 |
| Σχόλιον
Τῶν Ψαλμῶν |
ΥΔΕΝΟΣ
ἄλλου θεοπνεύστου βιβλίου, ὅσον τῶν
Ψαλμῶν, ἐγίνετο καὶ γίνεται
τόσον μεγάλη χρῆσις, ὄχι μόνον
ὑπὸ τῶν Ἑβραίων, ἀλλὰ
καὶ ἀπὸ τῶν Χριστιανῶν.
Οἱ
Ἑβραῖοι εἰς τὰς συναγωγὰς αὐτῶν,
εἰς τὸν ναόν των, εἰς τὰς τελετὰς
καὶ πανηγύρεις, εἰς τὰς οἰκίας
των καὶ κατὰ τὰς εἰς Ἱερουσαλὴμ
εὐλαβεῖς ἀποδημίας των, οἰκογενειακῶς
καὶ ἀτομικῶς, ἔκαμνον πυκνὴν
χρῆσιν τῶν ψαλμῶν.
Ἡ
χριστιανικὴ Ἐκκλησία, ἀπὸ τῆς
ἡμέρας τῆς ἰδρύσεώς της
καὶ ἐντεῦθεν, χρησιμοποιεῖ πλουσιώτατα
τοὺς ψαλμούς.
Εἰς
τὴν θείαν λειτουργίαν, εἰς τὸν
ὄρθρον, εἰς ὅλα τὰ μυστήρια,
εἰς ὅλας τὰς ἱερὰς τελετὰς
προτάσσει ἢ ἐντάσσει πάντοτε
ψαλμούς, ἐκτὸς τῶν ψαλμικῶν
στίχων, τοὺς ὁποίους ἔχει ἐνσωματώσει
εἰς τὰς ἀναριθμήτους εὐχάς
της.
Ἀλλὰ
καὶ οἱ πιστοὶ ὡς ἄτομα χρησιμοποιοῦν
συχνότατα εἴτε ὡς προσευχὴν εἴτε
ὡς ἱερὰν μελέτην, εἴτε ὡς
εὐλαβῆ ψυχαγωγίαν, τοὺς ψαλμούς.
Αὐτὸς
ἄλλωστε ὁ Κύριος πρὸς διδασκαλίαν
τῶν ἄλλων, εἰς τεκμηρίωσιν τῆς
θεότητός του καὶ τῆς λυτρωτικῆς
παρὰ Θεοῦ Πατρὸς ἀποστολῆς του,
εἰς τονισμὸν τῶν ἔργων, τὰ ὁποῖα
ἔπραττεν, ἐχρησιμοποίει ψαλμούς.
Ψαλμικὸς
στίχος ἦτο ἡ τελευταία φράσις,
ποὺ ἐξῆλθε ἀπὸ τὸ πάντιμον
στόμα του ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, <Πάτερ,
εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ
πνεῦμά μου> <λ' 6, Λουκ. κγ' 46>.
Οἱ
Ἀπόστολοι εἰς τὰς διδασκαλίας
των καὶ εἰς τὰ θεόπνευστα βιβλία
των χρησιμοποιοῦν εὐρύτατα τοὺς ψαλμούς.
Οἱ
Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τὰς ὁμιλίας
των, ὅπως ἐπίσης καὶ τὰ θεολογικὰ
καὶ οἰκοδομητικὰ αὐτῶν συγγράμματα,
διανθίζουν καὶ κατοχυρώνουν μέ, ψαλμικοὺς
στίχους.
Ἡ
Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καὶ οἱ
πιστοὶ χρησιμοποιοῦν τοὺς ψαλμοὺς
περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλο βιβλίον
τῆς Ἁγίας Γραφῆς.
Καὶ
τοῦτο διότι οἱ ψαλμοί, διὰ μέσου
τῆς ἀφθάστου λογοτεχνικῆς ὡραιότητός
των, καὶ πρὸ παντὸς μὲ τὸ ὕψος
τῶν ἱερῶν νοημάτων, ὁμιλοῦν
βαθύτατα εἰς τὴν ἀνθρωπίνην
καρδίαν.
Διδάσκουν,
καθοδηγοῦν παρηγοροῦν, ἐνθαρρύνουν,
ἐμπνέουν ἐνθουσιασμόν, τονώνουν
τὴν πίστιν, ἀνυψώνουν πρὸς τὸν
θρόνον τοῦ οὐρανίου Πατρός,
διαλύουν τοὺς φόβους τοῦ πονηροῦ
καὶ τῶν πονηρῶν ἀνθρώπων, ἁπαλύνουν
τὴν καρδίαν, ὁδηγοῦν εἰς μετάνοιαν,
ἀναπτερώνουν τὸ φρόνημα, καλλιεργοῦν
γλυκείας ἐλπίδας πρὸς μίαν καλυτέραν
αὔριον.
Ὁ
Μέγας Βασίλειος λέγει, ὅτι ἡ
Βίβλος τῶν ψαλμῶν ἔχει περιλάβει
ὅ,τι ὠφέλιμον ἀπὸ τὰ ἄλλα
θεόπνευστα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.
<Προφητεύει
τὰ μέλλοντα· ἱστορίας ὑπομιμνήσκει·
νομοθετεῖ τῷ βίῳ· ὑποτίθεται
<=θέτει ἐνώπιόν μας> τὰ
πρακτέα, καὶ ἁπαξαπλῶς ταμεῖόν
ἐστιν ἀγαθῶν διδαγμάτων, τὸ
ἐκάστῳ πρόσφορον κατὰ τὴν
ἐπιμέλειαν ἐξευρίσκουσα.
Τά
τε γὰρ παλαιὰ τραύματα τῶν ψυχῶν
ἐξιᾶται, καὶ τῷ νεοτρώτῳ
ταχεῖαν ἐπάγει τὴν ἐπανόρθωσιν,
καὶ τὸ νενοσηκὸς περιποιεῖται, καὶ
τὸ ἀκέραιον διασώζει, καὶ ὅλως
ἑξαιρεῖ τὰ πάθη, καθ' ὅσον οἷόν
τε, τὰ ποικίλως ταῖς ψυχαῖς ὡς
ἐν τῷ βίῳ τῶν ἀνθρώπων
ἐνδυναστεύοντα...
Ψαλμὸς
γαλήνη ψυχῶν, βραβευτὴς εἰρήνης,
τὸ θορυβοῦν καὶ κυμαῖνον τῶν
λογισμῶν καταστέλλουν...
Ψαλμὸς
φιλίας συναγωγή, ἕνωσις διεστώτων,
ἐχθραινόντων διαλλαγή...
Ψαλμὸς
δαιμόνων φυγαδευτήριον· τῆς τῶν
ἀγγέλων βοηθείας ἐπαγωγή·
ὅπλον ἐν φόβοις νυκτερινοῖς·
ἀνάπαυσις κόπων ἡμερινῶν·
νηπίοις ἀσφάλεια· ἀκμάζουσιν
ἐγκαλλώπισμα· πρεσβυτέροις παρηγορία·
γυναιξὶ κόσμος ἀρμοδιώτατος...
Οὗτος
τὰς ἑορτὰς φαιδρύνει· οὗτος
τὴν κατὰ Θεὸν λύπην δημιουργεῖ.
Ψαλμὸς
τὸ τῶν ἀγγέλων ἔργον, τὸ
οὐράνιον πολίτευμα, τὸ πνευματικὸν
θυμίαμα...
Τί
οὐκ ἂν μάθοις ἐντεῦθεν; Οὐ
τῆς ἀνδρείας τὸ μεγαλοπρεπές;
Οὐ τῆς δικαιοσύνης τὸ ἀκριβές;
Οὐ σωφροσύνης τὸ σεμνόν; Οὐ
τὸ τῆς φρονήσεως τέλειον; Οὐ
μετανοίας τρόπον; Οὐχ ὑπομονῆς
μέτρα; Οὐχ ὅ,τι ἂν εἴποις τῶν
ἀγαθῶν;
Ἐνταύθα
ἔνι θεολογία τελεία· πρόρρησις
τῆς διὰ σαρκὸς ἐπιδημίας Χριστοῦ·
ἀπειλὴ κρίσεως· ἀναστάσεως
ἐλπίς· φόβος κολάσεως· ἐπαγγελία
δόξης· μυστηρίων ἀπακάλυψις.
Πάντα
ὡς ἐν μεγάλῳ τινὶ καὶ
κοινῷ ταμείω, τῷ βίβλῳ τῶν
ψαλμῶν τεθησαύρισται>!
Οἱ
Ψαλμοὶ εἶναι ἱερὰ ποιήματα,
γεμᾶτα συναρπαστικὰς εἰκόνας, ὑψηλὰς
συμβολικὰς παραστάσεις, εὐγενεῖς ὁραματισμού·
εἶναι ἡ πλουσιωτέρα καὶ πλέον
συγκινητικὴ ἔκφρασις τῶν ἀνθρωπίνων
συναισθημάτων· τοῦ πόνου καὶ
τῆς χαρᾶς, τῆς ἐλπίδος καὶ
τῆς ἀποκαρδιώσεως, τοῦ θάρρους
καὶ τοῦ φόβου, τῆς ἀγάπης
καὶ τοῦ μίσους, τῆς καλωσύνης
καὶ τῆς μοχθηρίας, τῆς εἰλικρινείας
καὶ τῆς ὑποκρισίας, τῆς εὐθύτητος
καὶ τῆς δολιότητος, τοῦ θαυμασμοῦ
πρὸς τὸ ὡραῖον καὶ τοῦ
ἀποτροπιασμοῦ πρὸς τὸ κακόν,
ὅπως αὐτὰ τὰ αἰσθήματα
ἐμφωλεύουν εἰς τὰς καρδίας καὶ
ἐκφράζονται εἰς τὰς πράξεις
τῶν ἀγαθῶν καὶ τῶν πονηρῶν
ἀνθρώπων.
Οἱ
στίχοι τῶν ψαλμῶν δὲν εἶναι
σμιλευμένοι βάσει, τοῦ ἀριθμοῦ
τῶν συλλαβῶν, τοῦ τονικοῦ μέτρου
καὶ τῆς ὁμοιοκαταληξίας.
Χαρακτηριστικόν
των γνώρισμα εἶναι ἡ πολυμέρεια τοῦ
στίχου.
Ἕκαστος
δηλαδὴ στίχος ἀποτελεῖται ἀπό
δύο, τρία, τέσσαρα ἢ καὶ περισσότερα
μέρη.
Τὰ
μέρη αὐτὰ ἢ ἐπαναλαμβάνουν
μὲ ἄλλας λέξεις τὸ νόημα τοῦ
πρώτου μέρους, ἢ τὸ συμπληρώνουν,
ἢ ἐκφράζουν ἀντίθεσιν, ὥστε
οἱ στίχοι νὰ χαρακτηρίζωνται ὡς
συνωνυμικοί, ὡς συμπληρωματικοί, ὡς
ἀντιθετικοί.
Συνωνυμικὸς
στίχος π.χ. εἶναι· <Κύριε, μὴ
τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς με, μηδὲ
τῇ ὀργῇ σου παιδεύσῃς με>·
ἢ <οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται
δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν
αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέμα>.
Συμπληρωματικὸς
εἶναι ὁ στίχος· <Μακάριος
ἀνήρ, ὃς οὐκ ἐπορεύθη
ἐν βουλῇ ἀσεβῶν, καὶ ἐν
ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστι
καὶ ἐπὶ καθέδρᾳ λοιμῶν
οὐκ ἐκάθησεν>.
Ἀντιθετικὸς
εἶναι ὁ στίχος· <αὐτοὶ
συνεποδίσθησαν καὶ ἔπεσον, ἡμεῖς
δὲ ἀνέστημεν καὶ ἀνωρθώθημεν>.
Ἕνα
ἄλλο χαρακτηριστικὸν γνώρισμα τῶν
ψαλμῶν εἶναι αἱ ἐπιγραφαί.
Εἰς
τὸ κείμενον τῶν Ο', ὅλοι οἱ
ψαλμοί, πλὴν τῶν δύο πρώτων,
ἔχουν, ὡς ἐπικεφαλίδα του ἕκαστος,
κάποιαν ἐπιγραφήν.
Αἱ
ἐπιγραφαὶ αὐταί, πολλῶν εἰδῶν,
εἶναι ἀρχαιόταται.
Πιθανὸν
μερικὰς ἀπὸ αὐτὰς νὰ τὰς
ἔγραψαν οἱ ἴδιοι οἱ σύνθεται
τῶν ψαλμῶν, ἄλλας οἱ ταξινόμοι
τῶν βασιλικῶν βιλιοθηκῶν, διὰ νὰ
καθορίζουν τὸ εἶδος καὶ τὴν
θέσιν ἑκάστου ψαλμοῦ, ἄλλας
οἱ μουσικοσυνθέται πρὸς καθορισμὸν
τοῦ μέλους καὶ τῶν μουσικῶν
ὀργάνων κ.λ.π.
Πάντως
περισυνελέγησαν αἱ ἐπιγραφαὶ ἀπὸ
εἰδικευμένους συλλογεῖς, ὅπως π.χ.
ἦτο ὁ Ἔσδρας, ἐνεγράφησαν εἰς
ἀρχαιότατα κείμενα, ἢ διετηρήθησαν
ἐκ παραδόσεως ἀπὸ γενεᾶς εἰς
γενεάν.
Ἀπὸ
αὐτὰς τὰς πηγὰς τὰς ἤντλησαν
οἱ ἑβδομήκοντα καὶ τὰς προέταξαν
πιστῶς πρὸ ἑκάστου ψαλμοῦ, χωρὶς
κατὰ πᾶσαν πιθανότητα καὶ οἱ
ἴδιοι νὰ ἐννοοῦν ὅλων τῶν
ἐπιγραφῶν τὸ ἀκριβές νόημα.
Γενικῶς
εἶναι δυνατὸν νὰ λεχθῇ ὅτι διὰ
τῶν ἐπιγραφῶν δηλώνεται: Τὸ
ποιητικὸν εἶδος τοῦ ψαλμοῦ, ἡ
περίστασις ὑπὸ τὴν ὁποίαν
ἐγράφη, τὸ πρόσωπον ποὺ συνέταξε
τὸν ψαλμὸν ἢ συνδέεται μὲ τὸν
ψαλμόν, καὶ ὁ τρόπος τῆς μουσικῆς
ἐκτελέσεως τοῦ ψαλμοῦ.
Συνηθεστάτη
ἐπιγραφή, ἡ ὁποία ἀπαντᾶται
μόνη ἢ ἐν συνδυασμῷ πρὸς ἄλλας,
εἶναι ἡ φράσις <εἰς τὸ τέλος>.
Ἀναγράφεται εἰς 57 ψαλμούς. Τί
ἀκριβῶς σημαίνει ἡ λέξις, κανεὶς
δὲν εἶναι εἰς θέσιν νὰ βεβαιώσῃ.
Οἱ
Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας φρονοῦν
ὅτι δηλώνει τὸ τέλος τοῦ Νόμου
- καὶ τῆς θρησκείας τῶν Ἑβραίων
γενικώτερον - κατὰ τὴν ἔλευσιν τοῦ
Χριστοῦ ἢ τὴν πρὸ τῆς Δευτέρας
ΙΙαρουσίας συντέλειαν τῶν αἰώνων.
Μερικοὶ
ἐρμηνεύουν τὴν ἀντίστοιχον ἑβραϊκὴν
λέξιν μὲ τὸν ὅρον <εἰς τὸ
νῖκος>, ἢ <τῷ νικοποιῷ>.
Νεώτεροι
σχολιασταὶ ἀποδίδουν τὴν λέξιν
μὲ τὸν ὅρον <τῷ ἀρχιμουσικῷ>,
φρονοῦντες ὅτι οἱ μὲ τὴν ἐπιγραφὴν
<εἰς τὸ τέλος> ψαλμοὶ ἀπετέλουν
εἰδικὴν συλλογὴν ἀνήκουσαν εἰς
τὸν ἀρχιμουσικόν, ὁ ὁποῖος
ἐλάμβανεν ἀπὸ αὐτὴν τοὺς
καταλλήλους δι' ἐκάστην τελετὴν ἢ
περίστασιν ψαλμούς.
Ἓξ
ψαλμοὶ ἔχουν ὡς ἐπιγραφὴν τὴν
λέξιν <εἰς στηλογραφίαν>.
Κατὰ
τὸν Γρηγόριον τὸν Νύσσης ὁ ὅρος
αὐτὸς δηλώνει τὴν ἀξίαν
τοῦ ψαλμοῦ, τοῦ ὁποίου τὰ
νοήματα πρέπει νὰ ἐγχαραχθοῦν
εἰς τὴν μνήμην μας, ὅπως χαράσσονται
τὰ γράμματα ἐπάνω εἰς στήλην.
Εἴκοσι
ψαλμοὶ ἔχουν ὡς ἐπιγραφὴν τὸ
<ἀλληλούϊα>.
Ἡ
λέξις σημαίνει <αἰνεῖτε τὸν
Κύριον>. Καὶ τίθεται, διὰ νὰ
δηλώσῃ ἦ ὅτι ὁ ψαλμὸς
εἶναι δοξολογία πρὸς τὸν Θεὸν
ἢ ὅτι ἔπρεπε νὰ ἐπακολουθῇ
ἡ λέξις <ἀλληλούϊα> ἔπειτα
ἀπὸ κάθε ψαλλόμενον στίχον,
ὅπως ἐπακολουθεῖ τοὺς στίχους
τοῦ 135ου ψαλμοῦ ἡ φράσις <ὅτι
εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος
αὐτοῦ>.
Δεκαπέντε
ψαλμοὶ ἐπιγράφονται <ᾠδὴ
τῶν ἀναβαθμῶν>. Πολλαὶ ἑρμηνεῖαι
ἐδόθησαν εἰς τὸν ὅρον.
Μερικοὶ
εἶπαν, ὅτι οἱ ψαλμοὶ αὐτοὶ
ἐψάλλοντο ἀπὸ τὰς ὁμάδας
τῶν προσκυνητῶν, ὅταν κατὰ τὰς
μεγάλας ἑορτὰς ἀνέβαινον ἀπὸ
τὰς διαφόρους περιοχὰς εἰς τὴν
Ἱερουσαλήμ.
Ἄλλοι,
ὅτι ἐλέγοντο οἱ ψαλμοὶ αὐτοὶ
ἀπὸ τοὺς ἐπιστρέφοντας ἀπὸ
τὴν βαβυλώνειον αἰχμαλωσίαν εἰς
τὴν Ἱερουσαλήμ. Ἄλλοι ἀποφαίνονται
ὅτι ὠνομάσθησαν ἀναβαθμοί, διότι
ὡς διὰ βαθμίδων κλίμακος ἀναβιβάζουν
τὸν νοῦν εἰς ὁλονὲν ὑψηλότερα
νοήματα.
Δεκατρεῖς
ψαλμοὶ φέρουν τὴν ἐπιγραφὴν
<συνέσεως>, ἡ ὁποία φανερώνει
ἴσως ὅτι ὁ ψαλμὸς εἶναι διδακτικὸς
εἰς φρονηματισμόν, εἰς σύνεσιν.
Μερικοὶ
ψαλμοὶ ἔχουν ἐπιγραφήν, ὁποία
δηλώνει τὸν τρόπον μὲ τὸν ὁποῖον
ἔπρεπε νὰ ψάλλωνται.
Ἡ
ἐπιγραφὴ <ᾠδή>, ὅπως καὶ
<αἴνεσις> ἢ <αἶνος> δηλώνει
ὅτι ἔπρεπε οἱ ψαλμοὶ αὐτοὶ
νὰ ᾄδωνται διὰ τοῦ στόματος
μόνον, χωρὶς συνοδείαν μουσικῶν ὀργάνων.
<Ὠδή,
λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, ἐστὶ
φωνὴ ἐμμελής, ἀποδιδομένη ἐναρμονίως,
χωρὶς τῆς συνηχήσεως τοῦ ὀργάνου>.
<Ψαλμὸς
ᾠδῆς> ἢ <ᾠδὴ ψαλμοῦ>,
φανερώνει ὅτι ἔπρεπε τὸ διὰ
τοῦ στόματος μέλος νὰ συνοδεύεται
καὶ ἀπὸ τὰ κατάλληλα μουσικὰ
ὄργανα.
Ἡ
ἁπλῆ λέξις <ψαλμός> σημαίνει
τὴν συνοδείᾳ μουσικῶν ὀργάνων
ἐκτέλεσιν.
Ἄλλαι
ἐπιγραφαὶ φανερώνουν τὴν περίστασιν,
ὑπὸ τὴν ὁποίαν συνετάχθη
ὁ ψαλμός, ἄλλαι τὰς περιστάσεις,
κατὰ τὰς ὁποίας ἔπρεπε νὰ
ψάλλεται καὶ ἄλλαι τὸ εἶδος
τοῦ ψαλμοῦ κ.λ.π.
Εἰς
πολλοὺς ψαλμοὺς ἐπιγράφεται καὶ
τὸ ὄνομα τοῦ θεοπνεύστου ἀνδρός,
ὁ ὁποῖος συνδέεται μὲ τὸν
ψαλμόν.
Οὕτως
εἰς τὸν Δαυῒδ ἀποδίδονται 87
ψαλμοί, εἰς τὸν Ἀσὰφ 12, εἰς
τοὺς υἱοὺς Κορὲ 10, εἰς τὸν
Ἀγγαῖον καὶ Ζαχαρίαν 4 καὶ ἀνὰ
εἷς εἰς τοὺς Μωϋσῆν, Σολομῶντα,
Αἰμάν, Αἰθάν.
Εἰς
33 ψαλμοὺς δὲν ὑπάρχει δηλωτικὴ
τοῦ ποιητοῦ ἐπιγραφὴ καὶ λέγονται
<ὀρφανοί>.
Εἰς
τὸν αὐτὸν ψαλμὸν δυνατὸν νὰ
ὑπάρχουν περισσότεραι τῆς μιᾶς
κατατοπιστικαὶ ἐπιγραφαί <Αἱ ἐπιγραφαὶ,
αἱ ὁποῖαι ἐξετέθησαν ἀνωτέρω,
δὲν θὰ ἐρμηνεύωνται κατὰ τὴν
ἀπόδοσιν τοῦ νοήματος. Θὰ ἀποδοθῇ
ἐπεξηγηματικῶς μερικῶν
μόνον τὸ νόημα>.
Ἐντὸς
πολλῶν ψαλμῶν ἀναγράφεται ἡ
λέξις <διάψαλμα>, διαιροῦσα τὸν
ψαλμὸν εἰς δύο, εἰς τρία ἢ
καὶ τέσσαρα μέρη.
Ἡ
λέξις σημαίνει κατ' ἄλλους μὲν ἀλλαγὴν
μέλους, κατ' ἄλλους ἔντονον κροῦσιν
τῶν μουσικῶν ὀργάνων, κατ' ἄλλους
ἀντιθέτως σιγὴν τοῦ μέλους πρὸς
πνευματικὴν περισυλλογὴν καὶ ἀπόλαυσιν,
κατ' ἄλλους σιγὴν τῶν ὀργάνων
καὶ συμμελωδίαν τοῦ λαοῦ κ.λ.π.
Ἀνεκτίμητοι
εἶναι οἱ ψαλμοὶ ἀπὸ ἀπόψεως
περιεχομένου· θεολογικώτατοι καὶ διδακτικώτατοι.
Ψάλλουν
τὸ ἄπειρον μεγαλεῖον τοῦ Θεοῦ,
τὴν ἀσύλληπτον εἰς ὡραιότητα
δημιουργίαν τοῦ ἀριστουργήματος αὐτοῦ,
ποὺ λέγεται ἐπίγειος καὶ οὐράνιος
κόσμος.
Ἐκθέτουν
εἰς κτυπητὰς καὶ συγκινητικὰς γραμμὰς
τὰ περὶ τοῦ ἀνθρώπου, τὴν
θείαν του καταγωγήν, ἀλλὰ καὶ
τὴν κατάπτωσίν του, τὸ ὕψος
τῆς ἀρετῆς, ἀλλὰ καὶ τὴν
ἀθλιότητα τῆς ἁμαρτίας, τὴν
μὲ ἐμπιστοσύνην ἐξάρτησίν
του ἀπὸ τὸν Θεόν, ἄλλα καὶ
τὴν ὀλεθρίαν του ἀποστασίαν
ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, τὸν πόνον
καὶ τὴν χαράν του, τὰς θλίψεις
καὶ τὰς ἐλπίδας του, τοὺς κινδύνους
καὶ τὸ καταφύγιόν του, τὸν πόθον
καὶ τὴν προσδοκίαν τῆς λυτρώσεως.
Πόσα
καὶ πόσα δὲν γράφουν διὰ τὸν
προσδοκώμενον Μεσσίαν, διὰ τὸν ἀναμενόμενον
Λυτρωτήν, τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ,
τὸν ἀπόγονον τοῦ Δαυΐδ.
Εἰς
μερικὰ σημεῖα ἐκθέτουν μὲ τόσην
καθαρότητα τὴν διδασκαλίαν καὶ τὰ
ἔργα τοῦ Χριστοῦ, τὴν πολυώδυνον
θυσίαν του καὶ τὸν θρίαμβον τῆς
ἀναστάσεως, τὴν λύτρωσιν ποὺ
θὰ ἔδιδε, καὶ τὴν βασιλείαν
ποὺ θὰ ἵδρυε, τὸ ἄνοιγμα τῶν
οὐρανῶν καὶ τὸν ἐγκαινιασμὸν
μιᾶς νέας περιόδου αἰωνίας μακαριότητας
καὶ δόξης διὰ τὸν ἄνθρωπον,
ὥστε νομίζει κανεὶς ὅτι οἱ θεόπνευστοι
ψαλτῳδοὶ δὲν περιγράφουν μελλοντικὰ
γεγονότα, ἀλλὰ ἰστορικά, τὰ
ὁποῖα εἶδον καὶ τὰ ἔζησαν
καὶ τὰ ᾐσθάνθησαν βαθύτατα.
Διὰ
τοῦτο καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,
ἐκφράζονται μὲ ἀπερίγραπτον
ἐνθουσιασμὸν διὰ τὸ συναρπαστικὸν
περιεχόμενον τῶν ψαλμῶν.
Καὶ
ἔχει δίκαιον ὁ Μέγας Ἀθανάσιος
νὰ διακηρύττῃ, ὅτι ἡ βίβλος
τῶν ψαλμῶν ὡς ἄλλος <παράδεισος
τὰ ἐν αὐτῇ φέρουσα μελωδεῖ>,
ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων ἱερῶν
βιβλίων <ψάλλουσα δείκνυσι.
Τὰ
μὲν γὰρ τῆς Γενέσεως ψάλλει,
τὰ δὲ τῆς Ἐξόδου καὶ τῶν
Ἀριθμῶν καὶ τοῦ Δευτερονομίου,
τὰ δὲ τοῦ Ναυῆ καὶ τῶν
Κριτῶν, τά τε τῶν Προφητῶν.
Πρός
γε τοῖς ἄλλοις, καὶ ἴδιον ἔχει
τὸ θαῦμα: Ὅτι καὶ τὰ ἐκάστης
ψυχῆς κινήματα, τάς τε τούτων μεταβολὰς
καὶ διορθώσεις ἔχει διαγεγραμμένας
καὶ διατετυπωμένας.
Τοὺς
ψαλμοὺς ὁ λέγων, τὰ ἄλλα ἢ
ἴδια ρήματα λαλῶν ἐστι, καὶ
ὡς ἐὰν περὶ ἑαυτοῦ γράφωνται,
ἕκαστος ψάλλει. ...
Καί
μοι δοκεῖ, τῷ ψάλλοντι γίνεσθαι τούτους
ὥσπερ ἔσοπτρον εἰς τὸ κατανοεῖν
καὶ αὐτὸν ἐν αὐτοῖς καὶ
τὰ τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς κινήματα,
καὶ οὕτως αἰσθόμενον ἀπαγγέλλειν
αὐτοῖς...
Καὶ
πάντας τοὺς ψαλμοὺς ὡς περὶ
ἡμᾶς εἰρῆσθαι καὶ εἶναι
ἡμῶν αὐτῶν ὡς ἰδίους
λόγους εἰς ἀνάμνησιν τῶν ἐν
ἡμῖν κινημάτων καὶ διόρθωσιν
τῆς ἡμῶν πολιτείας>.
Οἱ
ψαλμοὶ οἱ περιλαμβανόμενοι εἰς τὸν
Ψαλτῆρα εἶναι 150. Τελευταῖος ἔξω
τῶν 150 προστίθεται καὶ ἕτερος ψαλμὸς
τοῦ Δαυΐδ, συντεθεὶς ἀπὸ αὐτὸν
εἰς ἀνάμνησιν τῆς μονομαχίας
καὶ τῆς νίκης τοῦ κατὰ τοῦ
Γολιάθ.
Εἰς
τὴν ἀρίθμησίν των ὑπάρχει
διαφορὰ μεταξὺ τοῦ κειμένου τῶν
ἑβδομήκοντα καὶ τοῦ ἑβραϊκοῦ
κειμένου.
Ἡ
διαφορὰ ἀρχίζει ἀπὸ τοῦ
10ου ψαλμοῦ καὶ φθάνει μέχρι τοῦ
146ου.
Ὁ
ἐντὸς τῆς παρενθέσεως ἀναγραφόμενος
ἀριθμὸς εἶναι ὁ τοῦ ἑβραϊκοῦ
κειμένου. |
|
|
 |
|
