Η Γένεσις : Κεφάλαιον ΜΖ'

Πρωτότυπο Κείμενο

λθὼν δὲ Ἰωσὴφ ἀπήγγειλε τῷ Φαραὼ λέγων· ὁ πατήρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου καὶ τὰ κτήνη καὶ οἱ βόες αὐτῶν καὶ πάντα τὰ αὐτῶν ἦλθον ἐκ γῆς Χαναὰν καὶ ἰδοὺ εἰσιν ἐν γῇ Γεσέμ.
2 Ἀπὸ δὲ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ παράλαβε πέντε ἄνδρας καὶ ἔστησεν αὐτοὺς ἐναντίον Φαραώ.
3 Καὶ εἶπε Φαραὼ τοῖς ἀδελφοῖς Ἰωσήφ· τί τὸ ἔργον ὑμῶν; Οἱ δὲ εἶπαν Φαραώ· ποιμένες προβάτων οἱ παῖδές σου, καὶ ἡμεῖς καὶ οἱ πατέρες ἡμῶν.
4 Εἶπαν δὲ τῷ Φαραώ· παροικεῖν ἐν τῇ γῇ ἥκαμεν· οὐ γὰρ ἐστι νομὴ τοῖς κτήνεσι τῶν παίδων σου, ἐνίσχυσε γὰρ ὁ λιμὸς ἐν γῇ Χαναάν· νῦν οὖν κατοικήσωμεν οἱ παῖδές σου ἐν γῇ Γεσέμ.
5 Εἶπε δὲ Φαραὼ τῷ Ἰωσήφ· καὶ κατοικείτωσαν ἐν γῆ Γεσέμ· εἰ δὲ ἐπίστῃ ὅτι εἰσὶν ἐν αὐτοῖς ἄνδρες δυνατοί, κατάστησον αὐτοὺς ἄρχοντας τῶν ἐμῶν κτηνῶν. Ἦλθον δὲ εἰς Αἴγυπτον πρὸς Ἰωσὴφ Ἰακὼβ καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ, καὶ ἤκουσε Φαραὼ βασιλεὺς Αἰγύπτου.
6 Καὶ εἶπε Φαραὼ πρὸς Ἰωσὴφ λέγων· ὁ πατήρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἥκασι πρὸς σέ· ἰδοὺ ἡ γῆ Αἰγύπτου ἐναντίον σου ἐστίν· ἐν τῇ βελτίστῃ γῇ κατοίκισον τὸν πατέρα σου καὶ τοὺς ἀδελφούς σου.
7 Εἰσήγαγε δὲ Ἰωσὴφ Ἰακὼβ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ ἔστησεν αὐτὸν ἐναντίον Φαραώ, καὶ ηὐλόγησεν Ἰακὼβ τὸν Φαραώ.
8 Εἶπε δὲ Φαραὼ τῷ Ἰακώβ· πόσα ἔτη ἡμερῶν τῆς ζωῆς σου;
9 Καὶ εἶπεν Ἰακὼβ τῷ Φαραώ· αἱ ἡμέραι τῶν ἐτῶν τῆς ζωῆς μου, ἂς παροικῶ, ἑκατὸν τριάκοντα ἔτη· μικραὶ καὶ πονηραὶ γεγόνασιν αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς μου, οὐκ ἀφίκοντο εἰς τὰς ἡμέρας τῶν ἕτων τῆς ζωῆς τῶν πατέρων μου, ἂς ἡμέρας παρῴκησαν.
10 Καὶ εὐλογήσας Ἰακὼβ τὸν Φαραὼ ἐξῆλθεν ἀπ' αὐτοῦ.
11 Καὶ κατῴκισεν Ἰωσὴφ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς κατάσχεσιν ἐν γῆ Αἰγύπτῳ ἐν τῇ βελτίστῃ γῇ, ἐν γῇ Ραμεσσῆ, καθὰ προσέταξε Φαραώ.
12 Καὶ ἐσιτομέτρει Ἰωσὴφ τῷ πατρὶ αὐτοῦ καὶ τοῖς ἀδελφοῖς καὶ παντὶ τῷ οἴκῳ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ σῖτον κατὰ σῶμα.
13 Σῖτος δὲ οὐκ ἦν ἐν πάσῃ τῇ γῇ· ἐνίσχυσε γὰρ ὁ λιμὸς σφόδρα. Ἐξέλιπε δὲ ἡ γῆ Αἰγύπτου καὶ ἡ γῆ Χαναὰν ἀπὸ τοῦ λιμοῦ.
14 Συνήγαγε δὲ Ἰωσὴφ πᾶν τὸ ἀργύριον τὸ εὑρεθὲν ἐν γῆ Αἰγύπτου καὶ ἐν γῆ Χαναὰν τοῦ σίτου, οὖ ἡγόραζον, καὶ ἐσιτομέτρει αὐτοῖς, καὶ εἰσήνεγκεν Ἰωσὴφ πᾶν τὸ ἀργύριον εἰς τὸν οἶκον Φαραώ.
15 Καὶ ἐξέλιπε πᾶν τὸ ἀργύριον ἐκ γῆς Αἰγύπτου καὶ ἐκ γῆς Χαναάν. Ἦλθον δὲ πάντες οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς Ἰωσήφ, λέγοντες· δὸς ἡμῖν ἄρτους, καὶ ἱνατί ἀποθνήσκομεν ἐναντίον σου; Ἐκλέλοιπε γὰρ τὸ ἀργύριον ἡμῶν.
16 Εἶπε δὲ αὐτοῖς Ἰωσήφ· φέρετι τὰ κτήνη ὑμῶν, καὶ δώσω ὑμῖν ἄρτους ἀντὶ τῶν κτηνῶν ὑμῶν, εἰ ἐκλέλοιπε τὸ ἀργύριον ὑμῶν.
17 Ἤγαγον δὲ τὰ κτήνη αὐτῶν πρὸς Ἰωσήφ, καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς Ἰωσὴφ ἄρτους ἀντὶ τῶν ἵππων καὶ ἀντὶ τῶν προβάτων καὶ ἀντὶ τῶν βοῶν καὶ ἀντὶ τῶν ὄνων καὶ ἐξέθρεψεν αὐτοὺς ἐν ἄρτοις ἀντὶ πάντων τῶν κτηνῶν αὐτῶν ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ.
18 Ἐξῆλθε δὲ τὸ ἔτος ἐκεῖνο, καὶ ἦλθον πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἔτει τῷ δευτέρῳ καὶ εἶπαν αὐτῷ· μὴ πότε ἐκτριβῶμεν ἀπὸ τοῦ κυρίου ἡμῶν; Εἰ γὰρ ἐκλέλοιπε τὸ ἀργύριον ἡμῶν καὶ τὰ ὑπάρχοντα καὶ τὰ κτήνη πρὸς σὲ τὸν κύριον, καὶ οὐχ ὑπολέλειπται ἡμῖν ἐναντίον τοῦ κυρίου ἡμῶν ἀλλ' ἢ τὸ ἴδιον σῶμα καὶ ἡ γῆ ἡμῶν.
19 ῞Ινα οὖν μὴ ἀποθάνωμεν ἐναντίον σου καὶ ἡ γῆ ἐρημωθῇ, κτῆσαι ἡμᾶς καὶ τὴν γῆν ἡμῶν ἀντὶ ἄρτων, καὶ ἐσόμεθα ἡμεῖς καὶ ἡ γῆ ἡμῶν παῖδες τῷ Φαραῷ· δὸς σπέρμα, ἕνα σπείρωμεν καὶ ζῶμεν καὶ μὴ ἀποθάνωμεν καὶ ἡ γῆ οὐκ ἐρημωθήσεται.
20 Καὶ ἐκτήσατο Ἰωσὴφ πᾶσαν τὴν γῆν τῶν Αἰγυπτίων τῷ Φαραώ· ἀπέδοντο γὰρ οἱ Αἰγύπτιοι τὴν γῆν αὐτῶν τῷ Φαραώ, ἐπεκράτησε γὰρ αὐτῶν ὁ λιμός· καὶ ἐγένετο ἡ γῆ τῷ Φαραώ,
21 καὶ τὸν λαὸν κατεδουλώσατο αὐτὸ εἰς παῖδας ἀπ' ἄκρων ὁρίων Αἰγύπτου ἕως τῶν ἄκρων,
22 χωρὶς τῆς γῆς τῶν ἱερέων μόνον· οὐκ ἐκτήσατο ταύτην Ἰωσήφ, ἐν δόσει γὰρ ἔδωκε δόμα τοῖς ἱερεῦσι Φαραώ, καὶ ἤσθιον τὴν δόσιν, ἣν ἔδωκεν αὐτοῖς Φαραώ· διὰ τοῦτο οὐκ ἀπέδοντο τὴν γῆν αὐτόν.
23 Εἶπε δὲ Ἰωσὴφ πᾶσι τοῖς Αἰγυπτίοις· ἰδοὺ κέκτημαι ὑμᾶς καὶ τὴν γῆν ὑμῶν σήμερον τῷ Φαραώ· λάβετε ἑαυτοῖς σπέρμα καὶ σπείρατε τὴν γῆν,
24 καὶ ἔσται τὰ γεννήματα αὐτῆς καὶ δώσατε τὸ πέμπτον μέρος τῷ Φαραώ, τὰ δὲ τέσσαρα μέρη ἔσται ὑμῖν αὐτοῖς εἰς σπέρμα τῇ γῇ καὶ εἰς βρῶσιν ὑμῖν καὶ πᾶσι τοῖς ἐν τοῖς οἰκοῖς ὑμῶν.
25 Καὶ εἶπαν· σέσωκας ἡμᾶς εὕρομε χάριν ἐναντίον τοῦ κυρίου ἡμῶν καὶ ἐσόμεθα παῖδες τῷ Φαραώ.
26 Καὶ ἔθετο αὐτοῖς Ἰωσὴφ εἰς πρόσταγμα ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης ἐπὶ γῆς Αἰγύπτου τῷ Φαραώ· ἀποπεμπτοῦν, χωρὶς τῆς γῆς τῶν ἱερέων μόνον· οὐκ ἦν τῷ Φαραώ.
27 Κατῴκησε δὲ Ἰσραὴλ ἐν γῆ Αἰγύπτῳ ἐπὶ γῆς Γεσὲμ καὶ ἐκληρονόμησαν ἐπ' αὐτῆς καὶ ηὐξήθησαν καὶ ἐπληθύνθησαν σφόδρα.
28 Ἐπέζησε δὲ Ἰακὼβ ἐν γῇ Αἰγύπτῳ δεκαεπτὰ ἔτη· καὶ ἐγένοντο αἱ ἡμέραι Ἰακὼβ ἐνιαυτῶν τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἑκατὸν τεσσαρακονταεπτὰ ἔτη.
29 ῎Ηγγισαν δὲ αἱ ἡμέραι Ἰσραὴλ τοῦ ἀποθανεῖν, καὶ ἐκάλεσε τὸν υἱὸν Ἰωσὴφ καὶ εἶπεν αὐτῷ· εἰ εὕρηκα χάριν ἐναντίον σου, ὑπόθες τὴν χεῖρά σου ὑπὸ τὸν μηρόν μου καὶ ποιήσεις ἐπ' ἐμὲ ἐλεημοσύνη καὶ ἀλήθειαν τοῦ μή με θάψαι ἐν Αἰγύπτῳ,
30 ἀλλὰ κοιμηθήσομαι μετὰ τῶν πατέρων μου, καὶ ἀρεῖς με ἐξ Αἰγύπτου καὶ θάψεις με ἐν τῷ τάφῳ αὐτῶν. Ὁ δὲ εἶπεν· ἐγὼ ποιήσω κατὰ τὸ ρῆμά σου.
31 Εἶπε δέ· ὄμοσόν μοι, καὶ ὤμοσεν αὐτῷ καὶ προσεκύνησεν Ἰσραὴλ ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ράβδου αὐτοῦ.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

πεσκέφθη ὁ Ἰωσὴφ τὸν Φαραὼ καὶ τοῦ ἀνήγγειλεν ὅτι· <ὁ πατήρ μου, οἱ ἀδελφοί μου, τὰ ποίμνιά των, τὰ βόδια των καὶ ὅλα τὰ ὑπάρχοντά των ἦλθον ἀπὸ τὴν γῆν Χαναὰν καὶ ἰδού, εὑρίσκονται τώρα εἰς τὴν χώραν τῆς Γεσέμ>.
2 Εἶχε δὲ πάρει μαζῆ του πέντε ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του καὶ τοὺς παρουσίασεν ἐνώπιον τοῦ Φαραώ.
3 Ἠρώτησε δὲ ὁ Φαραὼ τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Ἰωσήφ· <ποῖον εἶναι τὸ ἐπάγγελμά σας; Ποία ἡ ἐργασία σας;> Ἐκεῖνοι τοῦ ἀπήντησαν· <ποιμένες προβάτων εἴμεθα οἱ δοῦλοι σου, καὶ ἡμεῖς καὶ οἱ πρόγονοί μας>.
4 Εἶπαν δὲ ἀκόμη εἰς τὸν Φαραώ· <ἔχομεν δὲ ἔλθει, διὰ νὰ κατοικήσωμεν προσωρινῶς εἰς τὴν χώραν αὐτήν. Καὶ τοῦτο, διότι δὲν ὑπάρχει βοσκὴ διὰ τὰ ζῶα τῶν δούλων σου ἐπειδὴ ὁ λιμὸς ἔχει ἐνταθῆ πολὺ εἰς τὴν γῆν Χανααν. Ἂς κατοικήσωμεν λοιπὸν τώρα οἱ δοῦλοι σου εἰς τὴν περιοχὴν Γεσέμ>.
5 Εἶπε δὲ ὁ Φαραὼ πρὸς τὸν Ἰωσήφ· <ναί, ἂς κατοικήσουν εἰς τὴν Γεσέμ. Ἐὰν δὲ γνωρίζῃς ὅτι μεταξὺ αὐτῶν ὑπάρχουν ἄνδρες ἱκανοὶ καὶ ἰσχυροὶ νὰ τοὺς διορίσῃς ἀρχιποίμενας εἰς τὰ ἰδικά μου κοπάδια τῶν ζώων>. Ἔτσι ἦλθαν εἰς τὴν Αἴγυπτον πρὸς τὸν Ἰωσὴφ ὁ Ἰακὼβ καὶ τὰ παιδιά του καὶ ἐπληροφορήθη τοῦτο ὁ Φαραώ, ὁ βασιλεὺς τῆς Αἰγύπτου.
6 Εἶπεν ὁ Φαραὼ πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὰ ἑξῆς· <εἶδα ὅτι ὁ πατέρας σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔχουν ἔλθει πρὸς σέ. Ἰδοὺ ἐνώπιόν σου εὑρίσκεται ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου εἰς τὴν διάθεσίν σου. Εἰς τὴν καλυτέραν περιοχὴν νὰ ἐγκαταστήσῃς τὸν πατέρα σου καὶ τοὺς ἀδελφούς σου.
7 Ὁ Ἰωσὴφ ὡδήγησε τὸν πατέρα του τὸν Ἰακὼβ καὶ τὸν παρουσίασεν ἐνώπιον τοῦ Φαραώ. Ὁ δὲ Ἰακὼβ εὐλόγησε τὸν Φαραώ.
8 Ὁ Φαραὼ ἠρώτησε τὸν Ἰακώβ· <πόσων ἐτῶν εἶσαι;>
9 Ὁ δὲ Ἰακώβ τοῦ ἀπήντησε· <τὰ ἔτη τῆς ζωῆς μου, κατὰ τὰ ὁποῖα κατοικῶ εἰς τὴν γῆν, ἀνέρχονται εἰς ἑκατὸν τριάκοντα. Ὀλίγα καὶ γεμᾶτα θλίψεις καὶ περιπετείας εἶναι τὰ ἔτη τῆς ζωῆς μου. Δὲν ἔφθασα εἰς τὰ ἔτη τῶν προγόνων μου, τὰ ὁποῖα ἔζησαν ἐκεῖνοι ὡς πάροικοι εἰς τὴν γῆν>.
10 Ὁ Ἰακὼβ εὐχηθεὶς καὶ πάλιν τὸν Φαραώ, ἐξῆλθεν ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα αὐτοῦ.
11 Ὁ Ἰωσὴφ ἐγκατέστησε τὸν πατέρα καὶ τοὺς ἀδελφούς του, σύμφωνα μὲ τὸ πρόσταγμα τοῦ Φαραώ, εἰς τὴν ὡραιοτάτην περιοχὴν τῆς Αἰγύπτου, εἰς τὴν χώραν Ραμεσσῆ, τὴν Γεσέμ, τὴν ὁποίαν καὶ ἔδωσεν εἰς αὐτοὺς ὡς ἰδιοκτησίαν.
12 Κατὰ δὲ τὴν διάρκειαν τοῦ λιμοῦ ἐχορήγει ὁ Ἰωσὴφ εἰς τὸν πατέρα του καὶ τοὺς ἀδελφούς του καὶ εἰς ὅλα τὰ μέλῃ τῶν οἰκογενειῶν τοῦ οἴκου τοῦ πατρός του, σιτάρι ἀναλόγως μὲ τὰ ἄτομα ποὺ εἶχεν ἐκάστη.
13 Σῖτος δὲ δὲν ὑπῆρχε πλέον εἰς ὅλην τὴν χώραν, διότι ὁ λιμὸς ἐνετάθη πολύ. Ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου καὶ ἡ χώρα τῆς Χαναὰν ἐξηντλήθησαν ἕνεκα τοῦ λιμοῦ.
14 Ὁ δὲ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσεν ὅλα τὰ χρήματα, ποὺ ὑπῆρχον εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ εἰς τὴν Χαναάν, πωλῶν τὸν σῖτον, τὸν ὁποῖον ἠγόραζον οἱ κάτοικοι. Ἔτσι δὲ ὁ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσεν ὅλον τὸ ἀργύριον εἰς τὸν οἶκον τοῦ Φαραώ.
15 Ἕνεκα τοῦ συνεχιζομένου λιμοῦ καὶ τῆς ἀγορᾶς τοῦ σίτου ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματα τῶν ἀνθρώπων τῆς Αἰγύπτου καὶ τῆς Χαναάν. Δὲν εἶχον πλέον μὲ τί νὰ ἀγοράσουν σῖτον. Διὰ τοῦτο ἦλθαν πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπον· <δός μας ψωμί· διατὶ νὰ ἀποθάνωμεν ἐνώπιόν σου; Τὰ χρήματά μας ἔχουν πλέον ἐξαντληθῆ>.
16 Ὁ Ἰωσὴφ τοὺς εἶπεν· <ἀφοῦ δὲν ἔχετε ἄλλα χρήματα, φέρετέ μου τὰ ζῶα σας καὶ ἀντὶ αὐτῶν θὰ σᾶς δώσω ἄρτους, ἀφοῦ ἔχουν ἐξαντληθῆ πλέον τὰ χρήματά σας>.
17 Ἔφεραν λοιπὸν τὰ ζῶα των οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ ἐκεῖνος τοὺς ἔδωσεν ἄρτους ἀντὶ τῶν ἵππων καὶ ἀντὶ τῶν προβάτων, ἀντὶ τῶν βοῶν καὶ ἀντὶ τῶν ὄνων καὶ διέθρεψεν αὐτοὺς κατὰ τὸ ἔτος ἐκεῖνο μὲ ἄρτους ἀντὶ ὅλων τῶν κτηνῶν, ποὺ εἶχε πάρει ὑπὸ τὴν κατοχήν του.
18 Ἐπέρασε καὶ τὸ ἔτος ἐκεῖνο τῆς πείνας, ἔφθασε τὸ δεύτερον ἔτος, κατὰ τὸ ὁποῖον ἐπανῆλθον οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς αὐτὸν καὶ τοῦ εἶπαν· <δός μας τρόφιμα. Μήπως, τάχα, καὶ θὰ ἐπιτρέψῃς ποτὲ σὺ ὁ κύριός μας νὰ ἐξοντωθῶμεν ὅλοι ἀπὸ τὴν πεῖναν; Ἐφ' ὅσον ἔχουν ἐξαντληθῆ τὰ χρήματά μας, ἡ δὲ κινητὴ περιουσία μας καὶ τὰ ζῶα μας εἶναι πλέον ἰδικά σου, δὲν ὑπολείπεται πλέον εἰς ἡμᾶς εἰ μὴ μόνον νὰ θέσωμεν ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν σου τὸν ἑαυτόν μας καὶ τὰ χωράφια μας, νὰ γίνωμεν ἀκτήμονες δοῦλοι σου.
19 Διὰ νὰ μὴν ἀποθάνωμεν, λοιπόν, ἀπὸ τὴν πεῖναν ἐνώπιόν σου καὶ μείνῃ ἔρημος ἀπὸ ἀνθρώπους ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου, ἀγόρασε ἡμᾶς καὶ τὰ χωράφια μας, ἀντὶ τῶν ἄρτων, ποὺ θὰ μᾶς δώσῃς. Θὰ εἴμεθα ἡμεῖς δοῦλοι τοῦ Φαραὼ καὶ οἱ ἀγροί μας ἰδιοκτησία του. Δός μας σῖτον πρὸς σποράν, διὰ νὰ σπείρωμεν καὶ θερίσωμεν, ἔτσι δὲ νὰ ζήσωμεν, νὰ μὴ ἀποθάνωμεν καὶ ἐρημωθῇ πλέον ὁ τόπος>.
20 Ἔτσι δὲ ὁ Ἰωσὴφ ἠγόρασε διὰ τὸν Φαραὼ ὅλην τὴν χώραν τῶν Αἰγυπτίων. Διότι οἱ Αἰγύπτιοι ἐπώλησαν τὴν χώραν των εἰς τὸν Φαραώ, ἐπειδὴ ὁ μεγάλος λιμὸς διήρκεσε πολύ. Ἡ Αἴγυπτος ἔγινεν ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ.
21 Καὶ τὸν λαὸν ἀκόμη τὸν ἔκαμε δοῦλον εἰς τὸν Φαραὼ ἀπὸ τὸ ἕνα ἕως τὸ ἄλλο ἄκρον καὶ καθ' ὅλα τὰ ὅρια τῆς γῆς Αἰγύπτου,
22 Ἐκτὸς μόνον τῆς χώρας τῶν ἱερέων. Αὐτὴν δὲν τὴν ἠγόρασεν ὁ Ἰωσήφ, διότι ὁ Φαραὼ ἔδιδε δωρεὰν εἰς τοὺς ἱερεῖς τὸ ἀπαραίτητον ποσὸν τοῦ σίτου καὶ ἐτρέφοντο ἀπὸ τὴν χορηγίαν αὐτήν, διὰ τοῦτο δὲ καὶ δὲν ἐπώλησαν ἐκεῖνοι τὴν περιοχήν των.
23 Εἶπε τότε ὁ Ἰωσὴφ πρὸς ὅλους τοὺς ἄλλους Αἰγυπτίους· <ἰδού, σήμερον ἔχω ἀγοράσει διὰ τὸν Φαραὼ καὶ σᾶς ὡς δούλους του καὶ τὴν χώραν σας ὡς ἰδιοκτησίαν του. Λάβετε λοιπὸν τώρα διὰ τὸν ἑαυτόν του ὁ καθένας σῖτον πρὸς σπορὰν καὶ σπείρατε τὰ χωράφια σας.
24 Ὅμως κατὰ τὸν θερισμὸν τῶν ἀγρῶν σας θὰ δώσετε τὸ ἐν πέμπτον τοῦ σίτου εἰς τὸν Φαραὼ τὰ δὲ τέσσερα πέμπτα θὰ τὰ κρατήσετε πρὸς σπορὰν καὶ πρὸς διατροφὴν ὅλων τῶν ἀνθρώπων τοῦ οἴκου σας>.
25 Ἐκεῖνοι δὲ εὐχαριστημένοι ἀπήντησαν· <μᾶς ἔσωσες! Εὑρήκαμεν ἐνώπιόν σου χάριν, ἐνώπιον τοῦ κυρίου μας. Θὰ εἴμεθα δοῦλοι εἰς τὸν Φαραώ>.
26 Τότε δὲ ἐξέδωσε καὶ διαταγὴν διὰ τοὺς Αἰγυπτίους ὁ Ἰωσήφ, ἡ ὁποία ἰσχύει καὶ μέχρι σήμερον· νὰ δίδεται ἀπὸ τὰ προϊόντα τῆς γῆς Αἰγύπτου τὸ ἐν πέμπτον εἰς τὸν Φαραώ, ἐκτὸς τῆς γῆς τῶν ἱερέων. Ἡ γῆ αὐτὴ δὲν ἀνῆκεν εἰς τὸν Φαραώ.
27 Ὁ Ἰακὼβ ἐγκατεστάθη εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου, εἰς τὴν περιοχὴν Γεσέμ, τὴν ὁποίαν ἐπῆραν ὡς ἰδιοκτησίαν των. Ἐκεῖ δὲ οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἰσραὴλ ηὐξήθησαν καὶ ἐπληθύνθησαν πάρα πολύ.
28 Ἔζησε δὲ ἀκόμη ὁ Ἰακὼβ εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου δεκαεπτὰ ἔτη· καὶ αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς τοῦ ἀνῆλθον εἰς ἑκατὸν τεσσαράκοντα ἑπτὰ ἔτη.
29 Ἐπλησίασαν αἱ ἡμέραι νὰ ἀποθάνῃ. Προσεκάλεσε τότε τὸν υἱόν του τὸν Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπεν· <ἐὰν ἔχω εὔρει χάριν ἐνώπιόν σου - ὅπως καὶ πράγματι εὑρῆκα - βάλε τὸ χέρι σου κάτω ἀπὸ τὸν μηρόν μου καὶ ὁρκίσου ὅτι θὰ μοῦ προσφέρῃς καὶ αὐτὴν τὴν καλωσύνην, ὅτι πιστῶς θὰ ἐκπληρώσῃς τὴν τελευταίαν μου ἐντολήν· νὰ μὴ μὲ θάψῃς εἰς τὴν Αἴγυπτον.
30 Ἀλλὰ θὰ ἐνταφιασθῶ μαζῆ μὲ τοὺς πατέρας μου εἰς τὴν Χαναάν. Θὰ μὲ μεταφέρῃς ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ θὰ μὲ θάψῃς εἰς τὸν τάφον των>. Ὁ Ἰωσὴφ εἶπε· <θὰ κάμω, ὅπως μοῦ εἶπες>.
31 Τοῦ εἶπε δὲ ὁ Ἰακώβ· <ὁρκίσου> καὶ ὁ Ἰωσὴφ ὡρκίσθη ἐνώπιον τοῦ πατρός του. Τότε ὁ Ἰακὼβ προσεκύνησεν εἰς τὸ ἄκρον τῆς ράβδου τοῦ υἱοῦ του, ἡ ὁποία ἐσυμβόλιζε τὴν βασιλικήν του ἐξουσίαν.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

φοῦ ὁ Ἰωσὴφ ἔφυγεν ἀπὸ τὴν Γεσέμ, ἐπέστρεψεν εἰς τὸν Φαραώ, τοῦ ἀνεκοίνωσε τὴν εἴδησιν καὶ τοῦ εἶπε: <Ὁ πατέρας μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου καὶ τὰ ζῶα καὶ τὰ βόδια των καὶ ὅλα τὰ ὑπάρχοντά των ἦλθαν ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Χαναὰν καὶ νά· εὑρίσκονται τώρα εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γεσέμ>.
2 Παρέλαβε δὲ πέντε ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του καὶ τοὺς παρουσίασεν εἰς τὸν Φαραώ.
3 Καὶ ὁ Φαραὼ ἐρώτησε τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Ἰωσήφ· <ποιὰ εἶναι ἡ ἐργασία σας;> Ἐκεῖνοι ἀπάντησαν· <οἱ δοῦλοι σου εἴμεθα βοσκοὶ προβάτων, κτηνοτρόφοι, ὅπως καὶ οἱ πρόγονοί μας>.
4 Καὶ ἐπρόσθεσαν εἰς τὸν Φαραώ: <Ἤλθαμεν ἐδῶ, διὰ νὰ κατοικήσωμεν προσωρινῶς ὡς μετανάστες εἰς τὴν χώραν αὐτήν. Ἤλθαμεν ἐδῶ, ἐπειδὴ εἰς τὴν χώραν τῆς Χαναὰν δεν ὑπάρχει βοσκὴ διὰ τὰ κοπάδια τῶν δούλων σου, διότι ἡ πεῖνα ἔγινε πολὺ μεγάλη καὶ βαρειὰ εἰς τὴν χώραν τῆς Χαναάν. Τώρα λοιπόν, σὲ παρακαλοῦμεν, δῶσε τὴν ἄδειαν νὰ ἐγκατασταθῶμεν προσωρινῶς οἱ δοῦλοι σου εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γεσέμ>.
5 Τότε ὁ Φαραὼ εἶπε πρὸς τὸν Ἰωσήφ: <Μάλιστα· ἂς κατοικήσουν εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γεσέμ. Ἐὰν δὲ γνωρίζῃς ὅτι μεταξύ των ὑπάρχουν ἄνδρες ἱκανοί, διόρισέ τους ὡς ἀρχιποίμενας τῶν ἰδικῶν μου κοπαδιῶν>.
Ἀφοῦ ἐγκατεστάθησαν εἰς τὴν Γεσέμ, ἦλθαν εἰς τὴν Αἴγυπτον εἰς τὸν Ἰωσὴφ ὁ Ἰακὼβ καὶ οἱ υἱοί του· ἐπληροφορήθη δὲ τὴν ἄφιξίν των ὁ Φαραώ, ὁ βασιλιᾶς τῆς Αἰγύπτου,
6 ὁ ὁποῖος καὶ εἶπε πρὸς τὸν Ἰωσήφ: < Ὁ πατέρας καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἦλθαν κοντά σου· νά, ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου εἶναι ἐμπρός σου. Ἐγκατάστησε τὸν πατέρα σου καὶ τοὺς ἀδελφούς σου εἰς τὸ καλύτερον καὶ εὐφορώτερον μέρος τῆς χώρας>.
7 Ἔφερε δὲ ὁ Ἰωσὴφ τὸν πατέρα του τὸν Ἰακὼβ καὶ τὸν παρουσίασεν εἰς τὸν Φαραώ, καὶ ὁ Ἰακὼβ εὐλόγησε τὸν Φαραώ.
8 Καὶ ὁ Φαραὼ εἶπεν εἰς τὸν Ἰακώβ: <Πόσων χρόνων εἶσαι;>
9 Ὁ Ἰακὼβ ἀπάντησε εἰς τὸν Φαραώ: <Οἱ ἡμέρες τῶν χρόνων τῆς ζωῆς μου, κατὰ τὶς ὁποῖες εἶμαι διαβάτης, μετανάστης καὶ προσωρινὸς κάτοικος τῆς γῆς, εἶναι ἑκατὸν τριάντα χρόνια. Οἱ ἡμέρες τῶν χρόνων τῆς ζωῆς μου εἶναι μικρὲς καὶ ὀλίγες, γεμᾶτες θλίψεις, πόνους, δοκιμασίες καὶ βάσανα καὶ δὲν ὁμοιάζουν οὔτε ἔφθασαν τὶς πολλὲς ἡμέρες τῆς ζωῆς τῶν προγόνων μου, τὶς ὁποῖες ἔζησαν καὶ ἐκεῖνοι ὡς ξένοι καὶ ταξιδιῶτες εἰς τὴν γῆν>.
10 Ὁ Ἰακώβ, ἀφοῦ εὐλόγησε πάλιν τὸν Φαραώ, ἔφυγε ἀπὸ τὸ παλάτι.
11 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ ἐγκατέστησε τὸν πατέρα του καὶ τοὺς ἀδελφούς του εἰς τὴν Αἴγυπτον, εἰς τὴν καλύτερη καὶ εὐφορώτερη περιοχήν, εἰς τὴν χώραν τοῦ Ραμεσσῆ (δηλαδὴ τὴν Γεσέμ), σύμφωνα μὲ τὴν προσταγὴν τοῦ Φαραώ.
12 Κατὰ τὴν διάρκειαν δὲ τῆς πείνας ὁ Ἰωσὴφ ἐπρομήθευε σιτάρι εἰς τὸν πατέρα του καὶ τοὺς ἀδελφούς του καὶ εἰς ὅλα τὰ πρόσωπα τῆς οἰκογενείας τοῦ πατέρα του· τοὺς ἐπρομήθευε τόσον, ὅσον ἦταν ἀρκετὸν διὰ τὸν καθένα των ἔτσι, ὥστε νὰ μὴ στερῆται κανείς (ἢ κατ’ ἄλλην ἑρμηνείαν, ἀναλόγως τῶν ἀτόμων, ποὺ εἶχεν ἡ κάθε μία οἰκογένεια).
13 Σιτάρι δὲ δὲν ὑπῆρχεν εἰς ὅλην τὴν χώραν καὶ τὶς γειτονικὲς μὲ αὐτὴν περιοχές, διότι ἡ πεῖνα εἶχε δυναμώσει πάρα πολύ. Ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου καὶ ἡ χώρα τῆς Χαναὰν ἐμαράνθησαν καὶ ἐξηντλήθησαν ἀπὸ τὴν πεῖναν.
14 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσεν ὅλα τὰ χρήματα, ποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου καὶ εἰς τὴν χώραν τῆς Χαναάν, διὰ τὸ σιτάρι ποὺ ἀγόραζαν καὶ τὸ ὁποῖον τοὺς ἐπωλοῦσε ὁ Ἰωσήφ. Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ὁ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσε καὶ κατέθεσεν ὅλα τὰ χρήματα τῶν εἰσπράξεων εἰς τὸ βααιλικὸν ταμεῖον τοῦ Φαραώ.
15 Καὶ ἐξηντλήθησαν ὅλα τὰ χρήματα ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ τὴν Χαναάν, ἐπειδὴ ὅλα εἶχαν συγκεντρωθῆ εἰς τὸ βασιλικὸν θησαυροφυλάκιον. Δι’αὐτὸ ἦλθαν ὅλοι οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπαν: <Δῶσε μας ψωμί. Κάμε κάτι διὰ νὰ ζήσωμεν. Διατὶ νὰ ἀποθάνωμεν ἀπὸ τὴν πεῖναν ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου; Ὅλα τὰ χρήματά μας ἐξηντλήθησαν!>
16 Ὁ Ἰωσὴφ τοὺς ἀπάντησε: <Φέρτε καὶ δῶστε μου τὰ ζῶα σας καὶ ἐγὼ θὰ σᾶς δώσω ψωμιὰ εἰς ἀντάλλαγμα τῶν ζώων σας, ἐφ’ ὅσον ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματά σας>.
17 Ἔφεραν δὲ τὰ ζῶα των εἰς τὸν Ἰωσὴφ καὶ αὐτὸς τοὺς ἔδωσε ψωμιά (τρόφιμα) εἰς ἀντάλλαγμα τῶν ἀλόγων καὶ τῶν προβάτων καὶ τῶν βοδιῶν καὶ τῶν ὄνων καὶ τοὺς ἔθρεψε μὲ ψωμιά (τρόφιμα) εἰς ἀντάλλαγμα ὅλων τῶν ζώων των κατὰ τὸ πρῶτον ἐκεῖνο ἔτος τῆς πείνας.
18 Ἐπέρασε δὲ τὸ πρῶτον ἔτος καὶ πάλιν ἦλθαν πρὸς τὸν Ἰωσὴφ τὸ δεύτερον ἔτος καὶ τοῦ εἶπαν: <Δῶσε μας σιτάρι. Θὰ ἐπιτρέψῃς σύ, ὁ κύριος μας, νὰ ἀποθάνωμεν ἐμπρός σου ἀπὸ τὴν πεῖναν; Ἐφ’ ὅσον ἔχουν ἐξαντληθῆ ὅλα τὰ χρήματά μας καὶ ὅλη ἡ περιουσία μας καὶ τὰ ζῶα μας ἀνήκουν εἰς σέ, τὸν κύριόν μας, δὲν μᾶς ἀπέμεινε τίποτε ἄλλο νὰ παρουσιάσωμεν ἐμπρός σου (νὰ σοῦ προσφέρωμεν ὡς ἀντάλλαγμα) παρὰ μόνον τὸ σῶμα μας (τὸν ἑαυτόν μας) καὶ τὰ χωράφια μας.
19 Διὰ νὰ μὴ ἀποθάνωμεν λοιπὸν ἀπὸ τὴν πεῖναν ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου καὶ διὰ νὰ μὴ ἐρημώσουν τὰ χωράφια μας, ἀγόρασε ἐμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ τὰ χωράφια μας εἰς ἀντάλλαγμα τοῦ ψωμιοῦ (τῶν τροφίμων), ποὺ θὰ μᾶς δώσῃς· καὶ ἐμεῖς θὰ γίνωμεν δοῦλοι εἰς τὸν Φαραώ, τὰ δὲ χωράφια μας θὰ γίνουν ἰδιοκτησία του. Δῶσε μας σπόρον (σιταριοῦ), διὰ νὰ σπείρωμεν, ὥστε νὰ ζήσωμεν καὶ νὰ μὴ ἀποθάνωμεν καὶ διὰ νὰ μὴ ἐρημώσουν τὰ χωράφια μας>.
20 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ ἀγόρασε ὅλα τὰ χωράφια τῶν Αἰγυπτίων διὰ λογαριασμὸν τοῦ Φαραώ. Διότι ὅλοι οἱ Αἰγύπτιοι ἀναγκάσθηκαν νὰ πωλήσουν τὰ χωράφια των εἰς τὸν Φαραώ, ἐπειδὴ ἡ πεῖνα ἦταν πολὺ μεγάλη καὶ δεν ἠμποροῦσαν νὰ ἀνθέξουν. Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου ἔγινε ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ.
21 Ἀκόμη ὁ Ἰωσὴφ ὑπεδούλωσεν ὅλον τὸν λαὸν εἰς τὸν Φαραὼ ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρον τῆς Αἰγύπτου μέχρι τὸ ἄλλο.
22 Τὰ μόνα χωράφια ποὺ δὲν ἔγιναν ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ, ἦσαν τὰ χωράφια ποὺ ἀνῆκαν εἰς τοὺς ἱερεῖς. Ὁ Ἰωσὴφ δὲν ἀγόρασε τὰ χωράφια αὐτά, διότι οἱ ἱερεῖς ἐτρέφοντο ἀπὸ τὴν ἐπιχορήγησιν, ποὺ τοὺς ἐδιδεν ὁ Φαραώ. Διὰ τοῦτο δὲν εὐρέθηκαν εἰς τὴν ἀνάγκην νὰ πωλήσουν τὰ χωράφια των.
23 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ εἶπεν εἰς ὅλους τοὺς Αἰγυπτίους: <Νά· ὅπως βλέπετε, σήμερα ἀγόρασα σᾶς καὶ τὰ χωράφια σας διὰ λογαριασμὸν τοῦ Φαραώ. Πάρτε λοιπὸν τώρα σπόρους διὰ τὸν ἑαυτόν σας καὶ σπείρετε μὲ αὐτοὺς τὰ χωράφια σας.
24 Ἀλλὰ κατὰ τὴν περίοδον τοῦ θερισμοῦ θὰ κάμετε τοῦτο: Θὰ δώσετε τὸ ἕνα πέμπτον ἀπὸ τὴν ἐσοδείαν σας εἰς τὸν Φαραώ, τὰ δὲ ὑπόλοιπα τέσσερα πέμπτα θὰ τὰ κρατήσετε ἰδικά σας, δι’ἀμοιβὴν τῶν κόπων σας, ὥστε νὰ τὰ χρησιμοποιήσετε διὰ τὴν σπορὰν καὶ διὰ τὶς ἀνάγκες τῆς ἰδικῆς σας διατροφῆς καὶ ὅλων τῶν μελῶν τῶν οἰκογενειῶν σας>.
25 Τότε οἱ Αἰγύπτιοι, γεμᾶτοι εὐγνωμοσύνην πρὸς τὸν Ἰωσὴφ διὰ τὴν εὐεργεσίαν αὐτήν, τοῦ εἶπαν: <Μᾶς ἔσωσες τὴν ζωήν! Ἐδείχθης καλὸς ἀπεναντί μας. Εὑρήκαμεν χάριν ἐνώπιον σου, τοῦ κυρίου μας, καὶ ἔχομεν τὴν εὔνοιάν σου. Διὰ τοῦτο καὶ ἐμεῖς θὰ εἴμεθα δοῦλοι, σκλάβοι τοῦ Φαραώ>.
26 Ὁ Ἰωσὴφ ἐνομοθέτησε, καὶ ὁ νόμος αὐτὸς ἰσχύει μέχρι σήμερα εἰς τὴν Αἴγυπτον, ὥστε νὰ δίδεται τὸ ἕνα πέμπτον τῆς ἐσοδείας τῶν καρπῶν εἰς τὸν Φαραώ. Ὁ νόμος αὐτὸς δὲν ἴσχυε μόνον διὰ τὰ χωράφια τῶν ἱερέων αὐτὰ δὲν ἔγιναν ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ.
27 Ἐγκατεστάθη δὲ ὁ Ἰσραὴλ καὶ τὰ παιδιά του εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου, εἰς τὴν περιοχὴν Γεσὲμ καὶ ἀπέκτησαν εἰς αὐτὴν περιουσίες καὶ αὐξήθηκαν καὶ ἐπληθύνθησαν πάρα πολύ.
28 Καὶ ὁ Ἰακὼβ ἔζησεν ἀκόμη εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου ἄλλα δεκαεπτὰ χρόνια. Ἑπομένως οἱ ἡμέρες, ποὺ ἔζησεν ὁ Ἰακώβ, ἔφθασαν τὰ ἑκατὸν σαράντα ἑπτὰ χρόνια.
29 Ὅταν δὲ ἐπλησίασαν οἱ ἡμέρες τοῦ θανάτου τοῦ Ἰσραήλ, ἔστειλε καὶ ἐκάλεσε κοντά του τὸν υἱόν του Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπεν: <Ἐὰν εὑρῆκα χάριν ἐνώπιόν σου, βάλε τὸ χέρι σου κάτω ἀπὸ τὸν μηρόν μου καὶ ὁρκίσου, ὅτι θὰ συμπεριφερθῇς ἀπέναντί μου μὲ ἐλεημοσύνην, μὲ πίστιν, ὑπακοὴν καὶ ἀκρίβειαν· ὅτι θὰ ἐκπληρώσῃς τὴν τελευταίαν μου ἐπιθυμίαν, ἡ ὁποία εἶναι: Ὅταν θὰ ἀποθάνω, νὰ μὴ μὲ θάψῃς εἰς τὴν Αἴγυπτον.
30 Θέλω νὰ ταφῶ εἰς τὴν Χαναάν, εἰς τὸν ἴδιον τόπον μὲ τοὺς πατέρας μου. Θὰ μὲ μεταφέρῃς λοιπὸν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον εἰς τὴν Χαναὰν καὶ θὰ μὲ θάψῃς εἰς τὸ ἰδικόν των μνημεῖον>. Καὶ ὁ Ἰωσὴφ τοῦ ἀπάντησε: <Σοῦ ὑπόσχομαι, ὅτι θὰ κάμω ὅπως μοῦ εἶπες>.
31 Ὁ Ἰακὼβ ὅμως ἐπέμεινε καὶ τοῦ εἶπεν: <Ὁρκίσου μου ὅτι θὰ τὸ κάμῃς. Καὶ ὁ Ἰωσὴφ ὡρκίσθη εἰς τὸν πατέρα του. Τότε ὁ Ἰσραήλ, ἐπειδὴ ἐπίστευσεν ὅτι ὁ Θεὸς θὰ ἐβοηθοῦσε, ὥστε νὰ μεταφερθῇ ἡ σορός του εἰς τὴν Χαναὰν διὰ νὰ ταφῇ ἐκεῖ, ἔσκυψε καὶ ἐπροσκύνησε τὸν Θεόν, ἀφοῦ ἀκούμβησε τὴν κεφαλήν του εἰς τὴν ἄκρην τοῦ ραβδιοῦ του, εἰς τὸ ὁποῖον ἐστηρίζετο λόγῳ τῆς γεροντικῆς ἀδυναμίας του. Μὲ τὴν προσκύνησιν αὐτὴν ἐξέφραζε τὴν εὐγνωμοσύνην του πρὸς τὸν Θεόν.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
λθὼν δὲ Ἰωσὴφ ἀπήγγειλε τῷ Φαραὼ λέγων· ὁ πατήρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου καὶ τὰ κτήνη καὶ οἱ βόες αὐτῶν καὶ πάντα τὰ αὐτῶν ἦλθον ἐκ γῆς Χαναὰν καὶ ἰδοὺ εἰσιν ἐν γῇ Γεσέμ.	πεσκέφθη ὁ Ἰωσὴφ τὸν Φαραὼ καὶ τοῦ ἀνήγγειλεν ὅτι· <ὁ πατήρ μου, οἱ ἀδελφοί μου, τὰ ποίμνιά των, τὰ βόδια των καὶ ὅλα τὰ ὑπάρχοντά των ἦλθον ἀπὸ τὴν γῆν Χαναὰν καὶ ἰδού, εὑρίσκονται τώρα εἰς τὴν χώραν τῆς Γεσέμ>.	φοῦ ὁ Ἰωσὴφ ἔφυγεν ἀπὸ τὴν Γεσέμ, ἐπέστρεψεν εἰς τὸν Φαραώ, τοῦ ἀνεκοίνωσε τὴν εἴδησιν καὶ τοῦ εἶπε: <Ὁ πατέρας μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου καὶ τὰ ζῶα καὶ τὰ βόδια των καὶ ὅλα τὰ ὑπάρχοντά των ἦλθαν ἀπὸ τὴν χώραν τῆς Χαναὰν καὶ νά· εὑρίσκονται τώρα εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γεσέμ>.
2 Ἀπὸ δὲ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ παράλαβε πέντε ἄνδρας καὶ ἔστησεν αὐτοὺς ἐναντίον Φαραώ.	2 Εἶχε δὲ πάρει μαζῆ του πέντε ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του καὶ τοὺς παρουσίασεν ἐνώπιον τοῦ Φαραώ.	2 Παρέλαβε δὲ πέντε ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του καὶ τοὺς παρουσίασεν εἰς τὸν Φαραώ.
3 Καὶ εἶπε Φαραὼ τοῖς ἀδελφοῖς Ἰωσήφ· τί τὸ ἔργον ὑμῶν; Οἱ δὲ εἶπαν Φαραώ· ποιμένες προβάτων οἱ παῖδές σου, καὶ ἡμεῖς καὶ οἱ πατέρες ἡμῶν.	3 Ἠρώτησε δὲ ὁ Φαραὼ τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Ἰωσήφ· <ποῖον εἶναι τὸ ἐπάγγελμά σας; Ποία ἡ ἐργασία σας;> Ἐκεῖνοι τοῦ ἀπήντησαν· <ποιμένες προβάτων εἴμεθα οἱ δοῦλοι σου, καὶ ἡμεῖς καὶ οἱ πρόγονοί μας>.	3 Καὶ ὁ Φαραὼ ἐρώτησε τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Ἰωσήφ· <ποιὰ εἶναι ἡ ἐργασία σας;> Ἐκεῖνοι ἀπάντησαν· <οἱ δοῦλοι σου εἴμεθα βοσκοὶ προβάτων, κτηνοτρόφοι, ὅπως καὶ οἱ πρόγονοί μας>.
4 Εἶπαν δὲ τῷ Φαραώ· παροικεῖν ἐν τῇ γῇ ἥκαμεν· οὐ γὰρ ἐστι νομὴ τοῖς κτήνεσι τῶν παίδων σου, ἐνίσχυσε γὰρ ὁ λιμὸς ἐν γῇ Χαναάν· νῦν οὖν κατοικήσωμεν οἱ παῖδές σου ἐν γῇ Γεσέμ.	4 Εἶπαν δὲ ἀκόμη εἰς τὸν Φαραώ· <ἔχομεν δὲ ἔλθει, διὰ νὰ κατοικήσωμεν προσωρινῶς εἰς τὴν χώραν αὐτήν. Καὶ τοῦτο, διότι δὲν ὑπάρχει βοσκὴ διὰ τὰ ζῶα τῶν δούλων σου ἐπειδὴ ὁ λιμὸς ἔχει ἐνταθῆ πολὺ εἰς τὴν γῆν Χανααν. Ἂς κατοικήσωμεν λοιπὸν τώρα οἱ δοῦλοι σου εἰς τὴν περιοχὴν Γεσέμ>.	4 Καὶ ἐπρόσθεσαν εἰς τὸν Φαραώ: <Ἤλθαμεν ἐδῶ, διὰ νὰ κατοικήσωμεν προσωρινῶς ὡς μετανάστες εἰς τὴν χώραν αὐτήν. Ἤλθαμεν ἐδῶ, ἐπειδὴ εἰς τὴν χώραν τῆς Χαναὰν δεν ὑπάρχει βοσκὴ διὰ τὰ κοπάδια τῶν δούλων σου, διότι ἡ πεῖνα ἔγινε πολὺ μεγάλη καὶ βαρειὰ εἰς τὴν χώραν τῆς Χαναάν. Τώρα λοιπόν, σὲ παρακαλοῦμεν, δῶσε τὴν ἄδειαν νὰ ἐγκατασταθῶμεν προσωρινῶς οἱ δοῦλοι σου εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γεσέμ>.
5 Εἶπε δὲ Φαραὼ τῷ Ἰωσήφ· καὶ κατοικείτωσαν ἐν γῆ Γεσέμ· εἰ δὲ ἐπίστῃ ὅτι εἰσὶν ἐν αὐτοῖς ἄνδρες δυνατοί, κατάστησον αὐτοὺς ἄρχοντας τῶν ἐμῶν κτηνῶν. Ἦλθον δὲ εἰς Αἴγυπτον πρὸς Ἰωσὴφ Ἰακὼβ καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ, καὶ ἤκουσε Φαραὼ βασιλεὺς Αἰγύπτου.	5 Εἶπε δὲ ὁ Φαραὼ πρὸς τὸν Ἰωσήφ· <ναί, ἂς κατοικήσουν εἰς τὴν Γεσέμ. Ἐὰν δὲ γνωρίζῃς ὅτι μεταξὺ αὐτῶν ὑπάρχουν ἄνδρες ἱκανοὶ καὶ ἰσχυροὶ νὰ τοὺς διορίσῃς ἀρχιποίμενας εἰς τὰ ἰδικά μου κοπάδια τῶν ζώων>. Ἔτσι ἦλθαν εἰς τὴν Αἴγυπτον πρὸς τὸν Ἰωσὴφ ὁ Ἰακὼβ καὶ τὰ παιδιά του καὶ ἐπληροφορήθη τοῦτο ὁ Φαραώ, ὁ βασιλεὺς τῆς Αἰγύπτου.	5 Τότε ὁ Φαραὼ εἶπε πρὸς τὸν Ἰωσήφ: <Μάλιστα· ἂς κατοικήσουν εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γεσέμ. Ἐὰν δὲ γνωρίζῃς ὅτι μεταξύ των ὑπάρχουν ἄνδρες ἱκανοί, διόρισέ τους ὡς ἀρχιποίμενας τῶν ἰδικῶν μου κοπαδιῶν>. Ἀφοῦ ἐγκατεστάθησαν εἰς τὴν Γεσέμ, ἦλθαν εἰς τὴν Αἴγυπτον εἰς τὸν Ἰωσὴφ ὁ Ἰακὼβ καὶ οἱ υἱοί του· ἐπληροφορήθη δὲ τὴν ἄφιξίν των ὁ Φαραώ, ὁ βασιλιᾶς τῆς Αἰγύπτου,
6 Καὶ εἶπε Φαραὼ πρὸς Ἰωσὴφ λέγων· ὁ πατήρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἥκασι πρὸς σέ· ἰδοὺ ἡ γῆ Αἰγύπτου ἐναντίον σου ἐστίν· ἐν τῇ βελτίστῃ γῇ κατοίκισον τὸν πατέρα σου καὶ τοὺς ἀδελφούς σου.	6 Εἶπεν ὁ Φαραὼ πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὰ ἑξῆς· <εἶδα ὅτι ὁ πατέρας σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔχουν ἔλθει πρὸς σέ. Ἰδοὺ ἐνώπιόν σου εὑρίσκεται ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου εἰς τὴν διάθεσίν σου. Εἰς τὴν καλυτέραν περιοχὴν νὰ ἐγκαταστήσῃς τὸν πατέρα σου καὶ τοὺς ἀδελφούς σου.	6 ὁ ὁποῖος καὶ εἶπε πρὸς τὸν Ἰωσήφ: < Ὁ πατέρας καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἦλθαν κοντά σου· νά, ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου εἶναι ἐμπρός σου. Ἐγκατάστησε τὸν πατέρα σου καὶ τοὺς ἀδελφούς σου εἰς τὸ καλύτερον καὶ εὐφορώτερον μέρος τῆς χώρας>.
7 Εἰσήγαγε δὲ Ἰωσὴφ Ἰακὼβ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ ἔστησεν αὐτὸν ἐναντίον Φαραώ, καὶ ηὐλόγησεν Ἰακὼβ τὸν Φαραώ.	7 Ὁ Ἰωσὴφ ὡδήγησε τὸν πατέρα του τὸν Ἰακὼβ καὶ τὸν παρουσίασεν ἐνώπιον τοῦ Φαραώ. Ὁ δὲ Ἰακὼβ εὐλόγησε τὸν Φαραώ.	7 Ἔφερε δὲ ὁ Ἰωσὴφ τὸν πατέρα του τὸν Ἰακὼβ καὶ τὸν παρουσίασεν εἰς τὸν Φαραώ, καὶ ὁ Ἰακὼβ εὐλόγησε τὸν Φαραώ.
8 Εἶπε δὲ Φαραὼ τῷ Ἰακώβ· πόσα ἔτη ἡμερῶν τῆς ζωῆς σου;	8 Ὁ Φαραὼ ἠρώτησε τὸν Ἰακώβ· <πόσων ἐτῶν εἶσαι;>	8 Καὶ ὁ Φαραὼ εἶπεν εἰς τὸν Ἰακώβ: <Πόσων χρόνων εἶσαι;>
9 Καὶ εἶπεν Ἰακὼβ τῷ Φαραώ· αἱ ἡμέραι τῶν ἐτῶν τῆς ζωῆς μου, ἂς παροικῶ, ἑκατὸν τριάκοντα ἔτη· μικραὶ καὶ πονηραὶ γεγόνασιν αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς μου, οὐκ ἀφίκοντο εἰς τὰς ἡμέρας τῶν ἕτων τῆς ζωῆς τῶν πατέρων μου, ἂς ἡμέρας παρῴκησαν.	9 Ὁ δὲ Ἰακώβ τοῦ ἀπήντησε· <τὰ ἔτη τῆς ζωῆς μου, κατὰ τὰ ὁποῖα κατοικῶ εἰς τὴν γῆν, ἀνέρχονται εἰς ἑκατὸν τριάκοντα. Ὀλίγα καὶ γεμᾶτα θλίψεις καὶ περιπετείας εἶναι τὰ ἔτη τῆς ζωῆς μου. Δὲν ἔφθασα εἰς τὰ ἔτη τῶν προγόνων μου, τὰ ὁποῖα ἔζησαν ἐκεῖνοι ὡς πάροικοι εἰς τὴν γῆν>.	9 Ὁ Ἰακὼβ ἀπάντησε εἰς τὸν Φαραώ: <Οἱ ἡμέρες τῶν χρόνων τῆς ζωῆς μου, κατὰ τὶς ὁποῖες εἶμαι διαβάτης, μετανάστης καὶ προσωρινὸς κάτοικος τῆς γῆς, εἶναι ἑκατὸν τριάντα χρόνια. Οἱ ἡμέρες τῶν χρόνων τῆς ζωῆς μου εἶναι μικρὲς καὶ ὀλίγες, γεμᾶτες θλίψεις, πόνους, δοκιμασίες καὶ βάσανα καὶ δὲν ὁμοιάζουν οὔτε ἔφθασαν τὶς πολλὲς ἡμέρες τῆς ζωῆς τῶν προγόνων μου, τὶς ὁποῖες ἔζησαν καὶ ἐκεῖνοι ὡς ξένοι καὶ ταξιδιῶτες εἰς τὴν γῆν>.
10 Καὶ εὐλογήσας Ἰακὼβ τὸν Φαραὼ ἐξῆλθεν ἀπ' αὐτοῦ.	10 Ὁ Ἰακὼβ εὐχηθεὶς καὶ πάλιν τὸν Φαραώ, ἐξῆλθεν ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα αὐτοῦ.	10 Ὁ Ἰακώβ, ἀφοῦ εὐλόγησε πάλιν τὸν Φαραώ, ἔφυγε ἀπὸ τὸ παλάτι.
11 Καὶ κατῴκισεν Ἰωσὴφ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς κατάσχεσιν ἐν γῆ Αἰγύπτῳ ἐν τῇ βελτίστῃ γῇ, ἐν γῇ Ραμεσσῆ, καθὰ προσέταξε Φαραώ.	11 Ὁ Ἰωσὴφ ἐγκατέστησε τὸν πατέρα καὶ τοὺς ἀδελφούς του, σύμφωνα μὲ τὸ πρόσταγμα τοῦ Φαραώ, εἰς τὴν ὡραιοτάτην περιοχὴν τῆς Αἰγύπτου, εἰς τὴν χώραν Ραμεσσῆ, τὴν Γεσέμ, τὴν ὁποίαν καὶ ἔδωσεν εἰς αὐτοὺς ὡς ἰδιοκτησίαν.	11 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ ἐγκατέστησε τὸν πατέρα του καὶ τοὺς ἀδελφούς του εἰς τὴν Αἴγυπτον, εἰς τὴν καλύτερη καὶ εὐφορώτερη περιοχήν, εἰς τὴν χώραν τοῦ Ραμεσσῆ (δηλαδὴ τὴν Γεσέμ), σύμφωνα μὲ τὴν προσταγὴν τοῦ Φαραώ.
12 Καὶ ἐσιτομέτρει Ἰωσὴφ τῷ πατρὶ αὐτοῦ καὶ τοῖς ἀδελφοῖς καὶ παντὶ τῷ οἴκῳ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ σῖτον κατὰ σῶμα.	12 Κατὰ δὲ τὴν διάρκειαν τοῦ λιμοῦ ἐχορήγει ὁ Ἰωσὴφ εἰς τὸν πατέρα του καὶ τοὺς ἀδελφούς του καὶ εἰς ὅλα τὰ μέλῃ τῶν οἰκογενειῶν τοῦ οἴκου τοῦ πατρός του, σιτάρι ἀναλόγως μὲ τὰ ἄτομα ποὺ εἶχεν ἐκάστη.	12 Κατὰ τὴν διάρκειαν δὲ τῆς πείνας ὁ Ἰωσὴφ ἐπρομήθευε σιτάρι εἰς τὸν πατέρα του καὶ τοὺς ἀδελφούς του καὶ εἰς ὅλα τὰ πρόσωπα τῆς οἰκογενείας τοῦ πατέρα του· τοὺς ἐπρομήθευε τόσον, ὅσον ἦταν ἀρκετὸν διὰ τὸν καθένα των ἔτσι, ὥστε νὰ μὴ στερῆται κανείς (ἢ κατ’ ἄλλην ἑρμηνείαν, ἀναλόγως τῶν ἀτόμων, ποὺ εἶχεν ἡ κάθε μία οἰκογένεια).
13 Σῖτος δὲ οὐκ ἦν ἐν πάσῃ τῇ γῇ· ἐνίσχυσε γὰρ ὁ λιμὸς σφόδρα. Ἐξέλιπε δὲ ἡ γῆ Αἰγύπτου καὶ ἡ γῆ Χαναὰν ἀπὸ τοῦ λιμοῦ.	13 Σῖτος δὲ δὲν ὑπῆρχε πλέον εἰς ὅλην τὴν χώραν, διότι ὁ λιμὸς ἐνετάθη πολύ. Ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου καὶ ἡ χώρα τῆς Χαναὰν ἐξηντλήθησαν ἕνεκα τοῦ λιμοῦ.	13 Σιτάρι δὲ δὲν ὑπῆρχεν εἰς ὅλην τὴν χώραν καὶ τὶς γειτονικὲς μὲ αὐτὴν περιοχές, διότι ἡ πεῖνα εἶχε δυναμώσει πάρα πολύ. Ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου καὶ ἡ χώρα τῆς Χαναὰν ἐμαράνθησαν καὶ ἐξηντλήθησαν ἀπὸ τὴν πεῖναν.
14 Συνήγαγε δὲ Ἰωσὴφ πᾶν τὸ ἀργύριον τὸ εὑρεθὲν ἐν γῆ Αἰγύπτου καὶ ἐν γῆ Χαναὰν τοῦ σίτου, οὖ ἡγόραζον, καὶ ἐσιτομέτρει αὐτοῖς, καὶ εἰσήνεγκεν Ἰωσὴφ πᾶν τὸ ἀργύριον εἰς τὸν οἶκον Φαραώ.	14 Ὁ δὲ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσεν ὅλα τὰ χρήματα, ποὺ ὑπῆρχον εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ εἰς τὴν Χαναάν, πωλῶν τὸν σῖτον, τὸν ὁποῖον ἠγόραζον οἱ κάτοικοι. Ἔτσι δὲ ὁ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσεν ὅλον τὸ ἀργύριον εἰς τὸν οἶκον τοῦ Φαραώ.	14 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσεν ὅλα τὰ χρήματα, ποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου καὶ εἰς τὴν χώραν τῆς Χαναάν, διὰ τὸ σιτάρι ποὺ ἀγόραζαν καὶ τὸ ὁποῖον τοὺς ἐπωλοῦσε ὁ Ἰωσήφ. Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ὁ Ἰωσὴφ συνεκέντρωσε καὶ κατέθεσεν ὅλα τὰ χρήματα τῶν εἰσπράξεων εἰς τὸ βααιλικὸν ταμεῖον τοῦ Φαραώ.
15 Καὶ ἐξέλιπε πᾶν τὸ ἀργύριον ἐκ γῆς Αἰγύπτου καὶ ἐκ γῆς Χαναάν. Ἦλθον δὲ πάντες οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς Ἰωσήφ, λέγοντες· δὸς ἡμῖν ἄρτους, καὶ ἱνατί ἀποθνήσκομεν ἐναντίον σου; Ἐκλέλοιπε γὰρ τὸ ἀργύριον ἡμῶν.	15 Ἕνεκα τοῦ συνεχιζομένου λιμοῦ καὶ τῆς ἀγορᾶς τοῦ σίτου ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματα τῶν ἀνθρώπων τῆς Αἰγύπτου καὶ τῆς Χαναάν. Δὲν εἶχον πλέον μὲ τί νὰ ἀγοράσουν σῖτον. Διὰ τοῦτο ἦλθαν πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπον· <δός μας ψωμί· διατὶ νὰ ἀποθάνωμεν ἐνώπιόν σου; Τὰ χρήματά μας ἔχουν πλέον ἐξαντληθῆ>.	15 Καὶ ἐξηντλήθησαν ὅλα τὰ χρήματα ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ τὴν Χαναάν, ἐπειδὴ ὅλα εἶχαν συγκεντρωθῆ εἰς τὸ βασιλικὸν θησαυροφυλάκιον. Δι’αὐτὸ ἦλθαν ὅλοι οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπαν: <Δῶσε μας ψωμί. Κάμε κάτι διὰ νὰ ζήσωμεν. Διατὶ νὰ ἀποθάνωμεν ἀπὸ τὴν πεῖναν ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου; Ὅλα τὰ χρήματά μας ἐξηντλήθησαν!>
16 Εἶπε δὲ αὐτοῖς Ἰωσήφ· φέρετι τὰ κτήνη ὑμῶν, καὶ δώσω ὑμῖν ἄρτους ἀντὶ τῶν κτηνῶν ὑμῶν, εἰ ἐκλέλοιπε τὸ ἀργύριον ὑμῶν.	16 Ὁ Ἰωσὴφ τοὺς εἶπεν· <ἀφοῦ δὲν ἔχετε ἄλλα χρήματα, φέρετέ μου τὰ ζῶα σας καὶ ἀντὶ αὐτῶν θὰ σᾶς δώσω ἄρτους, ἀφοῦ ἔχουν ἐξαντληθῆ πλέον τὰ χρήματά σας>.	16 Ὁ Ἰωσὴφ τοὺς ἀπάντησε: <Φέρτε καὶ δῶστε μου τὰ ζῶα σας καὶ ἐγὼ θὰ σᾶς δώσω ψωμιὰ εἰς ἀντάλλαγμα τῶν ζώων σας, ἐφ’ ὅσον ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματά σας>.
17 Ἤγαγον δὲ τὰ κτήνη αὐτῶν πρὸς Ἰωσήφ, καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς Ἰωσὴφ ἄρτους ἀντὶ τῶν ἵππων καὶ ἀντὶ τῶν προβάτων καὶ ἀντὶ τῶν βοῶν καὶ ἀντὶ τῶν ὄνων καὶ ἐξέθρεψεν αὐτοὺς ἐν ἄρτοις ἀντὶ πάντων τῶν κτηνῶν αὐτῶν ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ.	17 Ἔφεραν λοιπὸν τὰ ζῶα των οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς τὸν Ἰωσὴφ καὶ ἐκεῖνος τοὺς ἔδωσεν ἄρτους ἀντὶ τῶν ἵππων καὶ ἀντὶ τῶν προβάτων, ἀντὶ τῶν βοῶν καὶ ἀντὶ τῶν ὄνων καὶ διέθρεψεν αὐτοὺς κατὰ τὸ ἔτος ἐκεῖνο μὲ ἄρτους ἀντὶ ὅλων τῶν κτηνῶν, ποὺ εἶχε πάρει ὑπὸ τὴν κατοχήν του.	17 Ἔφεραν δὲ τὰ ζῶα των εἰς τὸν Ἰωσὴφ καὶ αὐτὸς τοὺς ἔδωσε ψωμιά (τρόφιμα) εἰς ἀντάλλαγμα τῶν ἀλόγων καὶ τῶν προβάτων καὶ τῶν βοδιῶν καὶ τῶν ὄνων καὶ τοὺς ἔθρεψε μὲ ψωμιά (τρόφιμα) εἰς ἀντάλλαγμα ὅλων τῶν ζώων των κατὰ τὸ πρῶτον ἐκεῖνο ἔτος τῆς πείνας.
18 Ἐξῆλθε δὲ τὸ ἔτος ἐκεῖνο, καὶ ἦλθον πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἔτει τῷ δευτέρῳ καὶ εἶπαν αὐτῷ· μὴ πότε ἐκτριβῶμεν ἀπὸ τοῦ κυρίου ἡμῶν; Εἰ γὰρ ἐκλέλοιπε τὸ ἀργύριον ἡμῶν καὶ τὰ ὑπάρχοντα καὶ τὰ κτήνη πρὸς σὲ τὸν κύριον, καὶ οὐχ ὑπολέλειπται ἡμῖν ἐναντίον τοῦ κυρίου ἡμῶν ἀλλ' ἢ τὸ ἴδιον σῶμα καὶ ἡ γῆ ἡμῶν.	18 Ἐπέρασε καὶ τὸ ἔτος ἐκεῖνο τῆς πείνας, ἔφθασε τὸ δεύτερον ἔτος, κατὰ τὸ ὁποῖον ἐπανῆλθον οἱ Αἰγύπτιοι πρὸς αὐτὸν καὶ τοῦ εἶπαν· <δός μας τρόφιμα. Μήπως, τάχα, καὶ θὰ ἐπιτρέψῃς ποτὲ σὺ ὁ κύριός μας νὰ ἐξοντωθῶμεν ὅλοι ἀπὸ τὴν πεῖναν; Ἐφ' ὅσον ἔχουν ἐξαντληθῆ τὰ χρήματά μας, ἡ δὲ κινητὴ περιουσία μας καὶ τὰ ζῶα μας εἶναι πλέον ἰδικά σου, δὲν ὑπολείπεται πλέον εἰς ἡμᾶς εἰ μὴ μόνον νὰ θέσωμεν ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν σου τὸν ἑαυτόν μας καὶ τὰ χωράφια μας, νὰ γίνωμεν ἀκτήμονες δοῦλοι σου.	18 Ἐπέρασε δὲ τὸ πρῶτον ἔτος καὶ πάλιν ἦλθαν πρὸς τὸν Ἰωσὴφ τὸ δεύτερον ἔτος καὶ τοῦ εἶπαν: <Δῶσε μας σιτάρι. Θὰ ἐπιτρέψῃς σύ, ὁ κύριος μας, νὰ ἀποθάνωμεν ἐμπρός σου ἀπὸ τὴν πεῖναν; Ἐφ’ ὅσον ἔχουν ἐξαντληθῆ ὅλα τὰ χρήματά μας καὶ ὅλη ἡ περιουσία μας καὶ τὰ ζῶα μας ἀνήκουν εἰς σέ, τὸν κύριόν μας, δὲν μᾶς ἀπέμεινε τίποτε ἄλλο νὰ παρουσιάσωμεν ἐμπρός σου (νὰ σοῦ προσφέρωμεν ὡς ἀντάλλαγμα) παρὰ μόνον τὸ σῶμα μας (τὸν ἑαυτόν μας) καὶ τὰ χωράφια μας.
19 ῞Ινα οὖν μὴ ἀποθάνωμεν ἐναντίον σου καὶ ἡ γῆ ἐρημωθῇ, κτῆσαι ἡμᾶς καὶ τὴν γῆν ἡμῶν ἀντὶ ἄρτων, καὶ ἐσόμεθα ἡμεῖς καὶ ἡ γῆ ἡμῶν παῖδες τῷ Φαραῷ· δὸς σπέρμα, ἕνα σπείρωμεν καὶ ζῶμεν καὶ μὴ ἀποθάνωμεν καὶ ἡ γῆ οὐκ ἐρημωθήσεται.	19 Διὰ νὰ μὴν ἀποθάνωμεν, λοιπόν, ἀπὸ τὴν πεῖναν ἐνώπιόν σου καὶ μείνῃ ἔρημος ἀπὸ ἀνθρώπους ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου, ἀγόρασε ἡμᾶς καὶ τὰ χωράφια μας, ἀντὶ τῶν ἄρτων, ποὺ θὰ μᾶς δώσῃς. Θὰ εἴμεθα ἡμεῖς δοῦλοι τοῦ Φαραὼ καὶ οἱ ἀγροί μας ἰδιοκτησία του. Δός μας σῖτον πρὸς σποράν, διὰ νὰ σπείρωμεν καὶ θερίσωμεν, ἔτσι δὲ νὰ ζήσωμεν, νὰ μὴ ἀποθάνωμεν καὶ ἐρημωθῇ πλέον ὁ τόπος>.	19 Διὰ νὰ μὴ ἀποθάνωμεν λοιπὸν ἀπὸ τὴν πεῖναν ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια σου καὶ διὰ νὰ μὴ ἐρημώσουν τὰ χωράφια μας, ἀγόρασε ἐμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ τὰ χωράφια μας εἰς ἀντάλλαγμα τοῦ ψωμιοῦ (τῶν τροφίμων), ποὺ θὰ μᾶς δώσῃς· καὶ ἐμεῖς θὰ γίνωμεν δοῦλοι εἰς τὸν Φαραώ, τὰ δὲ χωράφια μας θὰ γίνουν ἰδιοκτησία του. Δῶσε μας σπόρον (σιταριοῦ), διὰ νὰ σπείρωμεν, ὥστε νὰ ζήσωμεν καὶ νὰ μὴ ἀποθάνωμεν καὶ διὰ νὰ μὴ ἐρημώσουν τὰ χωράφια μας>.
20 Καὶ ἐκτήσατο Ἰωσὴφ πᾶσαν τὴν γῆν τῶν Αἰγυπτίων τῷ Φαραώ· ἀπέδοντο γὰρ οἱ Αἰγύπτιοι τὴν γῆν αὐτῶν τῷ Φαραώ, ἐπεκράτησε γὰρ αὐτῶν ὁ λιμός· καὶ ἐγένετο ἡ γῆ τῷ Φαραώ,	20 Ἔτσι δὲ ὁ Ἰωσὴφ ἠγόρασε διὰ τὸν Φαραὼ ὅλην τὴν χώραν τῶν Αἰγυπτίων. Διότι οἱ Αἰγύπτιοι ἐπώλησαν τὴν χώραν των εἰς τὸν Φαραώ, ἐπειδὴ ὁ μεγάλος λιμὸς διήρκεσε πολύ. Ἡ Αἴγυπτος ἔγινεν ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ.	20 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ ἀγόρασε ὅλα τὰ χωράφια τῶν Αἰγυπτίων διὰ λογαριασμὸν τοῦ Φαραώ. Διότι ὅλοι οἱ Αἰγύπτιοι ἀναγκάσθηκαν νὰ πωλήσουν τὰ χωράφια των εἰς τὸν Φαραώ, ἐπειδὴ ἡ πεῖνα ἦταν πολὺ μεγάλη καὶ δεν ἠμποροῦσαν νὰ ἀνθέξουν. Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ἡ χώρα τῆς Αἰγύπτου ἔγινε ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ.
21 καὶ τὸν λαὸν κατεδουλώσατο αὐτὸ εἰς παῖδας ἀπ' ἄκρων ὁρίων Αἰγύπτου ἕως τῶν ἄκρων,	21 Καὶ τὸν λαὸν ἀκόμη τὸν ἔκαμε δοῦλον εἰς τὸν Φαραὼ ἀπὸ τὸ ἕνα ἕως τὸ ἄλλο ἄκρον καὶ καθ' ὅλα τὰ ὅρια τῆς γῆς Αἰγύπτου,	21 Ἀκόμη ὁ Ἰωσὴφ ὑπεδούλωσεν ὅλον τὸν λαὸν εἰς τὸν Φαραὼ ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρον τῆς Αἰγύπτου μέχρι τὸ ἄλλο.
22 χωρὶς τῆς γῆς τῶν ἱερέων μόνον· οὐκ ἐκτήσατο ταύτην Ἰωσήφ, ἐν δόσει γὰρ ἔδωκε δόμα τοῖς ἱερεῦσι Φαραώ, καὶ ἤσθιον τὴν δόσιν, ἣν ἔδωκεν αὐτοῖς Φαραώ· διὰ τοῦτο οὐκ ἀπέδοντο τὴν γῆν αὐτόν.	22 Ἐκτὸς μόνον τῆς χώρας τῶν ἱερέων. Αὐτὴν δὲν τὴν ἠγόρασεν ὁ Ἰωσήφ, διότι ὁ Φαραὼ ἔδιδε δωρεὰν εἰς τοὺς ἱερεῖς τὸ ἀπαραίτητον ποσὸν τοῦ σίτου καὶ ἐτρέφοντο ἀπὸ τὴν χορηγίαν αὐτήν, διὰ τοῦτο δὲ καὶ δὲν ἐπώλησαν ἐκεῖνοι τὴν περιοχήν των.	22 Τὰ μόνα χωράφια ποὺ δὲν ἔγιναν ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ, ἦσαν τὰ χωράφια ποὺ ἀνῆκαν εἰς τοὺς ἱερεῖς. Ὁ Ἰωσὴφ δὲν ἀγόρασε τὰ χωράφια αὐτά, διότι οἱ ἱερεῖς ἐτρέφοντο ἀπὸ τὴν ἐπιχορήγησιν, ποὺ τοὺς ἐδιδεν ὁ Φαραώ. Διὰ τοῦτο δὲν εὐρέθηκαν εἰς τὴν ἀνάγκην νὰ πωλήσουν τὰ χωράφια των.
23 Εἶπε δὲ Ἰωσὴφ πᾶσι τοῖς Αἰγυπτίοις· ἰδοὺ κέκτημαι ὑμᾶς καὶ τὴν γῆν ὑμῶν σήμερον τῷ Φαραώ· λάβετε ἑαυτοῖς σπέρμα καὶ σπείρατε τὴν γῆν,	23 Εἶπε τότε ὁ Ἰωσὴφ πρὸς ὅλους τοὺς ἄλλους Αἰγυπτίους· <ἰδού, σήμερον ἔχω ἀγοράσει διὰ τὸν Φαραὼ καὶ σᾶς ὡς δούλους του καὶ τὴν χώραν σας ὡς ἰδιοκτησίαν του. Λάβετε λοιπὸν τώρα διὰ τὸν ἑαυτόν του ὁ καθένας σῖτον πρὸς σπορὰν καὶ σπείρατε τὰ χωράφια σας.	23 Καὶ ὁ Ἰωσὴφ εἶπεν εἰς ὅλους τοὺς Αἰγυπτίους: <Νά· ὅπως βλέπετε, σήμερα ἀγόρασα σᾶς καὶ τὰ χωράφια σας διὰ λογαριασμὸν τοῦ Φαραώ. Πάρτε λοιπὸν τώρα σπόρους διὰ τὸν ἑαυτόν σας καὶ σπείρετε μὲ αὐτοὺς τὰ χωράφια σας.
24 καὶ ἔσται τὰ γεννήματα αὐτῆς καὶ δώσατε τὸ πέμπτον μέρος τῷ Φαραώ, τὰ δὲ τέσσαρα μέρη ἔσται ὑμῖν αὐτοῖς εἰς σπέρμα τῇ γῇ καὶ εἰς βρῶσιν ὑμῖν καὶ πᾶσι τοῖς ἐν τοῖς οἰκοῖς ὑμῶν.	24 Ὅμως κατὰ τὸν θερισμὸν τῶν ἀγρῶν σας θὰ δώσετε τὸ ἐν πέμπτον τοῦ σίτου εἰς τὸν Φαραὼ τὰ δὲ τέσσερα πέμπτα θὰ τὰ κρατήσετε πρὸς σπορὰν καὶ πρὸς διατροφὴν ὅλων τῶν ἀνθρώπων τοῦ οἴκου σας>.	24 Ἀλλὰ κατὰ τὴν περίοδον τοῦ θερισμοῦ θὰ κάμετε τοῦτο: Θὰ δώσετε τὸ ἕνα πέμπτον ἀπὸ τὴν ἐσοδείαν σας εἰς τὸν Φαραώ, τὰ δὲ ὑπόλοιπα τέσσερα πέμπτα θὰ τὰ κρατήσετε ἰδικά σας, δι’ἀμοιβὴν τῶν κόπων σας, ὥστε νὰ τὰ χρησιμοποιήσετε διὰ τὴν σπορὰν καὶ διὰ τὶς ἀνάγκες τῆς ἰδικῆς σας διατροφῆς καὶ ὅλων τῶν μελῶν τῶν οἰκογενειῶν σας>.
25 Καὶ εἶπαν· σέσωκας ἡμᾶς εὕρομε χάριν ἐναντίον τοῦ κυρίου ἡμῶν καὶ ἐσόμεθα παῖδες τῷ Φαραώ.	25 Ἐκεῖνοι δὲ εὐχαριστημένοι ἀπήντησαν· <μᾶς ἔσωσες! Εὑρήκαμεν ἐνώπιόν σου χάριν, ἐνώπιον τοῦ κυρίου μας. Θὰ εἴμεθα δοῦλοι εἰς τὸν Φαραώ>.	25 Τότε οἱ Αἰγύπτιοι, γεμᾶτοι εὐγνωμοσύνην πρὸς τὸν Ἰωσὴφ διὰ τὴν εὐεργεσίαν αὐτήν, τοῦ εἶπαν: <Μᾶς ἔσωσες τὴν ζωήν! Ἐδείχθης καλὸς ἀπεναντί μας. Εὑρήκαμεν χάριν ἐνώπιον σου, τοῦ κυρίου μας, καὶ ἔχομεν τὴν εὔνοιάν σου. Διὰ τοῦτο καὶ ἐμεῖς θὰ εἴμεθα δοῦλοι, σκλάβοι τοῦ Φαραώ>.
26 Καὶ ἔθετο αὐτοῖς Ἰωσὴφ εἰς πρόσταγμα ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης ἐπὶ γῆς Αἰγύπτου τῷ Φαραώ· ἀποπεμπτοῦν, χωρὶς τῆς γῆς τῶν ἱερέων μόνον· οὐκ ἦν τῷ Φαραώ.	26 Τότε δὲ ἐξέδωσε καὶ διαταγὴν διὰ τοὺς Αἰγυπτίους ὁ Ἰωσήφ, ἡ ὁποία ἰσχύει καὶ μέχρι σήμερον· νὰ δίδεται ἀπὸ τὰ προϊόντα τῆς γῆς Αἰγύπτου τὸ ἐν πέμπτον εἰς τὸν Φαραώ, ἐκτὸς τῆς γῆς τῶν ἱερέων. Ἡ γῆ αὐτὴ δὲν ἀνῆκεν εἰς τὸν Φαραώ.	26 Ὁ Ἰωσὴφ ἐνομοθέτησε, καὶ ὁ νόμος αὐτὸς ἰσχύει μέχρι σήμερα εἰς τὴν Αἴγυπτον, ὥστε νὰ δίδεται τὸ ἕνα πέμπτον τῆς ἐσοδείας τῶν καρπῶν εἰς τὸν Φαραώ. Ὁ νόμος αὐτὸς δὲν ἴσχυε μόνον διὰ τὰ χωράφια τῶν ἱερέων αὐτὰ δὲν ἔγιναν ἰδιοκτησία τοῦ Φαραώ.
27 Κατῴκησε δὲ Ἰσραὴλ ἐν γῆ Αἰγύπτῳ ἐπὶ γῆς Γεσὲμ καὶ ἐκληρονόμησαν ἐπ' αὐτῆς καὶ ηὐξήθησαν καὶ ἐπληθύνθησαν σφόδρα.	27 Ὁ Ἰακὼβ ἐγκατεστάθη εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου, εἰς τὴν περιοχὴν Γεσέμ, τὴν ὁποίαν ἐπῆραν ὡς ἰδιοκτησίαν των. Ἐκεῖ δὲ οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἰσραὴλ ηὐξήθησαν καὶ ἐπληθύνθησαν πάρα πολύ.	27 Ἐγκατεστάθη δὲ ὁ Ἰσραὴλ καὶ τὰ παιδιά του εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου, εἰς τὴν περιοχὴν Γεσὲμ καὶ ἀπέκτησαν εἰς αὐτὴν περιουσίες καὶ αὐξήθηκαν καὶ ἐπληθύνθησαν πάρα πολύ.
28 Ἐπέζησε δὲ Ἰακὼβ ἐν γῇ Αἰγύπτῳ δεκαεπτὰ ἔτη· καὶ ἐγένοντο αἱ ἡμέραι Ἰακὼβ ἐνιαυτῶν τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἑκατὸν τεσσαρακονταεπτὰ ἔτη.	28 Ἔζησε δὲ ἀκόμη ὁ Ἰακὼβ εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου δεκαεπτὰ ἔτη· καὶ αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς τοῦ ἀνῆλθον εἰς ἑκατὸν τεσσαράκοντα ἑπτὰ ἔτη.	28 Καὶ ὁ Ἰακὼβ ἔζησεν ἀκόμη εἰς τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου ἄλλα δεκαεπτὰ χρόνια. Ἑπομένως οἱ ἡμέρες, ποὺ ἔζησεν ὁ Ἰακώβ, ἔφθασαν τὰ ἑκατὸν σαράντα ἑπτὰ χρόνια.
29 ῎Ηγγισαν δὲ αἱ ἡμέραι Ἰσραὴλ τοῦ ἀποθανεῖν, καὶ ἐκάλεσε τὸν υἱὸν Ἰωσὴφ καὶ εἶπεν αὐτῷ· εἰ εὕρηκα χάριν ἐναντίον σου, ὑπόθες τὴν χεῖρά σου ὑπὸ τὸν μηρόν μου καὶ ποιήσεις ἐπ' ἐμὲ ἐλεημοσύνη καὶ ἀλήθειαν τοῦ μή με θάψαι ἐν Αἰγύπτῳ,	29 Ἐπλησίασαν αἱ ἡμέραι νὰ ἀποθάνῃ. Προσεκάλεσε τότε τὸν υἱόν του τὸν Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπεν· <ἐὰν ἔχω εὔρει χάριν ἐνώπιόν σου - ὅπως καὶ πράγματι εὑρῆκα - βάλε τὸ χέρι σου κάτω ἀπὸ τὸν μηρόν μου καὶ ὁρκίσου ὅτι θὰ μοῦ προσφέρῃς καὶ αὐτὴν τὴν καλωσύνην, ὅτι πιστῶς θὰ ἐκπληρώσῃς τὴν τελευταίαν μου ἐντολήν· νὰ μὴ μὲ θάψῃς εἰς τὴν Αἴγυπτον.	29 Ὅταν δὲ ἐπλησίασαν οἱ ἡμέρες τοῦ θανάτου τοῦ Ἰσραήλ, ἔστειλε καὶ ἐκάλεσε κοντά του τὸν υἱόν του Ἰωσὴφ καὶ τοῦ εἶπεν: <Ἐὰν εὑρῆκα χάριν ἐνώπιόν σου, βάλε τὸ χέρι σου κάτω ἀπὸ τὸν μηρόν μου καὶ ὁρκίσου, ὅτι θὰ συμπεριφερθῇς ἀπέναντί μου μὲ ἐλεημοσύνην, μὲ πίστιν, ὑπακοὴν καὶ ἀκρίβειαν· ὅτι θὰ ἐκπληρώσῃς τὴν τελευταίαν μου ἐπιθυμίαν, ἡ ὁποία εἶναι: Ὅταν θὰ ἀποθάνω, νὰ μὴ μὲ θάψῃς εἰς τὴν Αἴγυπτον.
30 ἀλλὰ κοιμηθήσομαι μετὰ τῶν πατέρων μου, καὶ ἀρεῖς με ἐξ Αἰγύπτου καὶ θάψεις με ἐν τῷ τάφῳ αὐτῶν. Ὁ δὲ εἶπεν· ἐγὼ ποιήσω κατὰ τὸ ρῆμά σου.	30 Ἀλλὰ θὰ ἐνταφιασθῶ μαζῆ μὲ τοὺς πατέρας μου εἰς τὴν Χαναάν. Θὰ μὲ μεταφέρῃς ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον καὶ θὰ μὲ θάψῃς εἰς τὸν τάφον των>. Ὁ Ἰωσὴφ εἶπε· <θὰ κάμω, ὅπως μοῦ εἶπες>.	30 Θέλω νὰ ταφῶ εἰς τὴν Χαναάν, εἰς τὸν ἴδιον τόπον μὲ τοὺς πατέρας μου. Θὰ μὲ μεταφέρῃς λοιπὸν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον εἰς τὴν Χαναὰν καὶ θὰ μὲ θάψῃς εἰς τὸ ἰδικόν των μνημεῖον>. Καὶ ὁ Ἰωσὴφ τοῦ ἀπάντησε: <Σοῦ ὑπόσχομαι, ὅτι θὰ κάμω ὅπως μοῦ εἶπες>.
31 Εἶπε δέ· ὄμοσόν μοι, καὶ ὤμοσεν αὐτῷ καὶ προσεκύνησεν Ἰσραὴλ ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ράβδου αὐτοῦ.	31 Τοῦ εἶπε δὲ ὁ Ἰακώβ· <ὁρκίσου> καὶ ὁ Ἰωσὴφ ὡρκίσθη ἐνώπιον τοῦ πατρός του. Τότε ὁ Ἰακὼβ προσεκύνησεν εἰς τὸ ἄκρον τῆς ράβδου τοῦ υἱοῦ του, ἡ ὁποία ἐσυμβόλιζε τὴν βασιλικήν του ἐξουσίαν.	31 Ὁ Ἰακὼβ ὅμως ἐπέμεινε καὶ τοῦ εἶπεν: <Ὁρκίσου μου ὅτι θὰ τὸ κάμῃς. Καὶ ὁ Ἰωσὴφ ὡρκίσθη εἰς τὸν πατέρα του. Τότε ὁ Ἰσραήλ, ἐπειδὴ ἐπίστευσεν ὅτι ὁ Θεὸς θὰ ἐβοηθοῦσε, ὥστε νὰ μεταφερθῇ ἡ σορός του εἰς τὴν Χαναὰν διὰ νὰ ταφῇ ἐκεῖ, ἔσκυψε καὶ ἐπροσκύνησε τὸν Θεόν, ἀφοῦ ἀκούμβησε τὴν κεφαλήν του εἰς τὴν ἄκρην τοῦ ραβδιοῦ του, εἰς τὸ ὁποῖον ἐστηρίζετο λόγῳ τῆς γεροντικῆς ἀδυναμίας του. Μὲ τὴν προσκύνησιν αὐτὴν ἐξέφραζε τὴν εὐγνωμοσύνην του πρὸς τὸν Θεόν.