲ ἀπὸ σεβασμὸν καὶ ἀγάπην πρὸς τοὺς συμπολίτας μου. Διότι ἕνεκα τῆς ἀνοησίας καὶ ἀπερισκεψίας τῶν προσώπων, ποὺ ἀνέφερα προηγουμένως, βασανίζεται καὶ δυστυχεῖ πάρα πολὺ ὁλόκληρον τὸ γένος μας.
9 Ὅταν λοιπὸν σύ, βασιλιᾶ, γνωρίσῃς καλὰ καὶ πεισθῇς ἀπολύτως διὰ κάθε ἕνα ἀπὸ τὰ ζητήματα αὐτά, λάβε, σὲ παρακαλῶ, πρόνοιαν διὰ τὴν εὐημερίαν τῆς χώρας μας καὶ τοῦ σκληρῶς καταπιεζομένου καὶ πολιορκουμένου γένους μας, σύμφωνα μὲ τὴν εὐπροσήγορον καὶ εὐπρόσιτον καλωσύνην καὶ φιλανθρωπίαν, τὴν ὁποίαν δεικνύεις πρὸς ὅλους.
10 Διότι, ὅσον χρόνον παραμένει ζωντανὸς ὁ Ἰούδας, εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀπολαύσῃ εἰρήνην ἡ πολιτεία καὶ ἡ βασιλεία>.
11 Ὅταν ὁ Ἄλκιμος εἶπεν ὅλα αὐτά, οἱ ὑπόλοιποι Φίλοι τοῦ βασιλιᾶ, οἱ ὁποῖοι ἦσαν ἐχθρικοὶ πρὸς τὶς δραστηριότητες τοῦ Ἰούδα, πολὺ γρήγορα ἐξηρέθισαν τὸν θυμὸν τοῦ Δημητρίου ἀκόμη περισσότερον.
12 Τότε ὁ βασιλιᾶς ἐκάλεσεν ἀμέσως τὸν Νικάνορα, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀρχηγὸς τῆς ἴλης τῶν ἐλεφάντων καὶ τῶν ἀνδρῶν, ποὺ ἐπολεμοῦσαν ἀπὸ τοὺς πύργους, τοὺς στημένους εἰς τὴν ράχην τῶν ἐλεφάντων, καὶ ἀφοῦ τὸν ἀνεκήρυξε στρατηγὸν τῆς Ἰουδαίας, τὸν ἀπέστειλεν εἰς τὴν Ἰουδαίαν.
13 Τοῦ ἔδωσε δὲ ἐντολήν, τὸν μὲν Ἰούδαν νὰ τὸν φονεύσῃ, τοὺς δὲ ἄνδρας, ποὺ ἦσαν μαζί του, νὰ τοὺς διασκορπίσῃ, καὶ νὰ ἐγκαταστήσῃ τὸν Ἄλκιμον ὡς ἀρχιερέα τοῦ μεγίστου Ναοῦ τῶν Ἱεροσολύμων.
14 Ὁ δὲ εἰδωλολατρικὸς πληθυσμὸς τῆς Ἰουδαίας, οἱ ὁποῖοι εἶχαν φύγει ἀπὸ τὴν χώραν ἕνεκα τῶν ἐπιθέσεων τοῦ Ἰούδα, τώρα συνέρρεαν καθ’ ὁμάδες, ὅπως ἡ ἀγέλη, καὶ ἠνώνοντο μὲ τὸν στρατὸν τοῦ Νικάνορος, διότι ἐνόμιζον ὅτι οἱ ἦττες καὶ οἱ συμφορὲς τῶν Ἰουδαίων θὰ ἀπέβαιναν εἰς εὐτυχίαν ἰδικήν των.
15 Ὅταν οἰ Ἰουδαῖοι ἐπληροφορήθησαν τὴν ἐκστρατείαν τοῦ Νικάνορος καὶ τὴν ἐπικειμένην ἐπίθεσιν τῶν ἐθνῶν, ἀφοῦ ἔρριξαν χῶμα εἰς τὴν κεφαλήν των εἰς ἔνδειξιν πένθους, ἰκέτευαν μὲ θερμὴν ἱκεσίαν Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος κατέστησε καὶ ἀνεκήρυξε τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν, λαὸν ἰδικόν του αἰωνίως, καὶ μὲ θαυματουργικὲς ἐκδηλώσεις εἶχε βοηθήσει καὶ προστατεύσει πάντοτε φανερὰ ἐν ὥρᾳ ἀνάγκης τὸ μερίδιόν του, τὸ ὁποῖον ἐξεχώρισε καὶ ἐδιάλεξε μεταξὺ ὅλων τῶν λαῶν.
16 Οἱ δὲ Ἰουδαῖοι, ἔπειτα ἀπὸ διαταγὴν τοῦ ἀρχηγοῦ των, εὐθὺς ἀμέσως ἀνεχώρησαν ἀπὸ ἐκεῖ, ὅπου εὑρίσκοντο, καὶ συνεπλάκησαν μὲ τὸν ἐχθρὸν εἰς τὸ χωριὸ Δεσσαού.
17 Ὁ δὲ Σίμων, ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἰούδα, συνεκρούσθη μὲ τὸν στρατὸν τοῦ Νικάνορος, ἀλλ’ ἕνεκα τῆς ταραχῆς, τῆς φρίκης καὶ τῆς καταπλήξεως, ποὺ ἔπαθαν οἱ ἄνδρες του λόγῳ τῆς αἰφνιδιαστικῆς ἐμφανίσεως τῆς μεγάλης δυνάμεως τοῦ ἐχθροῦ, ἐκλονίσθη καὶ δὲν ἄντεξε πολύ.
18 Παρ’ ὅλα αὐτά, ὅταν ὁ Νικάνωρ ἔμαθε πόσον γενναῖοι καὶ ἀνδρεῖοι ἦσαν ὁ Ἰούδας καὶ ὁ στρατός του καὶ μὲ πόσον ἀτρόμητον θάρρος ἐπολεμοῦσαν πάντοτε ὑπὲρ τῆς πατρίδος των, ἐμαζεύθη καὶ δὲν ἐτόλμησε να ἀφήσῃ ὅπως κριθῇ ἡ ἔκβασις τοῦ ἀγῶνος μὲ αἱματοχυσίαν.
19 Ἕνεκα τούτου ἔστειλε τὸν Ποσιδώνιον, τὸν Θεόδοτον καὶ τὸν Ματταθίαν εἰς τοὺς Ἰουδαίους, διὰ νὰ διαπραγματευθοῦν μαζί των εἰρήνην καὶ φιλίαν.
20 Ἔπειτα δὲ ἀπὸ μακρὰν καὶ προσεκτικὴν ἐξέτασιν τῶν ὅρων εἰρήνης καὶ φιλίας, ποὺ ἐπρότειναν οἱ ἐχθροί, καὶ ἀφοῦ ὁ ἀρχηγὸς (ὁ Ἰούδας) ἀνεκοίνωσε τοὺς ὄρους αὐτοὺς εἰς τὸν στρατόν του, καὶ ὅταν πλέον ὅλοι συγκατετέθησαν ὁμοφώνως, συγκατένευσαν καὶ ἐνέκριναν τὴν συνθήκην.
21 Καθώρισαν δὲ ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποῖον θὰ συνηντῶντο ἰδιαιτέρως οἱ δύο ἀρχηγοί - στρατηγοί. Ἕνα ἅρμα ἐπροχώρησε εἰς τὸν τόπον τῆς συναντήσεως ἀπὸ κάθε στρατόπεδον καὶ ἐτοποθετήθησαν τιμητικὰ καὶ ἐπίσημα καθίσματα διὰ τοὺς δύο ἀρχηγούς.
22 Ἀλλ’ ὁ Ἰούδας ἐτοποθέτησεν ἐνόπλους ἄνδρας εἰς στρατηγικὰ σημεῖα, ἀπὸ φόβον μήπως τυχὸν συμβῇ κάποια αἰφνίδια δολιότης καὶ ἐπιβουλὴ ἐκ μέρους τῶν ἐχθρῶν. Οἱ δύο ἀρχηγοὶ διεξήγαγαν τὶς πρέπουσες συνομιλίες κατὰ τρόπον ἁρμονικὸν καὶ κατέληξαν εἰς συμφωνίαν.
23 Ὁ δὲ Νικάνωρ παρέμεινεν ὡρισμένον χρόνον εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, χωρὶς ὅμως νὰ κάμῃ κάτι τὸ ἀνάρμοστον καὶ ἀπρεπές. Ἀπ' ἐναντίας μάλιστα ἀπεμάκρυνε τὸν εἰδωλολατρικὸν ὄχλον, ποὺ ἔτρεξε καθ' ὁμάδας ὡσὰν ἀγέλη γύρω του.
24 Ἐπὶ πλέον ὁ Νικάνωρ εἶχε πάντοτε κοντά του τὸν Ἰούδαν καὶ ἐδείκνυεν εἰς τὸν ἄνδρα (τὸν Ἰούδαν) ἰδιαιτέραν ἐκτίμησιν καὶ φιλίαν.
25 Τὸν παρεκίνησε μάλιστα καὶ τὸν ἐνεθάρρυνε νὰ νυμφευθῇ καὶ νὰ ἀποκτήσῃ παιδιά. Καὶ πράγματι ὁ Ἰούδας ἐνυμφεύθη, ἐσταθεροποιήθη καὶ ἡσύχασε καὶ ἀπήλαυσε τὰ ἀγαθὰ μιᾶς κανονικῆς ἤρεμης ζωῆς.
26 Ὅταν ὅμως ὁ Ἄλκιμος ἔμαθε τὴν μεταξύ των φιλίαν καὶ τὶς συμφωνίες, ποὺ εἶχαν γίνει, ἐσηκώθη καὶ ἐπῆγε εἰς τὸν βασιλιᾶ Δημήτριον A' καὶ τοῦ ἔλεγεν ὅτι ὁ Νικάνωρ ἔχει φρονήματα ἀντίθετα πρὸς τὰ συμφέροντα τῆς βασιλείας του· διότι τὸν Ἰούδαν, ποὺ ἦταν δόλιος ἐχθρὸς καὶ ἐπεβουλεύετο τὰ συμφέροντα τοῦ βασιλείου του, τὸν εἶχεν ἀναδείξει διάδοχόν του.
27 Ὁ δὲ βασιλιᾶς ἔγινε ἐκτὸς ἐαυτοῦ ἀπὸ τὴν μεγάλη ν ὀργήν του καί, ἀφοῦ ἐρεθίσθηκε ἀπὸ τὶς διαβολὲς καὶ συκοφαντίες τοῦ παμπονήρου Ἄλκιμου, ἔγραψε πρὸς τὸν Νικάνορα ἐπιστολήν, εἰς τὴν ὁποίαν τοῦ ἔλεγεν ὅτι δυσφορεῖ καὶ ἀγανακτεῖ βαρύτατα διά τὶς συνθῆκες καὶ ὅτι τοῦ δίδει ἐντολὴν νὰ συλλάβῃ τὸν Μακκαβαῖον καὶ νὰ τὸν ἐξαποστείλῃ ἀμέσως δέσμιον εἰς τὴν Ἀντιόχειαν.
28 Ὅταν τὸ μήνυμα αὐτὸ ἔφθασεν εἰς τὸν Νικάνορα, ἐξεπλάγη βαθύτατα καὶ ἐδυσφοροῦσε, προκειμένου νὰ ἀθετήσῃ καὶ νὰ παραβῆ τὶς συμφωνίες, ποὺ εἶχε συνάψει μὲ τὸν Ἰούδαν, τὴν στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ ἄνθρωπος (ὁ Ἰούδας) δὲν ἔκαμε κανένα ἀδίκημα εἰς βάρος του.
29 Ἀλλ’ ἐπειδὴ δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ ἀντιπράττῃ καὶ νὰ ἀντιπολιτεύεται τὸν βασιλιᾶ, ἐζητοῦσε κατάλληλον εὐκαιρίαν διὰ νὰ φέρῃ εἰς πέρας τὴν βασιλικὴν διαταγὴν μὲ κάποιο δόλιον τέχνασμα.
30 Ὁ Μακκαβαῖος ὅμως, ὅταν ἀντελήφθη ὅτι ὁ Νικάνωρ τοῦ ἐφέρετο μὲ ψυχρότητα, ἐπιφυλακτικότητα καὶ ὀλιγώτεραν φιλίαν, ἡ δὲ συνηθισμένη οἰκειότης ἀντικατεστάθη ἐκ μέρους τοῦ Νικάνορος ἀπὸ ἀποτομίαν καὶ μὴ πολιτισμένους τρόπους, ἐκατάλαβε ὅτι ἡ αὐστηρότης καὶ ἡ δυσμένεια αὐτὴ δὲν προήρχοντο ἀπὸ ἀγαθὰ ἐλατήρια. Ἕνεκα τούτου ὁ Ἰούδας συνεκέντρωσε μεγάλον ἀριθμὸν ἀπὸ τοὺς ἄνδρες του καὶ ἐκρύπτετο μαζὶ μὲ αὐτοὺς ἀπὸ τὸν Νικάνορα.
31 Ὅταν ὁ Νικάνωρ ἀντελήφθη ὅτι εἶχεν ὑπερφαλαγγισθῇ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀποφασιστικὴν κίνησιν καὶ τὴν συνετὴν ἐνέργειαν τοῦ Ἰούδα, ἐπῆγε εἰς τὸ μεγαλύτερον καὶ πλέον σεβάσμιον ἱερόν (τὸν Ναόν), τὴν ὥραν ποὺ οἱ ἱερεῖς προσέφεραν τὶς συνηθισμένες θυσίες, καὶ τοὺς διέταξε νὰ παραδώσουν εἰς αὐτὸν τὸν Ἰούδαν.
32 Ἐπειδὴ ὅμως οἰ ἱερεῖς τοῦ ἔλεγαν καὶ τὸν ἐβεβαίωναν μὲ ὅρκον ὅτι δὲν ἐγνώριζαν ποὺ διαμένει ὁ καταζητούμενος Ἰούδας,
33 ὁ Νικάνωρ ἄπλωσε τὸ δεξί του χέρι πρὸς τὸν Ναὸν καὶ ὡρκίσθη μὲ αὐτὸν τὸν ὅρκον: <Ἐὰν δὲν μοῦ παραδώσετε δέσμιον τὸν Ἰούδαν, θὰ κατεδαφίσω καὶ θὰ ἰσοπεδώσω τὸν ναὸν αὐτὸν τοῦ Θεοῦ, θὰ κατασκάψω καὶ θὰ καταστρέψω τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ εἰς τὸν τόπον αὐτὸν θὰ ὑψώσω λαμπρὸν ναὸν ἀφιερωμενον εἰς τὸν Διόνυσον>.
34 Ἀφοῦ εἶπεν αὐτὰ καὶ μόνον τὰ ἐγωϊστικὰ λόγια, ἀνεχώρησεν. Ἀλλ’ οἱ ἱερεῖς, ἀφοῦ ἐξέτειναν καὶ ὕψωσαν τὰ χέρια πρὸς τὸν οὐρανόν, ἐπαρακαλοῦσαν Αὐτόν, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πάντοτε ὁ πρόμαχος καὶ ὁ ὑπερασπιστὴς τοῦ Ἰουδαϊκοῦ μας ἔθνους, καὶ ἔλεγαν:
35 <Σὺ Κύριε, ὁ Ὁποῖος δὲν ἔχεις ἀνάγκην κανενός, εὐηρεστήθης νὰ εὑρίσκεται μεταξὺ ἠμῶν τῶν Ἰουδαίων Ναός, εἰς τὸν ὁποῖον νὰ κατοικῇς.
36 Τώρα λοιπόν, Κύριε, μόνε ἅγιε, ἡ πηγὴ πάσης ἁγιότητος, διαφύλαξε αἰωνίως καθαρὸν καὶ ἀμόλυντον αὐτὸν τὸν οἶκον (τὸν Ναόν), ὁ ὁποῖος ἐκαθαρίσθη πρὶν ἀπὸ ὀλίγον.
37 Κάποιος δέ, ποὺ ὠνομάζετο Ραζίς, μέλος τῆς γερουσίας τῶν πρεσβυτέρων τῆς Ἱερουσαλήμ, κατηγγέλθη εἰς τὸν Νικάνορα ὅτι ἀγαπᾷ τὴν θρησκείαν του. Ὁ Ραζὶς ἦταν ἄνθρωπος, ποὺ ἀγαποῦσε τοὺς συμπολίτας του καὶ ἔχαιρε μεγάλης φήμης μεταξύ των, λόγῳ δὲ τῆς καλωσύνης, τῆς πιστότητος, τῆς εἰλικρινείας καὶ ἀγάπης του πρὸς τὸν λαόν, ὠνομάζετο <πατέρας τῶν Ἰουδαίων>.
38 Διότι πρὶν ἀπὸ τοὺς χρόνους τοῦ διωγμοῦ, κατὰ τοὺς ὁποίους οἱ Ἰουδαῖοι ἠρνοῦντο νὰ ἀναμειχθοῦν μὲ τὸν ἐθνισμὸν καὶ νὰ ἐξελληνισθοῦν, κατηγορήθη ὅτι ἐμμένει σταθερὰ εἰς τὸν Νόμον καὶ τὰ ἔθιμα τῶν Ἰουδαίων καὶ ὅτι ἦταν ἕτοιμος νὰ παραδώσῃ ὑπὲρ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ καὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα του· ὑπεστήριζε δὲ τὰ πάτρια τοῦ γένους του μὲ ἀκλόνητον ἐπιμονὴν καὶ σταθερότητα, μὲ ὑπερβολικὸν ζῆλον καὶ ζέσιν.
39 Ἐπειδὴ δὲ ὁ Νικάνωρ ἤθελε νὰ δώσῃ φανερὸν δεῖγμα τῆς ἐχθρότητος, ποὺ ἔτρεφε πρὸς τοὺς Ἰουδαίους, ἀπέστειλεν ἐπάνω ἀπὸ πεντακοσίους (500) στρατιώτας, διὰ νὰ συλλάβουν τὸν Ραζίς.
40 Διότι ἤλπιζεν ὅτι ἡ σύλληψις τοῦ Ραζὶς θὰ ἦταν βαρὺ πλῆγμα κατὰ τῶν Ἰουδαίων.
41 Ὅταν οἰ στρατιῶται ἐπρόκειτο νὰ καταλάβουν τὸν πύργον, ὅπου εὑρίσκετο ὁ Ραζίς, καὶ τὴν στιγμὴν ποὺ παρεβίαζαν τὴν θύραν τῆς αὐλῆς καὶ ἐδίδετο διαταγὴ να φέρουν καὶ να βάλουν φωτιὰ εἰς τὶς θύρες, ὁ Ραζίς, ὁ ὁποῖος εὑρέθη ἔξαφνα τριγυρισμένος ἀπὸ παντοῦ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς, ἔπεσεν ἐπάνω εἰς τὸ ξίφος του διὰ νὰ αὐτοκτονήσῃ.
42 Ἐπροχώρησε δὲ εἰς τὴν αὐτοκτονίαν αὐτήν, διότι ἐπροτίμησε νὰ ἀποθάνῃ μὲ εὐγένειαν καὶ γενναιότητα, παρὰ νὰ πέσῃ εἰς τὰ χέρια τῶν ἀσεβῶν καὶ κακούργων εἰδωλολατρῶν καὶ νὰ ὑποστῇ ἐκ μέρους των ὕβρεις καὶ ἐξευτελισμούς, ποὺ δὲν ἐταίριαζαν εἰς τὴν εὐγενῆ καταγωγὴν καὶ τὴν μεγαλοφροσύνην του.
43 Ἐπειδὴ ὅμως, ἕνεκα τῆς βιασύνης κατὰ τὴν ἀπόπειράν του, δὲν ἐκτυπήθη εἰς καίριον σημεῖον τοῦ σώματός του, καθὼς ἔπεσεν ἐπάνω εἰς τὸ ξίφος του, καὶ δὲν ἀπέθανεν ἀμέσως, τὸ δὲ πλῆθος τῶν στρατιωτῶν ὠρμοῦσε ἤδη ἀπὸ τὶς θύρες τοῦ πύργου, ἔτρεξε (ὁ Ραζίς) μὲ γενναιότητα ἐπάνω εἰς τὸ τεῖχος καὶ κατεκρημνίσθη μὲ ἀνδρείαν ἐμπρὸς εἰς τὸ πλῆθος.
44 Ἀλλὰ τὸ πλῆθος ὑπεχώρησε βιαστικὰ καὶ γρήγορα καὶ ἔτσι ὁ Ραζὶς ἔπεσεν εἰς τὸ μέσον τοῦ κενοῦ χώρου, ποὺ ἐδημιουργήθη.
45 Ἐνῷ δὲ ἀκόμη ἀνέπνεε καὶ ἔβραζε κυριολεκτικὰ ἀπὸ θεῖον ζῆλον καὶ διατηροῦσε ἀκμαῖον τὸ φρόνημά του, ἐσηκώθη· μολονότι δὲ τὰ αἵματα ἔτρεχαν ὦσαν ἀπὸ βρύσιν (πηγήν) καὶ ἐνῷ τὰ τραύματά του ἦσαν βαρύτατα, ὥρμησε τρέχοντας μέσα ἀπὸ τὸ πλῆθος καὶ ἦλθε καὶ ἐστάθη εἰς κάποιον ἀπότομον καὶ κρημνώδη βράχον
46 ἀπὸ ἐκεῖ, καὶ ἀφοῦ ἤδη εἶχε χάσει ὅλον τὸ αἷμα του, ἔβγαλε καὶ ἐπεδείκνυε τὰ ἔντερά του μὲ τὰ δύο του χέρια καὶ τὰ ἐκινοῦσε καὶ τὰ ἐτίνασσε πρὸς τὸ μέρος τοῦ λαοῦ. Ἀφοῦ δὲ ἱκέτευσε τὸν Κύριον τῆς ζωῆς καὶ τῆς ψυχῆς νὰ τοῦ ἀποδώσῃ καὶ πάλιν αὐτὰ κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς ἐξαναστάσεως τῶν νεκρῶν, ἀπέθανε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
ετὰ δὲ τριετῆ χρόνον προσέπεσε τοῖς περὶ τὸν Ἰούδαν Δημήτριον τὸν τοῦ Σελεύκου διὰ τοῦ κατὰ Τρίπολιν λιμένος εἰσπλεύσαντα μετὰ πλήθους ἰσχυροῦ καὶ στόλου	ετὰ τὴν πάροδον τριῶν ἐτῶν, ἦλθεν εἰς γνῶσιν τοῦ Ἰούδα καὶ τῶν ἀνδρῶν του, ὅτι ὁ Δημήτριος, ὁ υἱὸς τοῦ Σελεύκου, κατέπλευσεν εἰς τὸν λιμένα τῆς Τριπόλεως μὲ πολυάριθμον στρατὸν καὶ στόλον,	ετὰ δὲ ἀπὸ τρία ἔτη ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἄνδρες του ἐπληροφορήθησαν ὅτι ὁ Δημήτριος, ὁ υἱὸς τοῦ βασιλιᾶ Σελεύκου Δ', κατέπλευσεν εἰς τὸ λιμάνι τῆς Τριπόλεως μὲ πολυάριθμον ἰσχυρὸν στρατὸν καὶ στόλον
2 κεκρατηκέναι τῆς χώρας ἐπανελόμενον Ἀντίοχον καὶ τὸν τούτου ἐπίτροπον Λυσίαν.	2 ὅτι ἔγινε κύριος τῆς χώρας, ἀφοῦ ἐφόνευσε τὸν Ἀντίοχον καὶ τὸν ἐπίτροπον αὐτοῦ Λυσίαν.	2 καὶ ὅτι εἶχε καταλάβει τὴν χώραν καὶ εἶχε φονεύσει τὸν Ἀντίοχον Ε' Εὐπάτορα καὶ τὸν ἐπίτροπόν του Λυσίαν.
3 Ἄλκιμος δέ τις προγενόμενος ἀρχιερεύς, ἐκουσίως δὲ μεμολυμμένος ἐν τοῖς τῆς ἐπιμειξίας χρόνοις, συννοήσας ὅτι καθ' ὁντιναοῦν τρόπον οὐκ ἔστιν αὐτῷ σωτηρία, οὐδὲ πρὸς ἅγιον θυσιαστήριον ἔτι πρόσοδος,	3 Τότε κάποιος, Ἄλκιμος ὀνόματι, ὁ ὁποῖος εἶχε προηγουμένως χρηματίσει ἀρχιερεύς, εἶχε δὲ θεληματικὰ μολυνθῆ κατὰ τοὺς χρόνους τῆς ἐπιμιξίας τῶν Ἰουδαίων πρὸς τοὺς εἰδωλολάτρας, κατανοήσας ὅτι δὲν εἶχεν ἀπομείνει εἰς αὐτὸν καμμία ἐλπὶς σωτηρίας καὶ κανεὶς τρόπος νὰ πλησάσῃ πρὸς τὸ ἅγιον θυσιαστήριον,	3 Κάποιος δὲ ὀνόματι Ἄλκιμος, ὁ ὁποῖος εἶχε διατελέσει προηγουμένως ἀρχιερεύς, ἀλλ’ εἶχε θεληματικῶς μολυνθῆ μὲ θρησκευτικὲς ἑλληνικὲς τελετὲς κατὰ τοὺς χρόνους τῆς ἀποστασίας καὶ τῆς διεισδύσεως τῶν ἑλληνιστικῶν ἠθῶν μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων, ἀφοῦ ἐνόησεν ὅτι δὲν ὑπῆρχε πλέον δι’ αὐτὸν οὐδὲ ἡ παραμικρὴ ἐλπίδα σωτηρίας, οὔτε καμμία ἐπὶ πλέον δυνατότης νὰ πλησιάσῃ τὸ ἅγιον θυσιαστήριον τοῦ ναοῦ, ἐπροχώρησε ὡς ἑξῆς:
4 ἧκε πρὸς τὸν βασιλέα Δημήτριον πρώτῳ καὶ πεντηκοστῷ καὶ ἑκατοστῷ ἔτει προσάγων αὐτῷ στέφανον χρυσοῦν καὶ φοίνικα, πρὸς δὲ τούτοις τῶν νομιζομένων θαλλῶν τοῦ ἱεροῦ, καὶ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἡσυχίαν ἔσχε.	4 ἦλθε πρὸς τὸν βασιλέα Δημήτριον, κατὰ τὸ ἑκατοστὸν πεντηκοστὸν πρῶτον ἔτος, καὶ προσέφερεν εἰς αὐτὸν χρυσοῦν στέφανον μὲ κλάδον φοίνικος, ἐπὶ πλέον δὲ καὶ μερικοὺς κλάδους ἐλαίας, τοὺς ὁποίους ἐσυνήθιζαν νὰ χρησιμοποιοῦν εἰς τὸν ναόν. Κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην δὲν ἔκαμε τίποτε ἄλλο, ἡσύχασε.	4 Ἦλθε πρὸς τὸν βασιλιᾶ Δημήτριον A' Σωτῆρα τὸ ἑκατοστὸν πεντηκοστὸν πρῶτον (151ον) ἔτος τῆς βασιλείας τῶν Ἑλλήνων Σελευκιδῶν (δηλαδὴ τὸ 161 π.Χ.) καὶ τοῦ προσέφερε χρυσὸ στεφάνι καὶ κλάδον φοινικιᾶς, καθὼς ἐπίσης καὶ μερικὰ κλαδιὰ ἐλιᾶς, ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ συνήθιζαν νὰ προσφέρουν εἰς τὸν Ναόν. Τὴν ἡμέραν δὲ ἐκείνην δὲν ἔκαμε τίποτε ἄλλο· ἡσύχασε, διὰ νὰ μὴ δείξῃ ὅτι ἤθελε νὰ κερδίσῃ τὴν εὔνοιαν τοῦ βασιλιᾶ μὲ τὰ δῶρα του.
5 Καιρὸν δὲ λαβὼν τῆς ἰδίας ἀνοίας συνεργόν, προσκληθεὶς εἰς συνέδριον ὑπὸ τοῦ Δημητρίου καὶ ἐπερωτηθεὶς ἐν τίνι διαθέσει καὶ βουλῇ καθεστήκασιν οἱ Ἰουδαῖοι, πρὸς ταῦτα ἔφη·	5 Ὅταν ὅμως εὑρῆκε κατάλληλον καιρόν, ἐξυπηρετικὸν τῆς διεφθαρμένης του διαθέσεως, καὶ συγκεκριμένως, ὅταν προσεκλήθη ἀπὸ τὸν Δημήτριον εἰς ἕνα συνέδριον καὶ ἠρωτήθη ἀπὸ αὐτὸν διὰ τὰς διαθέσεις καὶ τὰ σχέδια τῶν Ἰουδαίων, ἐκεῖνος ἀπήντησε·	5 Εὑρῆκε ὅμως γρήγορα κατάλληλον εὐκαιρίαν διὰ νὰ προωθήσῃ τὸ ἀνήθικον σχέδιόν του, ὅταν ὁ Δημήτριος τὸν προσεκάλεσεν εἰς κάποιο συνέδριον καὶ τὸν ἐρώτησε διὰ τὶς διαθέσεις καὶ τὰ σχέδια τῶν Ἰουδαίων. Τότε ὁ Ἄλκιμος ἀπάντησε:
6 οἱ λεγόμενοι τῶν Ἰουδαίων Ἁσιδαῖοι, ὧν ἀφηγεῖται Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, πολεμοτροφοῦσι καὶ στασιάζουσιν, οὐκ ἐῶντες τὴν βασιλείαν εὐσταθείας τυχεῖν.	6 <Μερικοὶ ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, ποὺ λέγονται Ἁσιδαῖοι καὶ τῶν ὁποίων ἀρχηγὸς εἶναι ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, ὑποθάλπουν τὸν πόλεμον καὶ τὰς ἐπαναστάσεις καὶ δὲν ἀφήνουν τὴν βασιλείαν σου σταθερὰν καὶ εἰρηνικήν.	6 <Οἱ Ἰουδαῖοι, ποὺ ὀνομάζονται Ἁσιδαῖοι καὶ τῶν ὁποίων ἡγεῖται ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, συντηροῦν καὶ ὑποθάλπουν τὸν πόλεμον, ὑποδαυλίζουν τὴν ἀνταρσίαν καὶ δὲν ἀφήνουν τὴν βασιλείαν σου εἰρηνικὴν καὶ σταθεράν.
7 Ὅθεν ἀφελόμενος τήν προγονικὴν δόξαν, λέγων δὴ τὴν ἀρχιερωσύνην, δεῦρο νῦν ἐλήλυθα,	7 Ἐπειδὴ λοιπὸν αὐτὸς ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος ἀφήρεσεν ἀπὸ ἐμὲ τὴν προγονικήν μου δόξαν, δηλαδὴ τὴν ἀρχιερωσύνην μου, ἦλθα τώρα ἐδῶ,	7 Ἕνεκα τούτου, ἂν καὶ μοῦ ἀφήρεσαν τὸ ἀξίωμα καὶ τὴν δόξαν, ποὺ μοῦ ἐκληροδότησαν οἱ πρόγονοί μου - ἐννοῶ τὸ ἀρχιερατικὸν ἀξίωμα - ἦλθα τώρα ἐδῶ
8 πρῶτον μὲν ὑπὲρ τῶν ἀνηκόντων τῷ βασιλεῖ γνησίως φρονῶν, δεύτερον δὲ καὶ τῶν ἱδίων πολιτῶν στοχαζόμενος· τῇ μὲν γάρ τῶν προειρημένων ἀλογιστίᾳ τὸ σύμπαν ἡμῶν γένος οὐ μικρῶς ἀκληρεῖ.	8 πρῶτον μὲν διὰ νὰ διαβεβαιώσω τὸν βασιλέα περὶ τῶν εἰλικρινῶν μου φρονημάτων διὰ τὰ πράγματα τῆς βασιλείας του, δεύτερον δὲ διότι στοχάζομαι κάτι καλὸν διὰ τοὺς συμπατριώτας μου. Διότι ἐξ αἰτίας τῆς ἀπερίσκεπτου συμπεριφορᾶς τῶν προαναφερθέντων ἀνθρώπων, ὁλόκληρον τὸ ἰουδαϊκὸν ἡμῶν γένος ἔχει περιπέσει εἰς ὄχι ὀλίγα κακά.	8 κινούμενος ἀπὸ δύο ἐλατήρια: ΙΙρῶτον μὲν ἀπὸ γνήσιον ἐνδιαφέρον ὑπὲρ τῶν συμφερόντων τοῦ βασιλιᾶ· δεύτερον δὲ ἀπὸ σεβασμὸν καὶ ἀγάπην πρὸς τοὺς συμπολίτας μου. Διότι ἕνεκα τῆς ἀνοησίας καὶ ἀπερισκεψίας τῶν προσώπων, ποὺ ἀνέφερα προηγουμένως, βασανίζεται καὶ δυστυχεῖ πάρα πολὺ ὁλόκληρον τὸ γένος μας.
9 Ἕκαστα δὲ τούτων ἐπεγνωκὼς σύ, βασιλεῦ, καὶ τῆς χώρας καὶ τοῦ περιϊσταμένου γένους ἡμῶν προνοήθητι, καθ' ἣν ἔχεις πρὸς ἅπαντας εὐαπάντητον φιλανθρωπίαν.	9 Σὺ λοιπόν, βασιλεῦ, ὅταν πεισθῇς δι' ἕνα ἕκαστον ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα, λάβε πρόνοιαν διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς χώρας μας καὶ διὰ τὸ θλιβόμενον ἔθνος μας, σύμφωνα μὲ τὴν πρόθυμον καλωσύνην καὶ τὴν φιλανθρωπίαν, τὴν ὁποίαν δεικνύεις πρὸς ὅλους.	9 Ὅταν λοιπὸν σύ, βασιλιᾶ, γνωρίσῃς καλὰ καὶ πεισθῇς ἀπολύτως διὰ κάθε ἕνα ἀπὸ τὰ ζητήματα αὐτά, λάβε, σὲ παρακαλῶ, πρόνοιαν διὰ τὴν εὐημερίαν τῆς χώρας μας καὶ τοῦ σκληρῶς καταπιεζομένου καὶ πολιορκουμένου γένους μας, σύμφωνα μὲ τὴν εὐπροσήγορον καὶ εὐπρόσιτον καλωσύνην καὶ φιλανθρωπίαν, τὴν ὁποίαν δεικνύεις πρὸς ὅλους.
10 Ἄχρι γὰρ Ἰούδας περίεστιν, ἀδύνατον εἰρήνης τυχεῖν τά πράγματα.	10 Διότι, ἐφ' ὅσον ζῇ καὶ ὑπάρχει ὁ Ἰούδας, εἶναι ἀδύνατον να εἰρηνεύσουν τὰ πράγματα>.	10 Διότι, ὅσον χρόνον παραμένει ζωντανὸς ὁ Ἰούδας, εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀπολαύσῃ εἰρήνην ἡ πολιτεία καὶ ἡ βασιλεία>.
11 Τοιούτων δὲ ρηθέντων ὑπὸ τούτου, θᾶττον οἱ λοιποί φίλοι δυσμενῶς ἔχοντες τὰ πρὸς τὸν Ἰούδαν προσεπύρωσαν τὸν Δημήτριον.	11 Ὅταν αὐτὸς ἐτελείωσε τὴν εἰσήγησίν του, ἀμέσως οἱ ἄλλοι φίλοι τοῦ βασιλέως, οἱ ὁποῖοι ἦσαν δυσμενῶς διατεθειμένοι ἐναντίον τοῦ Ἰούδα, ἐξηρέθισαν ἀκόμη περισσότερον τὸν Δημήτριον.	11 Ὅταν ὁ Ἄλκιμος εἶπεν ὅλα αὐτά, οἱ ὑπόλοιποι Φίλοι τοῦ βασιλιᾶ, οἱ ὁποῖοι ἦσαν ἐχθρικοὶ πρὸς τὶς δραστηριότητες τοῦ Ἰούδα, πολὺ γρήγορα ἐξηρέθισαν τὸν θυμὸν τοῦ Δημητρίου ἀκόμη περισσότερον.
12 Προσκαλεσάμενος δὲ εὐθέως Νικάνορα τὸν γενόμενον ἐλεφαντάρχην, καὶ στρατηγὸν ἀναδείξας τῆς Ἰουδαίας, ἐξαπέστειλε	12 Ὁ βασιλεὺς ἐκάλεσεν ἀμέσως τὸν Νικάνορα, ἀρχηγὸν τῆς ἴλης τῶν ἐλεφάντων, καὶ ἀφοῦ τὸν ἀνεκήρυξε στρατηγὸν τοῦ στρατοῦ ἐναντίον τῆς Ἰουδαίας, τὸν διέταξε νὰ ἀναχωρήσῃ.	12 Τότε ὁ βασιλιᾶς ἐκάλεσεν ἀμέσως τὸν Νικάνορα, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀρχηγὸς τῆς ἴλης τῶν ἐλεφάντων καὶ τῶν ἀνδρῶν, ποὺ ἐπολεμοῦσαν ἀπὸ τοὺς πύργους, τοὺς στημένους εἰς τὴν ράχην τῶν ἐλεφάντων, καὶ ἀφοῦ τὸν ἀνεκήρυξε στρατηγὸν τῆς Ἰουδαίας, τὸν ἀπέστειλεν εἰς τὴν Ἰουδαίαν.
13 δοὺς ἐντολὰς αὐτὸν μὲν τὸν Ἰούδαν ἐπαναλέσθαι, τοὺς δὲ σὺν αὐτῷ σκορπίσαι, καταστῆσαι δὲ Ἄλκιμον ἀρχιερέα τοῦ μεγίστου ἱεροῦ.	13 Τοῦ ἔδωσε δὲ ἐντολήν, τὸν μὲν Ἰούδαν να ἐκτελέσῃ, αὐτοὺς δέ, οἱ ὁποῖοι τὸν ἀκολουθοῦσαν, νὰ τοὺς διασκορπίσῃ, καὶ νὰ ἀποκαταστήσῃ τὸν Ἄλκιμον ἀρχιερέα εἰς τὸν ἱερώτατον ναόν.	13 Τοῦ ἔδωσε δὲ ἐντολήν, τὸν μὲν Ἰούδαν νὰ τὸν φονεύσῃ, τοὺς δὲ ἄνδρας, ποὺ ἦσαν μαζί του, νὰ τοὺς διασκορπίσῃ, καὶ νὰ ἐγκαταστήσῃ τὸν Ἄλκιμον ὡς ἀρχιερέα τοῦ μεγίστου Ναοῦ τῶν Ἱεροσολύμων.
14 Οἱ δὲ ἐπὶ τῆς Ἰουδαίας πεφυγαδευκότες τὸν Ἰούδαν ἔθνη συνέμισγον ἀγεληδὸν τῷ Νικάνορι, τάς τῶν Ἰουδαίων ἀτυχίας καὶ συμφορὰς ἰδίας εὐημερίας δοκοῦντες ἔσεσθαι.	14 Οἱ ἐθνικοί, οἱ ὁποῖοι εἶχον φύγει ἀπὸ τὴν Ἰουδαίαν καταδιωκόμενοι ἀπὸ τὸν Ἰούδαν, συνεκεντρώθησαν ἀγεληδὸν καὶ προσετέθησαν εἰς τὸν στρατὸν τοῦ Νικάνορος, διότι ἐπίστευαν ὅτι αἱ ἀτυχίαι καὶ αἱ συμφοραὶ τῶν Ἰουδαίων θα εἶναι ἰδική των εὐημερία.	14 Ὁ δὲ εἰδωλολατρικὸς πληθυσμὸς τῆς Ἰουδαίας, οἱ ὁποῖοι εἶχαν φύγει ἀπὸ τὴν χώραν ἕνεκα τῶν ἐπιθέσεων τοῦ Ἰούδα, τώρα συνέρρεαν καθ’ ὁμάδες, ὅπως ἡ ἀγέλη, καὶ ἠνώνοντο μὲ τὸν στρατὸν τοῦ Νικάνορος, διότι ἐνόμιζον ὅτι οἱ ἦττες καὶ οἱ συμφορὲς τῶν Ἰουδαίων θὰ ἀπέβαιναν εἰς εὐτυχίαν ἰδικήν των.
15 Ἀκούσαντες δὲ τὴν τοῦ Νικάνορος ἔφοδον καὶ τὴν ἐπίθεσιν τῶν ἐθνῶν, καταπασάμενοι γῆν ἐλιτάνευον τὸν ἄχρι αἰῶνος συστήσαντα τόν ἑαυτοῦ λαόν, ἀεὶ δὲ μετ' ἐπιφανείας ἀντιλαμβανόμενον τῆς ἑαυτοῦ μερίδος.	15 Ὅταν οἱ Ἰουδαῖοι ἐπληροφορήθησαν τὴν προσέγγισιν τοῦ Νικάνορος καὶ τὴν βοήθειαν αὐτοῦ ἀπὸ τοὺς ἐθνικούς, ἔρριψαν χῶμα εἰς τὰς κεφαλάς των καὶ παρακαλοῦσαν τὸν Θεόν, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἀνακηρύξει τὸν ἰσραηλιτικὸν λαὸν ὡς παντοτεινὸν λαόν του, καὶ ὁ ὁποῖος μὲ φανερὰς ἐπεμβάσεις του εἶχεν ὑπερασπίσει τὴν κληρονομίαν του.	15 Ὅταν οἰ Ἰουδαῖοι ἐπληροφορήθησαν τὴν ἐκστρατείαν τοῦ Νικάνορος καὶ τὴν ἐπικειμένην ἐπίθεσιν τῶν ἐθνῶν, ἀφοῦ ἔρριξαν χῶμα εἰς τὴν κεφαλήν των εἰς ἔνδειξιν πένθους, ἰκέτευαν μὲ θερμὴν ἱκεσίαν Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος κατέστησε καὶ ἀνεκήρυξε τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν, λαὸν ἰδικόν του αἰωνίως, καὶ μὲ θαυματουργικὲς ἐκδηλώσεις εἶχε βοηθήσει καὶ προστατεύσει πάντοτε φανερὰ ἐν ὥρᾳ ἀνάγκης τὸ μερίδιόν του, τὸ ὁποῖον ἐξεχώρισε καὶ ἐδιάλεξε μεταξὺ ὅλων τῶν λαῶν.
16 Προτάξαντος δὲ τοῦ ἡγουμένου ἐκεῖθεν εὐθέως ἀνέζευξαν καὶ συμμίσγουσιν αὐτοῖς ἐπὶ κώμην Δεσσαού.	16 Ἀμέσως δὲ μόλις ἐδόθη ἡ διαταγὴ τοῦ ἀρχηγοῦ, οἱ Ἰουδαῖοι ἀνεχώρησαν καὶ ἦλθαν εἰς συμπλοκήν μὲ τὸν ἐχθρὸν εἰς τὴν κωμόπολιν Δεσσαού.	16 Οἱ δὲ Ἰουδαῖοι, ἔπειτα ἀπὸ διαταγὴν τοῦ ἀρχηγοῦ των, εὐθὺς ἀμέσως ἀνεχώρησαν ἀπὸ ἐκεῖ, ὅπου εὑρίσκοντο, καὶ συνεπλάκησαν μὲ τὸν ἐχθρὸν εἰς τὸ χωριὸ Δεσσαού.
17 Σίμων δὲ ὁ ἀδελφὸς Ἰούδα συμβεβληκὼς ἦν τῷ Νικάνορι, βραχέως δὲ διὰ τὴν αἰφνίδιον τῶν ἀντιπάλων ἀφασίαν ἐπταικώς.	17 Ὁ Σίμων, ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἰούδα, ἦλθεν εἰς συμπλοκὴν ἐναντίον τοῦ στρατοῦ τοῦ Νικάνορος. Ἐξ αἰτίας ὅμως τῆς αἰφνιδίας καταπλήξεως τῶν ἀνδρῶν του ἀπὸ τὴν ἐμφάνισιν μεγάλων ἐχθρικῶν δυνάμεων, ἔπαθε κάποιον κλονισμόν.	17 Ὁ δὲ Σίμων, ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἰούδα, συνεκρούσθη μὲ τὸν στρατὸν τοῦ Νικάνορος, ἀλλ’ ἕνεκα τῆς ταραχῆς, τῆς φρίκης καὶ τῆς καταπλήξεως, ποὺ ἔπαθαν οἱ ἄνδρες του λόγῳ τῆς αἰφνιδιαστικῆς ἐμφανίσεως τῆς μεγάλης δυνάμεως τοῦ ἐχθροῦ, ἐκλονίσθη καὶ δὲν ἄντεξε πολύ.
18 Ὅμως δὲ ἀκούων ὁ Νικάνωρ ἣν εἶχον οἱ περὶ τὸν Ἰούδαν ἀνδραγαθίαν καὶ ἐν τοῖς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἀγῶσιν εὐψυχίαν, ὑπευλαβεῖτο τὴν κρίσιν δι' αἱμάτων ποιήσασθαι.	18 Ὁ Νικάνωρ, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἀκούσει πολλὰ διὰ τὰς ἀνδραγαθίας του Ἰούδα καὶ τῶν ἀνδρῶν του, ὅπως καὶ διὰ τὸ ἀτρόμητον θάρρος των εἰς τοὺς ἀγῶνας των ὑπὲρ τῆς πατρίδος, ἐφοβήθη ν ἀφήσῃ νὰ κριθοῦν τὰ πράγματα διὰ τῶν αἱμάτων τῆς μάχης.	18 Παρ’ ὅλα αὐτά, ὅταν ὁ Νικάνωρ ἔμαθε πόσον γενναῖοι καὶ ἀνδρεῖοι ἦσαν ὁ Ἰούδας καὶ ὁ στρατός του καὶ μὲ πόσον ἀτρόμητον θάρρος ἐπολεμοῦσαν πάντοτε ὑπὲρ τῆς πατρίδος των, ἐμαζεύθη καὶ δὲν ἐτόλμησε να ἀφήσῃ ὅπως κριθῇ ἡ ἔκβασις τοῦ ἀγῶνος μὲ αἱματοχυσίαν.
19 Διόπερ ἔπεμψε Ποσιδώνιον καὶ Θεόδοτον καὶ Ματταθίαν δοῦναι καὶ λαβεῖν δεξιάς.	19 Διὰ τοῦτο καὶ ἔστειλε τὸν Ποσιδώνιον, τὸν Θεόδοτον καὶ τὸν Ματταθίαν νὰ συνάψουν συνθήκην φιλίας καὶ εἰρήνης μὲ τοὺς Ἰουδαίους.	19 Ἕνεκα τούτου ἔστειλε τὸν Ποσιδώνιον, τὸν Θεόδοτον καὶ τὸν Ματταθίαν εἰς τοὺς Ἰουδαίους, διὰ νὰ διαπραγματευθοῦν μαζί των εἰρήνην καὶ φιλίαν.
20 Πλείονος δὲ γενομένης περὶ τούτων ἐπισκέψεως καὶ τοῦ ἡγεμόνος τοῖς πλήθεσιν ἀνακοινωσαμένου καὶ φανείσης ὁμοψήφου γνώμης, ἐπένευσαν ταῖς συνθήκαις.	20 Ἀφοῦ ἐπὶ μακρὸν καὶ ἐπισταμένως ἐξητάσθησαν αἱ προτάσεις εἰρήνης, ὁ στρατηγὸς ἀνήγγειλεν αὐτὰς εἰς τὸν στρατόν. Ὅταν δὲ ἐγένοντο αὐταὶ γνωσταὶ καὶ ὅτι ὅλοι συμφωνοῦν, συγκατετέθησαν εἰς τὰς συνθήκας.	20 Ἔπειτα δὲ ἀπὸ μακρὰν καὶ προσεκτικὴν ἐξέτασιν τῶν ὅρων εἰρήνης καὶ φιλίας, ποὺ ἐπρότειναν οἱ ἐχθροί, καὶ ἀφοῦ ὁ ἀρχηγὸς (ὁ Ἰούδας) ἀνεκοίνωσε τοὺς ὄρους αὐτοὺς εἰς τὸν στρατόν του, καὶ ὅταν πλέον ὅλοι συγκατετέθησαν ὁμοφώνως, συγκατένευσαν καὶ ἐνέκριναν τὴν συνθήκην.
21 Ἐτάξαντο δὲ ἡμέραν, ἐν ᾗ κατ' ἰδίαν ἥξουσιν εἰς τὸ αὐτό· καὶ προῆλθε καὶ παρ' ἑκάστου διαφόρους ἔθεσαν δίφρους·	21 Ὥρισαν δὲ ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν θα συναντηθοῦν ἐπὶ τὸ αὐτὸ οἱ δύο ἀρχηγοί. Ὁ Ἰούδας παρουσιάσθη ἐκεῖ καὶ ἐτοποθέτηθησαν πλησίον αὐτῶν δύο ἔδραι.	21 Καθώρισαν δὲ ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποῖον θὰ συνηντῶντο ἰδιαιτέρως οἱ δύο ἀρχηγοί - στρατηγοί. Ἕνα ἅρμα ἐπροχώρησε εἰς τὸν τόπον τῆς συναντήσεως ἀπὸ κάθε στρατόπεδον καὶ ἐτοποθετήθησαν τιμητικὰ καὶ ἐπίσημα καθίσματα διὰ τοὺς δύο ἀρχηγούς.
22 διέταξεν Ἰούδας ἐνόπλους ἑτοίμους ἐν τοῖς ἐπικαίροις τόποις, μή ποτε ἐκ τῶν πολεμίων αἰφνιδίως κακουργία γένηται· τὴν ἁρμόζουσαν ἐποιήσαντο κοινολογίαν.	22 Ἐν τούτοις ὁ Ἰούδας ἔδωσε διαταγὴν νὰ εἶναι, ἕτοιμοι οἱ ἔνοπλοι ἄνδρες του εἰς τὰ ἐπίκαιρα σημεῖα. Τοῦτο δέ, διότι ἐφοβήθη, μήπως καὶ ἐκδηλωθῇ καμμία αἰφνιδία ἀπιστία ἐκ μέρους τῶν ἐχθρῶν. Ἐκεῖ οἱ δύο ἀρχηγοὶ συνωμίλησαν ἀπὸ κοινοῦ καὶ συνεννοήθησαν διὰ τὸ θέμα αὐτό.	22 Ἀλλ’ ὁ Ἰούδας ἐτοποθέτησεν ἐνόπλους ἄνδρας εἰς στρατηγικὰ σημεῖα, ἀπὸ φόβον μήπως τυχὸν συμβῇ κάποια αἰφνίδια δολιότης καὶ ἐπιβουλὴ ἐκ μέρους τῶν ἐχθρῶν. Οἱ δύο ἀρχηγοὶ διεξήγαγαν τὶς πρέπουσες συνομιλίες κατὰ τρόπον ἁρμονικὸν καὶ κατέληξαν εἰς συμφωνίαν.
23 Διέτριβε δὲ ὁ Νικάνωρ ἐν Ἱεροσολύμοις, καὶ ἔπραττεν οὐθὲν ἄτοπον, τοὺς δὲ συναχθέντας ἀγελαίους ὄχλους ἀπέλυσε.	23 Ὁ Νικάνωρ ἐπέρασεν ὀλίγον χρόνον εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, χωρὶς να πράττῃ τίποτε τὸ ἄτοπον. Μάλιστα δὲ καὶ ἀπέλυσε τοὺς ἐχθρικοὺς κατὰ τῶν Ἰουδαίων ὄχλους ἐκείνους, ποὺ εἶχαν συγκεντρωθῆ ὡσὰν ἀγέλαι γύρω του.	23 Ὁ δὲ Νικάνωρ παρέμεινεν ὡρισμένον χρόνον εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, χωρὶς ὅμως νὰ κάμῃ κάτι τὸ ἀνάρμοστον καὶ ἀπρεπές. Ἀπ' ἐναντίας μάλιστα ἀπεμάκρυνε τὸν εἰδωλολατρικὸν ὄχλον, ποὺ ἔτρεξε καθ' ὁμάδας ὡσὰν ἀγέλη γύρω του.
24 Καὶ εἶχε τὸν Ἰούδαν διαπαντὸς ἐν προσώπῳ, ψυχικῶς τῷ ἀνδρὶ προσεκέκλιτο.	24 Εἶχε πάντοτε πρὸ ὀφθαλμῶν τὸν ἡρωϊκὸν Ἰούδαν καὶ ἔτρεφε πρὸς τὸν ἄνθρωπον αὐτὸν μίαν ἰδιαιτέραν συμπάθειαν.	24 Ἐπὶ πλέον ὁ Νικάνωρ εἶχε πάντοτε κοντά του τὸν Ἰούδαν καὶ ἐδείκνυεν εἰς τὸν ἄνδρα (τὸν Ἰούδαν) ἰδιαιτέραν ἐκτίμησιν καὶ φιλίαν.
25 Παρεκάλεσεν αὐτὸν γῆμαι καὶ παιδοποιήσασθαι· ἐγάμησεν, εὐστάθησεν, ἐκοινώνησε βίου.	25 Μάλιστα δὲ τὸν προέτρεψε να νυμφευθῇ καὶ να ἀποκτήσῃ τέκνα. Πράγματι ὁ Ἰούδας ἐνυμφεύθη, ἔζησεν ἐν ἡσυχίᾳ καὶ ἀπήλαυσεν εἰρηνικὴν ζωήν.	25 Τὸν παρεκίνησε μάλιστα καὶ τὸν ἐνεθάρρυνε νὰ νυμφευθῇ καὶ νὰ ἀποκτήσῃ παιδιά. Καὶ πράγματι ὁ Ἰούδας ἐνυμφεύθη, ἐσταθεροποιήθη καὶ ἡσύχασε καὶ ἀπήλαυσε τὰ ἀγαθὰ μιᾶς κανονικῆς ἤρεμης ζωῆς.
26 Ὁ δὲ Ἄλκιμος συνιδὼν τὴν πρὸς ἀλλήλους εὔνοιαν καὶ τὰς γενομένας συνθήκας, ἀναλαβὼν ἧκε πρὸς τὸν Δημήτριον καὶ ἔλεγε τὸν Νικάνορα ἀλλότρια φρονεῖν τῶν πραγμάτων· τὸν γὰρ ἐπίβουλον τῆς βασιλείας Ἰούδαν διάδοχον ἀναδέδειχεν ἑαυτοῦ.	26 Ὁ Ἄλκιμος ὅταν εἶδε τὴν φιλίαν αὐτὴν μεταξὺ τῶν δύο ἀνδρῶν, ἀφοῦ ἐπῆρεν ἀντίγραφον τῶν γενομένων συνθηκῶν, ἦλθε πρὸς τὸν Δημήτριον καὶ ἔλεγεν ὅτι ὁ Νικάνωρ ἔχει φρονήματα ἀντίθετα πρὸς τὰ πράγματα τοῦ βασιλέως. Διότι τὸν Ἰούδαν, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐχθρὸς καὶ ἐπίβουλος τοῦ βασιλείου του, τὸν ἀνέδειξε διάδοχόν του εἰς τὴν ἀρχιερωσύνην.	26 Ὅταν ὅμως ὁ Ἄλκιμος ἔμαθε τὴν μεταξύ των φιλίαν καὶ τὶς συμφωνίες, ποὺ εἶχαν γίνει, ἐσηκώθη καὶ ἐπῆγε εἰς τὸν βασιλιᾶ Δημήτριον A' καὶ τοῦ ἔλεγεν ὅτι ὁ Νικάνωρ ἔχει φρονήματα ἀντίθετα πρὸς τὰ συμφέροντα τῆς βασιλείας του· διότι τὸν Ἰούδαν, ποὺ ἦταν δόλιος ἐχθρὸς καὶ ἐπεβουλεύετο τὰ συμφέροντα τοῦ βασιλείου του, τὸν εἶχεν ἀναδείξει διάδοχόν του.
27 Ὁ δὲ βασιλεύς ἔκθυμος γενόμενος καὶ ταῖς τοῦ παμπονήρου ἐρεθισθεὶς διαβολαῖς, ἔγραψε Νικάνορι φάσκων ὑπὲρ μὲν τῶν συνθηκῶν βαρέως φέρειν, κελεύων δὲ τὸν Μακκαβαῖον δέσμιον ἐξαποστέλλειν ταχέως εἰς Ἀντιόχειαν.	27 Ὁ βασιλεὺς ἔξαλλος ἀπὸ τὸν θυμόν του καὶ ἐξηρεθισμένος ἀπὸ τὰς διαβολὰς τοῦ παμπονήρου Ἀλκίμου, ἔγραψε πρὸς τὸν Νικάνορα λέγων ὅτι βαρέως φέρει τὴν συναφθεῖσαν συνθήκην καὶ τὸν διέτασσε να ἀποστείλῃ ἀμέσως δεμένον εἰς τὴν Ἀντιόχειαν Ἰούδαν τὸν Μακκαβαῖον.	27 Ὁ δὲ βασιλιᾶς ἔγινε ἐκτὸς ἐαυτοῦ ἀπὸ τὴν μεγάλη ν ὀργήν του καί, ἀφοῦ ἐρεθίσθηκε ἀπὸ τὶς διαβολὲς καὶ συκοφαντίες τοῦ παμπονήρου Ἄλκιμου, ἔγραψε πρὸς τὸν Νικάνορα ἐπιστολήν, εἰς τὴν ὁποίαν τοῦ ἔλεγεν ὅτι δυσφορεῖ καὶ ἀγανακτεῖ βαρύτατα διά τὶς συνθῆκες καὶ ὅτι τοῦ δίδει ἐντολὴν νὰ συλλάβῃ τὸν Μακκαβαῖον καὶ νὰ τὸν ἐξαποστείλῃ ἀμέσως δέσμιον εἰς τὴν Ἀντιόχειαν.
28 Προσπεσόντων δὲ τούτων τῷ Νικάνορι συνεκέχυτο καὶ δυσφόρως ἔφερεν, εἰ τὰ διεσταλμένα ἀθετήσει μηδὲν τ' ἀνδρὸς ἠδικηκότος.	28 Ὁ Νικάνωρ, ὅταν ἔλαβε τὴν ἐπιστολὴν αὐτήν, περιῆλθεν εἰς σύγχυσιν καὶ δυσφορίαν, διότι διετάσσετο να παραβῇ τὰ συμφωνηθέντα πρὸς τὸν Ἰούδαν, ὁ ὁποῖος ἄλλωστε κανένα κακὸν δεν εἶχε κάμει ἐναντίον του.	28 Ὅταν τὸ μήνυμα αὐτὸ ἔφθασεν εἰς τὸν Νικάνορα, ἐξεπλάγη βαθύτατα καὶ ἐδυσφοροῦσε, προκειμένου νὰ ἀθετήσῃ καὶ νὰ παραβῆ τὶς συμφωνίες, ποὺ εἶχε συνάψει μὲ τὸν Ἰούδαν, τὴν στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ ἄνθρωπος (ὁ Ἰούδας) δὲν ἔκαμε κανένα ἀδίκημα εἰς βάρος του.
29 Ἐπεὶ δὲ τῷ βασιλεῖ ἀντιπράττειν οὐκ ἦν, εὔκαιρον ἐτήρει στρατηγήματι τοῦτ' ἐπιτελέσαι.	29 Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἦτο δυνατὸν να ἀντιπράξῃ πρὸς τὸν βασιλέα, ἐπιζητοῦσε μίαν εὐκαιρίαν να ἐκτελέσῃ μὲ δόλιόν τι στρατήγημα τὴν ἐντολὴν τοῦ βασιλέως.	29 Ἀλλ’ ἐπειδὴ δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ ἀντιπράττῃ καὶ νὰ ἀντιπολιτεύεται τὸν βασιλιᾶ, ἐζητοῦσε κατάλληλον εὐκαιρίαν διὰ νὰ φέρῃ εἰς πέρας τὴν βασιλικὴν διαταγὴν μὲ κάποιο δόλιον τέχνασμα.
30 Ὁ δὲ Μακκαβαῖος αὐστηρότερον διεξάγοντα συνιδὼν τὸν Νικάνορα πρὸς αὐτὸν καὶ τὴν εἰθισμένην ἀπάντησιν ἀγροικότερον ἐσχηκότα, νοήσας οὐκ ἀπὸ τοῦ βελτίστου τὴν αὐστηρίαν εἶναι, συστρέψας οὐκ ὀλίγους τῶν περὶ ἑαυτόν, συνεκρύπτετο τὸν Νικάνορα.	30 Ὁ Μακκαβαῖος κατενόησεν, ὅτι ὁ Νικάνωρ ἐφέρετο ἀπέναντί του μὲ ψυχρότητα καὶ ὅτι ἀντὶ τῆς προτέρας φιλικῆς στάσεως ἐτηροῦσεν ἀπέναντί του κάποιον ἀγροῖκον συμπεριφοράν. Ἐσκέφθη, λοιπόν, ὅτι ἡ ψυχρότης αὐτὴ δὲν προέρχεται ἀπὸ ἐλατήρια καλά. Ἀφοῦ δὲ συνεκέντρωσεν ἀρκετοὺς ἀπὸ τοὺς ἄνδρας του, ἐκρύπτετο μαζῆ μὲ αὐτοὺς καὶ ἀπέφευγε τὴν ἐπικοινωνίαν μὲ τὸν Νικάνορα.	30 Ὁ Μακκαβαῖος ὅμως, ὅταν ἀντελήφθη ὅτι ὁ Νικάνωρ τοῦ ἐφέρετο μὲ ψυχρότητα, ἐπιφυλακτικότητα καὶ ὀλιγώτεραν φιλίαν, ἡ δὲ συνηθισμένη οἰκειότης ἀντικατεστάθη ἐκ μέρους τοῦ Νικάνορος ἀπὸ ἀποτομίαν καὶ μὴ πολιτισμένους τρόπους, ἐκατάλαβε ὅτι ἡ αὐστηρότης καὶ ἡ δυσμένεια αὐτὴ δὲν προήρχοντο ἀπὸ ἀγαθὰ ἐλατήρια. Ἕνεκα τούτου ὁ Ἰούδας συνεκέντρωσε μεγάλον ἀριθμὸν ἀπὸ τοὺς ἄνδρες του καὶ ἐκρύπτετο μαζὶ μὲ αὐτοὺς ἀπὸ τὸν Νικάνορα.
31 Συγγνοὺς δὲ ὁ ἕτερος ὅτι γενναίως ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς ἐστρατήγηται, παραγενόμενος ἐπὶ τὸ μέγιστον καὶ ἅγιον ἱερόν, τῶν ἱερέων τὰς καθηκούσας θυσίας προσαγόντων, ἐκέλευσε παραδιδόναι τὸν ἄνδρα.	31 Ὁ Νικάνωρ, ὅταν εἶδεν ὅτι κατὰ τὸν πλέον ἐπιτυχῆ τρόπον εἶχε καταστρατηγηθῆ ἀπὸ τὸν Ἰούδαν τὸν Μακκαβαῖον, ἦλθεν εἰς τὸν μέγιστον καὶ ἱερὸν ναόν, τὴν στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν οἱ ἱερεῖς προσέφεραν τὰς συνήθεις θυσίας καὶ τοὺς διέταξε νὰ τοῦ παραδώσουν τὸν Ἰούδαν.	31 Ὅταν ὁ Νικάνωρ ἀντελήφθη ὅτι εἶχεν ὑπερφαλαγγισθῇ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀποφασιστικὴν κίνησιν καὶ τὴν συνετὴν ἐνέργειαν τοῦ Ἰούδα, ἐπῆγε εἰς τὸ μεγαλύτερον καὶ πλέον σεβάσμιον ἱερόν (τὸν Ναόν), τὴν ὥραν ποὺ οἱ ἱερεῖς προσέφεραν τὶς συνηθισμένες θυσίες, καὶ τοὺς διέταξε νὰ παραδώσουν εἰς αὐτὸν τὸν Ἰούδαν.
32 Τῶν δὲ μεθ' ὅρκων φασκόντων μὴ γινώσκειν ποῦ ποτ' ἐστιν ὁ ζητούμενος,	32 Ἐπειδὴ δὲ ἐκεῖνοι μὲ ὅρκους τὸν ἐβεβαίωσαν, ὅτι δὲν γνωρίζουν ποὺ εὑρίσκεται ὁ καταζητούμενος Ἰούδας,	32 Ἐπειδὴ ὅμως οἰ ἱερεῖς τοῦ ἔλεγαν καὶ τὸν ἐβεβαίωναν μὲ ὅρκον ὅτι δὲν ἐγνώριζαν ποὺ διαμένει ὁ καταζητούμενος Ἰούδας,
33 προτείνας τὴν δεξιὰν εἰς τὸν νεὼ ταῦτα ὤμοσε· ἐὰν μὴ δέσμιόν μοι τὸν Ἰούδαν παραδῶτε, τόνδε τοῦ Θεοῦ σηκὸν εἰς πεδίον ποιήσω καὶ τὸ θυσιαστήριον κατασκάψω καὶ ἱερὸν ἐνταῦθα τῷ Διονύσῳ ἐπιφανὲς ἀναστήσω.	33 ὁ Νικάνωρ ὕψωσε τὴν δεξιάν του χεῖρα εἰς τὸν ναὸν καὶ ὡρκίσθη καὶ εἶπε· <Ἐὰν δὲν μοῦ παραδώσετε τὸν Ἰούδαν δέσμιον, θὰ ἰσοπεδώσω τὸν ναὸν τοῦτον τοῦ Θεοῦ, θα κατασκάψω τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ θα ἀνοικοδομήσω ἐδῶ περιφανῆ ναὸν εἰς τὸν Διόνυσον.	33 ὁ Νικάνωρ ἄπλωσε τὸ δεξί του χέρι πρὸς τὸν Ναὸν καὶ ὡρκίσθη μὲ αὐτὸν τὸν ὅρκον: <Ἐὰν δὲν μοῦ παραδώσετε δέσμιον τὸν Ἰούδαν, θὰ κατεδαφίσω καὶ θὰ ἰσοπεδώσω τὸν ναὸν αὐτὸν τοῦ Θεοῦ, θὰ κατασκάψω καὶ θὰ καταστρέψω τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ εἰς τὸν τόπον αὐτὸν θὰ ὑψώσω λαμπρὸν ναὸν ἀφιερωμενον εἰς τὸν Διόνυσον>.
34 Τοσαῦτα δὲ εἰπὼν ἀπῆλθεν· οἱ δὲ ἱερεῖς προτείναντες τὰς χεῖρας εἰς τὸν οὐρανόν, ἐπεκαλοῦντο τὸν διαπαντὸς ὑπέρμαχον τοῦ ἔθνους ἡμῶν ταῦτα λέγοντες·	34 Αὐτὰ καὶ τόσα ἄλλα ἀφοῦ εἶπεν, ἀπεχώρησεν. Οἱ δὲ ἱερεῖς ὕψωσαν τὰ χέρια των εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ παρακαλοῦσαν τὸν Θεόν, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πάντοτε ὑπέρμαχος τοῦ ἔθνους των, καὶ ἔλεγαν·	34 Ἀφοῦ εἶπεν αὐτὰ καὶ μόνον τὰ ἐγωϊστικὰ λόγια, ἀνεχώρησεν. Ἀλλ’ οἱ ἱερεῖς, ἀφοῦ ἐξέτειναν καὶ ὕψωσαν τὰ χέρια πρὸς τὸν οὐρανόν, ἐπαρακαλοῦσαν Αὐτόν, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε πάντοτε ὁ πρόμαχος καὶ ὁ ὑπερασπιστὴς τοῦ Ἰουδαϊκοῦ μας ἔθνους, καὶ ἔλεγαν:
35 σὺ Κύριε, τῶν ὅλων ἀπροσδεὴς ὑπάρχων, εὐδόκησας ναὸν τῆς σῆς κατασκηνώσεως ἐν ἡμῖν γενέσθαι.	35 <Σύ, Κύριε, ὁ ὁποῖος δὲν ἔχεις ἀνάγκην ἀπὸ τίποτε ἀπολύτως, ηὐδόκησας, ὥστε ὁ ναός, εἰς τὸν ὁποῖον κατοικεῖς, νὰ εὑρίσκεται ἐν μέσῳ ἡμῶν.	35 <Σὺ Κύριε, ὁ Ὁποῖος δὲν ἔχεις ἀνάγκην κανενός, εὐηρεστήθης νὰ εὑρίσκεται μεταξὺ ἠμῶν τῶν Ἰουδαίων Ναός, εἰς τὸν ὁποῖον νὰ κατοικῇς.
36 Καὶ νῦν ἅγιε παντὸς ἁγιασμοῦ Κύριε, διατήρησον εἰς αἰῶνα ἀμίαντον τόνδε τὸν προσφάτως κεκαθαρισμένον οἶκον.	36 Καὶ τώρα, ἅγιε, Κύριε παντὸς ἁγιασμοῦ, διαφύλαξε αἰωνίως ἀμόλυντον ἀπὸ κάθε ἀκαθαρσίαν αὐτὸν τὸν ναόν, ὁ ὁποῖος πρὸ ὀλίγου ἔχει καθαρισθῆ>.	36 Τώρα λοιπόν, Κύριε, μόνε ἅγιε, ἡ πηγὴ πάσης ἁγιότητος, διαφύλαξε αἰωνίως καθαρὸν καὶ ἀμόλυντον αὐτὸν τὸν οἶκον (τὸν Ναόν), ὁ ὁποῖος ἐκαθαρίσθη πρὶν ἀπὸ ὀλίγον.
37 Ραζὶς δέ τις τῶν ἀπό Ἱεροσολύμων πρεσβυτέρων ἐμηνύθη τῷ Νικάνορι, ἀνὴρ φιλοπολίτης καὶ σφόδρα καλῶς ἀκούων καὶ κατὰ τὴν εὔνοιαν πατὴρ τῶν Ἰουδαίων προσαγορευόμενος.	37 Κάποιος ἀπὸ τοὺς κατοίκους τῆς Ἱερουσαλήμ, ὀνόματι Ραζίς, ἕνας ἀπὸ τοὺς πρεσβυτέρους, κατηγγέλθη εἰς τὸν Νικάνορα ὅτι ἀγαπᾷ τοὺς συμπολίτας του, ὅτι διὰ τὴν ἀρετήν του ἐπαινεῖται ἀπὸ ὅλους καὶ διὰ τὴν καλήν του φήμην ὀνομάζεται πατὴρ τῶν Ἰουδαίων.	37 Κάποιος δέ, ποὺ ὠνομάζετο Ραζίς, μέλος τῆς γερουσίας τῶν πρεσβυτέρων τῆς Ἱερουσαλήμ, κατηγγέλθη εἰς τὸν Νικάνορα ὅτι ἀγαπᾷ τὴν θρησκείαν του. Ὁ Ραζὶς ἦταν ἄνθρωπος, ποὺ ἀγαποῦσε τοὺς συμπολίτας του καὶ ἔχαιρε μεγάλης φήμης μεταξύ των, λόγῳ δὲ τῆς καλωσύνης, τῆς πιστότητος, τῆς εἰλικρινείας καὶ ἀγάπης του πρὸς τὸν λαόν, ὠνομάζετο <πατέρας τῶν Ἰουδαίων>.
38 ῏Ην γὰρ ἐν τοῖς ἔμπροσθεν χρόνοις τῆς ἀμειξίας κρίσιν εἰσενηνεγμένος Ἰουδαϊσμοῦ, καὶ σῶμα καὶ ψυχὴν ὑπὲρ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ παραβεβλημένος μετὰ πάσης ἐκτενίας.	38 Ἀπελάμβανε δὲ αὐτὴν τὴν καλὴν ὑπόληψιν, διότι εἰς τοὺς προγενεστέρους χρόνους εἶχε κατηγορηθῆ ἐπὶ Ἰουδαϊσμῷ, ὡς φρονῶν δηλαδὴ καὶ λέγων, ὅτι πρέπει να ἀποφεύγεται κάθε ἐπικοινωνία μὲ τοὺς ἐθνικούς. Διὰ δὲ τὴν εὐσεβῆ ζωήν του καὶ τὰ φρονήματά του αὐτὰ ὑπὲρ τοῦ ἰουδαϊσμοῦ, εἶχεν ἐκθέσει μὲ ἀκλόνητον εὐστάθειαν εἰς κίνδυνον σῶμα καὶ ζωήν.	38 Διότι πρὶν ἀπὸ τοὺς χρόνους τοῦ διωγμοῦ, κατὰ τοὺς ὁποίους οἱ Ἰουδαῖοι ἠρνοῦντο νὰ ἀναμειχθοῦν μὲ τὸν ἐθνισμὸν καὶ νὰ ἐξελληνισθοῦν, κατηγορήθη ὅτι ἐμμένει σταθερὰ εἰς τὸν Νόμον καὶ τὰ ἔθιμα τῶν Ἰουδαίων καὶ ὅτι ἦταν ἕτοιμος νὰ παραδώσῃ ὑπὲρ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ καὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα του· ὑπεστήριζε δὲ τὰ πάτρια τοῦ γένους του μὲ ἀκλόνητον ἐπιμονὴν καὶ σταθερότητα, μὲ ὑπερβολικὸν ζῆλον καὶ ζέσιν.
39 Βουλόμενος δὲ Νικάνωρ πρόδηλον ποιῆσαι, ἣν εἶχε πρὸς τοὺς Ἰουδαίους δυσμένειαν, ἀπέστειλε στρατιώτας ὑπὲρ τοὺς πεντακοσίους συλλαβεῖν αὐτόν·	39 Ὁ Νικάνωρ, ἐπειδὴ ἤθελε νὰ δώσῃ ἕνα ὁλοφάνερον δεῖγμα τῆς ἐχθρότητός του ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων, ἔστειλε περισσοτέρους ἀπὸ πεντακοσίους στρατιώτας νὰ τὸν συλλάβουν.	39 Ἐπειδὴ δὲ ὁ Νικάνωρ ἤθελε νὰ δώσῃ φανερὸν δεῖγμα τῆς ἐχθρότητος, ποὺ ἔτρεφε πρὸς τοὺς Ἰουδαίους, ἀπέστειλεν ἐπάνω ἀπὸ πεντακοσίους (500) στρατιώτας, διὰ νὰ συλλάβουν τὸν Ραζίς.
40 ἔδοξε γάρ ἐκεῖνον συλλαβὼν τούτοις ἐργάσασθαι συμφοράν.	40 Ἐπίστευε δὲ ὅτι, ἐὰν συνελάμβανεν ἐκεῖνον, θα κατέφερε μέγα πλήγμα ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων.	40 Διότι ἤλπιζεν ὅτι ἡ σύλληψις τοῦ Ραζὶς θὰ ἦταν βαρὺ πλῆγμα κατὰ τῶν Ἰουδαίων.
41 Τῶν δὲ πληθῶν μελλόντων τὸν πύργον καταλαβέσθαι καὶ τὴν αὐλαίαν θύραν βιαζομένων καὶ κελευόντων πῦρ προσάγειν καὶ τὰς θύρας ὑφάπτειν, περικατάληπτος γενόμενος ὑπέθηκεν ἐαυτῷ ξίφος,	41 Ὅταν δὲ οἱ στρατιῶται ἐπρόκειτο να καταλάβουν τὸν πύργον, ὅπου εὑρίσκετο ὁ Ραζὶς καὶ παρεβίαζαν τὴν πύλην τῆς εἰσόδου, ἐδόθη διαταγὴ να φέρουν πῦρ καὶ νὰ καύσουν τὰς θύρας. Τὴν ὥραν ἐκείνην ὁ Ραζίς, περικλεισμένος ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη, κατηύθυνε τὸ ξίφος ἐναντίον του διὰ νὰ θέσῃ ἔτσι τέρμα εἰς τὴν ζωήν του.	41 Ὅταν οἰ στρατιῶται ἐπρόκειτο νὰ καταλάβουν τὸν πύργον, ὅπου εὑρίσκετο ὁ Ραζίς, καὶ τὴν στιγμὴν ποὺ παρεβίαζαν τὴν θύραν τῆς αὐλῆς καὶ ἐδίδετο διαταγὴ να φέρουν καὶ να βάλουν φωτιὰ εἰς τὶς θύρες, ὁ Ραζίς, ὁ ὁποῖος εὑρέθη ἔξαφνα τριγυρισμένος ἀπὸ παντοῦ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς, ἔπεσεν ἐπάνω εἰς τὸ ξίφος του διὰ νὰ αὐτοκτονήσῃ.
42 εὐγενῶς θέλων ἀποθανεῖν ἤπερ τοῖς ἀλιτηρίοις ὑποχείριος γενέσθαι καὶ τῆς ἰδίας εὐγενείας ἀναξίως ὑβρισθῆναι·	42 Καὶ τοῦτο, διότι ἐπροτιμοῦσε να ἀποθάνῃ κατὰ τρόπον εὐγενῆ, παρὰ να πέσῃ εἰς τὰ χέρια τῶν κακούργων καὶ νὰ ὑποστῇ ἀπὸ ἐκείνους ἐξευτελισμοὺς ἀναξίους τῆς εὐγενείας του.	42 Ἐπροχώρησε δὲ εἰς τὴν αὐτοκτονίαν αὐτήν, διότι ἐπροτίμησε νὰ ἀποθάνῃ μὲ εὐγένειαν καὶ γενναιότητα, παρὰ νὰ πέσῃ εἰς τὰ χέρια τῶν ἀσεβῶν καὶ κακούργων εἰδωλολατρῶν καὶ νὰ ὑποστῇ ἐκ μέρους των ὕβρεις καὶ ἐξευτελισμούς, ποὺ δὲν ἐταίριαζαν εἰς τὴν εὐγενῆ καταγωγὴν καὶ τὴν μεγαλοφροσύνην του.
43 τῇ δὲ πληγῇ μὴ κατευθικτήσας διὰ τὴν τοῦ ἀγῶνος σπουδὴν καὶ τῶν ὄχλων εἴσω τῶν θυρωμάτων εἰσβαλόντων, ἀναδρομὼν γενναίως ἐπὶ τὸ τεῖχος, κατεκρήμνισεν ἑαυτὸν ἀνδρείως εἰς τοὺς ὄχλους.	43 Ἐπειδὴ ὅμως ἐπάνω εἰς τὴν σπουδήν του δεν κατέφερε καίριον πλῆγμα κατὰ τοῦ σώματός του, ἔβλεπε δὲ τοὺς ἄλλους νὰ εἰσβάλλουν διὰ τῶν θυρῶν εἰς τὸν πύργον, ἔτρεξεν ἡρωϊκῶς ἐπάνω εἰς τὸ τεῖχος καὶ ἐκρημνίσθη ἀνδρείως ἀνάμεσα ἀπὸ τοὺς ὄχλους.	43 Ἐπειδὴ ὅμως, ἕνεκα τῆς βιασύνης κατὰ τὴν ἀπόπειράν του, δὲν ἐκτυπήθη εἰς καίριον σημεῖον τοῦ σώματός του, καθὼς ἔπεσεν ἐπάνω εἰς τὸ ξίφος του, καὶ δὲν ἀπέθανεν ἀμέσως, τὸ δὲ πλῆθος τῶν στρατιωτῶν ὠρμοῦσε ἤδη ἀπὸ τὶς θύρες τοῦ πύργου, ἔτρεξε (ὁ Ραζίς) μὲ γενναιότητα ἐπάνω εἰς τὸ τεῖχος καὶ κατεκρημνίσθη μὲ ἀνδρείαν ἐμπρὸς εἰς τὸ πλῆθος.
44 Τῶν δὲ ταχέως ἀναποδισάντων γενομένου διαστήματος ἦλθε κατὰ μέσον τόν κενεῶνα.	44 Διότι οἱ ὄχλοι βλέποντες τὸ γεγονὸς ἀπεσύρθησαν ἀμέσως εἰς κάποιαν ἀπόστασιν καὶ ἐκεῖνος ἦλθε καὶ ἔπεσεν εἰς τὸ μέσον τοῦ κενοῦ διαστήματος.	44 Ἀλλὰ τὸ πλῆθος ὑπεχώρησε βιαστικὰ καὶ γρήγορα καὶ ἔτσι ὁ Ραζὶς ἔπεσεν εἰς τὸ μέσον τοῦ κενοῦ χώρου, ποὺ ἐδημιουργήθη.
45 Ἔτι δὲ ἔμπνους ὑπάρχων καὶ πεπυρωμένος τοῖς θυμοῖς, ἐξαναστὰς φερομένων κρουνηδὸν τῶν αἱμάτων καὶ δυσχερῶν ὄντων τῶν τραυμάτων, δρόμω τοὺς ὄχλους διελθὼν καὶ στάς ἐπί τινος πέτρας ἀπορρωγάδος,	45 Ἐνῷ ἀνέπνεεν ἀκόμη πυρπολούμενος ἀπὸ θεῖον ζῆλον, ἠγέρθη καὶ ἐνῷ τὰ αἵματα ἔτρεχαν κρουνηδὸν καὶ παρὰ τὰς τρομερὰς πληγάς του, διέτρεχε τὸ πλῆθος, ἦλθε καὶ ἐστάθη ἐπάνω εἰς ἕνα ἀπότομον βράχον.	45 Ἐνῷ δὲ ἀκόμη ἀνέπνεε καὶ ἔβραζε κυριολεκτικὰ ἀπὸ θεῖον ζῆλον καὶ διατηροῦσε ἀκμαῖον τὸ φρόνημά του, ἐσηκώθη· μολονότι δὲ τὰ αἵματα ἔτρεχαν ὦσαν ἀπὸ βρύσιν (πηγήν) καὶ ἐνῷ τὰ τραύματά του ἦσαν βαρύτατα, ὥρμησε τρέχοντας μέσα ἀπὸ τὸ πλῆθος καὶ ἦλθε καὶ ἐστάθη εἰς κάποιον ἀπότομον καὶ κρημνώδη βράχον
46 παντελῶς ἔξαιμος ἤδη γενόμενος, προβαλὼν τὰ ἔντερα καὶ λαβὼν ἑκατέραις ταῖς χερσίν, ἐνέσεισε τοῖς ὄχλοις καὶ ἐπικαλεσάμενος τὸν δεσπόζοντα τῆς ζωῆς καὶ τοῦ πνεύματος, ταῦτα αὐτῷ πάλιν ἀποδοῦναι, τόνδε τὸν τρόπον μετήλλαξεν.	46 Ἀφοῦ εἶχε χάσει ὅλον σχεδὸν τὰ αἷμα του, προέβαλε τὰ ἔντερά του, τὰ ὁποῖα τὰ ἐπῆρεν εἰς τὰ χέρια του καὶ τὰ ἀνακινοῦσε ἐπιδεικνύων αὐτὰ εἰς τὸν λαόν. Παρεκάλεσεν ἔπειτα τὸν Κύριον τῆς ζωῆς καὶ τῆς ψυχῆς νὰ τοῦ τὰ ἀποδώσῃ κάποτε καὶ κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον, ἐκεῖνος ἐξεδήμησεν.	46 ἀπὸ ἐκεῖ, καὶ ἀφοῦ ἤδη εἶχε χάσει ὅλον τὸ αἷμα του, ἔβγαλε καὶ ἐπεδείκνυε τὰ ἔντερά του μὲ τὰ δύο του χέρια καὶ τὰ ἐκινοῦσε καὶ τὰ ἐτίνασσε πρὸς τὸ μέρος τοῦ λαοῦ. Ἀφοῦ δὲ ἱκέτευσε τὸν Κύριον τῆς ζωῆς καὶ τῆς ψυχῆς νὰ τοῦ ἀποδώσῃ καὶ πάλιν αὐτὰ κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς ἐξαναστάσεως τῶν νεκρῶν, ἀπέθανε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον.