Ιουδίθ : Κεφάλαιον Δ'

Πρωτότυπο Κείμενο

αὶ ἤκουσαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ οἱ κατοικοῦντες ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ πάντα, ὅσα ἐποίησεν Ὀλοφέρνης τοῖς ἔθνεσιν, ὁ ἀρχιστράτηγος Ναβουχοδονόσορ βασιλέως Ἀσσυρίων, καὶ ὃν τρόπον ἐσκύλευσε πάντα τὰ ἱερὰ αὐτῶν καὶ ἔδωκεν αὐτὰ εἰς ἀφανισμόν,
2 καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα σφόδρα ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ καὶ περὶ Ἰερουσαλὴμ καὶ τοῦ ναοῦ Κυρίου Θεοῦ αὐτῶν ἐταράχθησαν,
3 ὅτι προσφάτως ἦσαν ἀναβεβηκότες ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας, καὶ νεωστὶ πᾶς ὁ λαὸς συνελέλεκτο τῆς Ἰουδαίας, καὶ τὰ σκεύη καὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ ὁ οἶκος ἐκ τῆς βεβηλώσεως ἠγιασμένα ἦν.
4 Καὶ ἀπέστειλαν εἰς πᾶν ὅριον Σαμαρείας καὶ Κωνὰ καὶ Βαιθωρὼν καὶ Βελμαὶν καὶ Ἱεριχὼ καὶ εἰς Χωβὰ καὶ Αἰσωρὰ καὶ τὸν αὐλῶνα Σαλὴμ
5 καὶ προκατελάβοντο πάσας τὰς κορυφὰς τῶν ὀρέων τῶν ὑψηλῶν καὶ ἐτειχίσαντο τὰς ἐν αὐτοῖς κώμας καὶ παρέθεντο εἰς ἐπισιτισμὸν εἰς παρασκευὴν πολέμου, ὅτι προσφάτως ἦν τὰ πεδία αὐτῶν τεθερισμένα.
6 Καὶ ἔγραψεν Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας, ὃς ἦν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐν Ἱερουσαλήμ, τοῖς κατοικοῦσι Βαιτυλούα καὶ Βαιτομεσθαίμ, ἥ ἐστιν ἀπέναντι Ἐσδρηλὼν κατὰ πρόσωπον τοῦ πεδίου τοῦ πλησίον Δωθαΐμ,
7 λέγων διακατασχεῖν τὰς ἀναβάσεις τῆς ὀρεινῆς, ὅτι δι' αὐτῶν ἦν εἴσοδος εἰς τὴν Ἰουδαίαν, καὶ ἦν εὐχερῶς διακωλῦσαι αὐτοὺς προσβαίνοντας, στενῆς τῆς προσβάσεως οὔσης ἐπ' ἄνδρας τοὺς πάντας δύο.
8 Καὶ ἐποίησαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ καθὰ συνέταξεν αὐτοῖς Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας καὶ ἡ γερουσία παντὸς δήμου Ἰσραήλ, οἳ ἐκάθηντο ἐν Ἱερουσαλήμ.
9 Καὶ ἀνεβόησαν πᾶς ἀνὴρ Ἰσραὴλ πρὸς τὸν Θεὸν ἐν ἐκτενίᾳ μεγάλῃ καὶ ἐταπεινοῦσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἐν ἐκτενίᾳ μεγάλῃ.
10 Αὐτοὶ καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν καὶ τὰ νήπια αὐτῶν καὶ τὰ κτήνη αὐτῶν καὶ πᾶς πάροικος ἢ μισθωτὸς καὶ ἀργυρώνητος αὐτῶν ἐπέθεντο σάκκους ἐπὶ τὰς ὀσφύας αὐτῶν.
11 Καὶ πᾶς ἀνὴρ Ἰσραὴλ καὶ γυνὴ καὶ τὰ παιδία καὶ οἱ κατοικοῦντες ἐν Ἱερουσαλὴμ ἔπεσον κατὰ πρόσωπον τοῦ ναοῦ καὶ ἐσποδώσαντο τὰς κεφαλὰς αὐτῶν καὶ ἐξέτειναν τοὺς σάκκους αὐτῶν κατὰ πρόσωπον Κυρίου·
12 καὶ τὸ θυσιαστήριον σάκκῳ περιέβαλον καὶ ἐβόησαν πρὸς τὸν Θεὸν Ἰσραὴλ ὁμοθυμαδὸν ἐκτενῶς τοῦ μὴ δοῦναι εἰς διαρπαγὴν τὰ νήπια αὐτῶν καὶ τὰς γυναῖκας εἰς προνομὴν καὶ τὰς πόλεις τῆς κληρονομίας αὐτῶν εἰς ἀφανισμὸν καὶ τὰ ἅγια εἰς βεβήλωσιν καὶ ὀνειδισμόν, ἐπίχαρμα τοῖς ἔθνεσι.
13 Καὶ εἱσήκουσε Κύριος τῆς φωνῆς αὐτῶν καὶ εἰσεῖδε τὴν θλῖψιν αὐτῶν· καὶ ἦν ὁ λαὸς νηστεύων ἡμέρας πλείους ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Ἱερουσαλὴμ κατὰ πρόσωπον τῶν ἁγίων Κυρίου παντοκράτορας.
14 Καὶ Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας καὶ πάντες οἱ παρεστηκότες ἐνώπιον Κυρίου, ἱερεῖς καὶ οἱ λειτουργοῦντες Κυρίῳ, σάκκους περιεζωσμένοι τὰς ὀσφύας αὐτῶν προσέφερον τὴν ὁλοκαύτωσιν τοῦ ἐνδελεχισμοῦ καὶ τὰς εὐχὰς καὶ τὰ ἐκούσια δόματα τοῦ λαοῦ,
15 καὶ ἦν σποδὸς ἐπὶ τὰς κιδάρεις αὐτῶν. Καὶ ἐβόων πρὸς Κύριον ἐκ πάσης δυνάμεως εἰς ἀγαθὸν ἐπισκέψασθαι πάντα οἶκον Ἰσραήλ.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

ἱ Ἰσραηλῖται, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦσαν εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γαλιλαίας, ἐπληροφορήθησαν ὅλα ὅσα ὁ Ὀλοφέρνης, ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ βασιλέως τῶν Ἀσσυρίων Ναδουχοδονόσορος, ἔκαμεν εἰς ὅλους τοὺς λαούς, πὼς δηλαδὴ ἐλεηλάτησεν ὅλους τοὺς ἱεροὺς ναούς των καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς εἰς καταστροφήν.
2 Διὰ τοῦτο ἐφοβήθησαν πάρα πολὺ τὸν Ὀλοφέρνην καὶ ἐταράχθησαν, διότι ἡ Ἱερουσαλὴμ καὶ ὁ ναὸς Κυρίου τοῦ Θεοῦ των διέτρεχαν κίνδυνον ἀφανισμοῦ.
3 Ἡ ταραχή των καὶ ὁ πόνος των ἦσαν τοσούτῳ μᾶλλον δικαιολογημένα, καθ' ὅσον προσφάτως εἶχαν ἐπιστρέψει εἰς τὴν Ἰουδαίαν ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσίαν. Πρὸ ὀλίγου ὅλος ὁ λαὸς τῆς Ἰουδαίας εἶχε συγκεντρωθῆ ἐκεῖ, τὰ δὲ ἱερὰ σκεύη τοῦ ναοῦ, τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ ὁ ναὸς εἶχον ἐξαγνισθῆ καὶ ἦσαν ἠγιασμένα.
4 Ἀπέστειλαν, λοιπόν, στρατὸν εἰς ὅλην τὴν περιοχὴν τῆς Σαμαρείας, εἰς τὴν Κωνά, τὴν Βαιθωράν, τὴν Βελμαίν, τὴν Ἱεριχώ, τὴν Χωβά, τὴν Αἰσωρὰ καὶ   εἰς τὴν κοιλάδα τῆς Σαλήμ,
5 καὶ κατέλαβαν ὅλας τὰς κορυφὰς τῶν ὑψηλῶν ὀρέων, περιετείχισαν καὶ ὠχύρωσαν τὰς θέσεις, ποὺ ὑπῆρχον εἰς αὐτάς, καὶ τὰς ἐφωδίασαν μὲ τρόφιμα, ὥστε νὰ εἶναι παρεσκευασμένοι εἰς πόλεμον, διότι πρὸ ὀλίγου εἶχαν θερίσει τοὺς ἀγρούς των.
6 Ὁ Ἰωακίμ, ὁ ὁποῖος κατὰ τὴν ἐποχήν ἐκείνην ἦτο ἀρχιερεὺς εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔγραψεν ἐπιστολὴν πρὸς τοὺς κατοίκους τῆς Βαιτυλούα καὶ πρὸς τὴν Βαιτομεσθαίμ, πόλιν, ἡ ὁποία εἶναι ἀπέναντι τῆς Ἐσδρηλὼν κατὰ πρόσωπον τῆς πεδιάδος Δωθαΐμ,
7 καὶ ἔλεγεν ὅτι πρέπει νὰ καταλάβετε τὰς διαβάσεις τοῦ ὅρους, διότι ἀπὸ αὐτὰς μόνον εἶναι δυνατὴ ἡ εἴσοδος τῶν ἐχθρῶν εἰς τὴν Ἰουδαίαν. Ἐὰν αὐτὰς καταλάβετε, εἶναι εὔκολον νὰ τοὺς ἐμποδίσετε νὰ περάσουν, διότι ἡ διάβασις ἐκεῖ εἶναι στενή, ποὺ μόλις ἐπιτρέπει εἰς δύο τὸ πολὺ ἄνδρας νὰ περνοῦν συγχρόνως.
8 Οἱ Ἰσραηλῖται ὑπήκουσαν καὶ ἔπραξαν, ὅπως τοὺς διέταξεν ὁ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ καὶ ἡ γερουσία ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκοντο εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ.
9 Ὅλοι δὲ οἱ Ἰσραηλῖται μὲ μεγάλην πίστιν καὶ κατάνυξιν ἀνεβόησαν πρὸς τὸν Θεόν· ἐταπείνωσαν τὰς ψυχάς των ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μὲ τὰς κατανυκτικάς των προσευχάς.
10 Ὅλοι δὲ αὐτοὶ καὶ αἱ γυναῖκες των καὶ τὰ μικρά των παιδιὰ καὶ τὰ ζῶα των καὶ κάθε ξένος, ποὺ εὑρίσκετο πλησίον των ἢ ἡμερομίσθιος ἐργάτης ἢ δοῦλος ποὺ εἶχεν ἀγορασθῆ διὰ χρημάτων, ὅλοι εἰς ἔνδειξιν πένθους καὶ ταπεινώσεως ἐφόρεσαν σάκκους εἰς τὴν μέσην των.
11 Ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται, ἄνδρες, γυναῖκες καὶ παιδιά, ὅσοι κατοικοῦσαν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔπεσαν μὲ τὸ πρόσωπον κατὰ γῆς πρὸ τοῦ ναοῦ, ἔρριξαν στάκτην εἰς τὰς κεφαλάς των καὶ μὲ τὰ χέρια των ἄπλωναν τὰ ἄκρα ἀπὸ τοὺς σάκκους, διὰ νὰ ζητήσουν ἔλεος καὶ προστασίαν ἀπὸ τὸν Κύριον.
12 Καὶ αὐτὸ ἀκόμη τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων τὸ περιέβαλαν μὲ σάκκον καὶ ἔκραζαν πρὸς τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραὴλ μὲ μίαν ψυχὴν καὶ μὲ μεγάλην κατάνυξιν καὶ τὸν παρακαλοῦσαν νὰ μὴ ἐπιτρέψῃ νὰ παραδοθοῦν τὰ νήπια αὐτῶν εἰς ἁρπαγήν, αἱ γυναῖκες των εἰς λεηλασίαν καὶ αἱ πόλεις, τὰς ὁποίας εἶχαν κληρονομήσει, εἰς καταστροφήν, ὁ ναὸς εἰς βεβήλωσιν καὶ εἰς ὀνειδισμὸν καὶ νὰ γίνουν ἔτσι αὐτοὶ ἐμπαιγμὸς καὶ περίγελως τῶν ἐθνῶν.
13 Ὁ Κύριος ἤκουσε τὴν προσευχήν των καὶ εἶδε τὴν θλῖψιν των. Ὅλος ὁ λαὸς ἐνήστευεν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας καθ' ὅλην τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὴν Ἱερουσαλὴμ ἐνώπιον τοῦ ναοῦ τοῦ Κυρίου, τοῦ παντοκράτορος.
14 Ὁ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ καὶ ὅλοι οἱ παριστάμενοι ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, ἱερεῖς καὶ ἄλλοι λειτουργοῖ τοῦ Κυρίου, ζωσμένοι γύρω ἀπὸ τὰς ὀσφύας των σάκκους, προσέφεραν τὰ καθημερινὰ ὁλοκαυτώματα, τὰ ταξίματα, τὰ ἀφιερώματα, καὶ τὰ ἐκούσια δῶρα τοῦ λαοῦ.
15 Στάκτη δὲ ὑπῆρχεν ἐπάνω εἰς τὰ καλύμματα τῶν κεφαλῶν των. Καὶ ἔκραζον πρὸς τὸν Κύριον μὲ ὅλην των τὴν δύναμιν νὰ ἐπισκεφθῇ πρὸς τὸ ἀγαθὸν ὁ Θεὸς ὅλον τὸν λαὸν τοῦ Ἰσραήλ.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

μαθαν δὲ καὶ οἱ Ἰσραηλῖται, ποὺ κατοικοῦσαν εἰς τὴν Ἰουδαίαν, ὅλα, ὅσα ἔκαμεν εἰς τὰ διάφορα ἔθνη ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ βασιλέως τῶν Ἀσσυρίων Ναβουχοδονόσορος Ὀλοφέρνης, καὶ πῶς ἐλεηλάτησεν ὅλους τοὺς ναούς των καὶ τοὺς ἐξαφάνισε.
2 Ἕνεκα τούτου ἐφοβήθηκαν ὑπερβολικὰ καὶ κατετρόμαξαν, ἐπειδὴ ἐσκέφθηκαν τί ἦτο πιθανὸν νὰ κάμῃ ὁ Ὀλοφέρνης καὶ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ των.
3 Ἐφοβήθηκαν δὲ πολύ, διότι δὲν εἶχε περάσει πολὺς χρόνος, ἀπὸ τότε ποὺ ἀνέβηκαν ἐλεύθεροι ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσίαν εἰς τὸν λόφον Σιών, καὶ μόλις πρὸ ὀλίγου εἶχε συναχθῇ καὶ πάλιν ο λαὸς τῆς Ἰουδαίας εἰς τὴν πατρίδα του. Τὰ δὲ ἱερὰ σκεύη τῆς λατρείας καὶ τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων, ὅπως καὶ ὅλος ὁ Ναός, εἶχαν ἑξαγνισθῆ πρὸ ὀλίγου καιροῦ ἀπὸ τὴν βεβήλωσιν τῶν εἰδωλολατρῶν κατακτητῶν.
4 Ἐκήρυξαν λοιπὸν συναγερμὸν πολέμου καὶ εἰδοποίησαν ὅσους ἔμεναν εἰς ὅλην τὴν περιοχὴν τῆς Σαμαρείας, εἰς τὴν Κωνά, τὴν Βαιθωρών, τὴν Βελμαίν, τὴν Ἱεριχώ, τὴν Χωβά, τὴν Αἰσώρα καὶ εἰς τὴν κοιλάδα Σαλήμ, νὰ ἐτοιμασθοῦν διὰ πόλεμον.
5 Κατόπιν αὐτοῦ κατέλαβαν ὅλας τὰς κορυφὰς τῶν ὑψηλῶν βουνῶν καὶ ἐφρόντισαν νὰ κτίσουν καὶ ἐπιδιορθώσουν τὰ τείχη τῶν κωμοπόλεων, ποὺ ὑπῆρχαν εἰς τὰς περιοχὰς αὐτάς. Ἔφεραν ἐπίσης καὶ ἔβαλαν εἰς τὰς ἀποθήκας των τρόφιμα, ἀπαραίτητα εἰς περίπτωσιν πολέμου, ἀπὸ αὐτὰ ποὺ εἶχαν συνάξει ἀπὸ τὸν θερισμὸν τῶν πεδιάδων των, ποὺ εἶχε γίνει μόλις προηγουμένως.
6 Ὁ δὲ Ἰωακίμ, ποὺ ἦτο τότε ἀρχιερεὺς εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔστειλεν ἐπιστολὰς εἰς ὅσους διέμεναν εἰς τὴν Βαιτυλούαν καὶ τὴν Βαιτομεσθαίμ, ἡ ὁποία εὑρίσκετο ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἐσδρηλών, κατὰ μέτωπο ν τῆς πεδιάδος, ποὺ ὑπῆρχε κοντὰ εἰς τὴν Δωθαΐμ.
7 Εἰς τὰς ἐπιστολάς του αὐτὰς ὁ ἀρχιερεὺς τοὺς ἔλεγε νὰ καταλάβουν καὶ νὰ προσέχουν τὰς διαβάσεις τῆς ὀρεινῆς περιοχῆς, διότι δι' αὐτῶν καὶ μόνον εἰσήρχετο κανεὶς ἀπὸ ἐκεῖ εἰς τὴν Ἰουδαίαν. Ἦτο δὲ πολὺ εὔκολον νὰ ἐμποδίσουν τοὺς ἐχθρούς, ποὺ θὰ ἐπιχειροῦσαν νὰ περάσουν ἀπὸ ἐκεῖ, διότι ἡ δίοδος ἦτο πολὺ στενὴ καὶ δὲν ἐχωροῦσαν περισσότεροι ἀπὸ δύο ἄνδρες.
8 Οἱ δὲ Ἰσραηλῖται συνεμορφώθησαν ἀμέσως πρὸς ὅσα τοὺς διέταξεν ὁ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ μαζὶ μὲ τὴν γερουσίαν ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν, ποὺ διέμεναν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα.
9 Καὶ ἄρχισαν νὰ προσεύχωνται εἰς τὸν Θεὸν ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται καὶ νὰ βοοῦν μὲ πολὴν θέρμην, μὲ πίστιν καὶ κατάνυξιν. Συγχρόνως δὲ ἐταπείνωναν τοὺς ἑαυτούς των μὲ νηστείαν καὶ μεγάλην συντριβήν.
10 Ἐζωσαν μάλιστα τὴν μέσην των μὲ τριχίνους σάκκους, διὰ νὰ δείχνουν τὸ πένθος των, ὅλοι οἱ ἄνδρες τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ οἱ γυναῖκες των μὲ τὰ νήπιά των. Ἔβαλαν ἐπίσης σάκκους καὶ εἰς τὰ ζῶα των. Τὸ ἴδιο ἔκαμε καὶ κάθε ξένος, ποὺ ἔμενε μαζί των, ὅπως καὶ κάθε μισθωτὸς ὑπάλληλός των καὶ κάθε δοῦλος των, ποὺ τὸν εἶχαν ἀγοράσει καὶ ἀνῆκεν εἰς ἐκείνους.
11 Ἐν συνεχείᾳ ὅλοι οἰ Ἰσραηλῖται μαζὶ μὲ τάς, γυναῖκας καὶ τὰ παιδιά των, ὅσοι κατοικοῦσαν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔπεσαν μὲ τὸ πρόσωπον κατὰ γῆ, ἐμπρὸς εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Κυρίου. Καὶ ἔρριξαν στάχτην εἰς τὰ κεφάλια των, ὅπως ἔκαμναν ὅταν ἐπενθοῦσαν, καὶ ἄνοιξαν τὰ χέρια των, ὅπως ἦσαν σκεπασμένα μὲ τοὺς πενθίμους σάκκους, καὶ τὰ ὕψωσαν πρὸς τὸν Κύριον καὶ Τὸν ἰκέτευαν.
12 Ἐσκέπασαν μάλιστα ὁλόγυρα μὲ σάκκον καὶ τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ ἐκραύγαζαν διαρκῶς μὲ πίστιν καὶ καρτερίαν ὅλοι μαζὶ πρὸς τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραήλ. Τὸν παρακαλοῦσαν νὰ μὴ ἀφήσῃ νὰ ἀρπάξουν οἱ ἐχθροὶ τὰ νήπιά των, οὔτε νὰ πάρουν σὰν λάφυρα τὰς γυναῖκας των καὶ νὰ ἑξαφανίσουν τὰς πόλεις, τὰς ὁποίας εἶχαν κληρονομήσει. Νὰ μὴ ἀφήσῃ ἐπίσης νὰ βεβηλώσουν καὶ ἐμπαίξουν τὰ ἱερὰ καὶ ἅγιά των, ὥστε νὰ χαίρωνται καὶ νὰ εὐφραίνωνται διὰ τὸν ἐξευτελισμὸν τῶν Ἰουδαίων τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη.
13 Καὶ ὁ Κύριος εἱσήκουσε τὴν προσευχήν των καὶ ἐπρόσεξε τὴν θλῖψιν των. Ὅλος δὲ ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, εἰς ὅλην τὴν Ἰουδαίαν καὶ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, ἐνήστευεν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας καὶ ἔστρεφαν τὰ βλέμματά των πρὸς τὸν τόπον τῆς λατρείας τοῦ παντοκράτορος Κυρίου.
14 Ὁ δὲ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ καὶ ὅλοι, ὅσοι παρέστεκαν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, οἱ ἱερεῖς δηλαδὴ καὶ οἱ ἄλλοι λειτουργοὶ καὶ ὑπηρέται τοῦ Κυρίου, ἦσαν ζωσμένοι μὲ σάκκους, διὰ να δείχνουν τὸ πένθος των καὶ τὴν συντριβήν των. Καὶ ἐπρόσφεραν θλιμμένοι τὰς θυσίας τῆς ὁλοκαυτώσεως, ποὺ προσεφέροντο κάθε πρωῒ καὶ βράδυ διαρκῶς, καθὼς ἐπίσης καὶ τὰ τάματα καὶ τὰς προσφοράς, ποὺ ἤθελε να ἀφιερώσῃ ὁ λαός.
15 Εἶχαν ρίξει μάλιστα καὶ στάχτην εἰς τὰ καλύμματα τῶν κεφαλῶν των. Ἐφώναζαν δὲ μὲ μεγάλην φωνὴν καὶ ὅλην τὴν δύναμιν τῆς ψυχῆς των πρὸς τὸν Κύριον, διὰ νὰ τοὺς προσέξῃ καὶ νὰ ἐκδηλώσῃ τὴν ἀγαθωσύνην Του πρὸς ὅλον τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
αὶ ἤκουσαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ οἱ κατοικοῦντες ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ πάντα, ὅσα ἐποίησεν Ὀλοφέρνης τοῖς ἔθνεσιν, ὁ ἀρχιστράτηγος Ναβουχοδονόσορ βασιλέως Ἀσσυρίων, καὶ ὃν τρόπον ἐσκύλευσε πάντα τὰ ἱερὰ αὐτῶν καὶ ἔδωκεν αὐτὰ εἰς ἀφανισμόν,	ἱ Ἰσραηλῖται, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦσαν εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Γαλιλαίας, ἐπληροφορήθησαν ὅλα ὅσα ὁ Ὀλοφέρνης, ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ βασιλέως τῶν Ἀσσυρίων Ναδουχοδονόσορος, ἔκαμεν εἰς ὅλους τοὺς λαούς, πὼς δηλαδὴ ἐλεηλάτησεν ὅλους τοὺς ἱεροὺς ναούς των καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς εἰς καταστροφήν.	μαθαν δὲ καὶ οἱ Ἰσραηλῖται, ποὺ κατοικοῦσαν εἰς τὴν Ἰουδαίαν, ὅλα, ὅσα ἔκαμεν εἰς τὰ διάφορα ἔθνη ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ βασιλέως τῶν Ἀσσυρίων Ναβουχοδονόσορος Ὀλοφέρνης, καὶ πῶς ἐλεηλάτησεν ὅλους τοὺς ναούς των καὶ τοὺς ἐξαφάνισε.
2 καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα σφόδρα ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ καὶ περὶ Ἰερουσαλὴμ καὶ τοῦ ναοῦ Κυρίου Θεοῦ αὐτῶν ἐταράχθησαν,	2 Διὰ τοῦτο ἐφοβήθησαν πάρα πολὺ τὸν Ὀλοφέρνην καὶ ἐταράχθησαν, διότι ἡ Ἱερουσαλὴμ καὶ ὁ ναὸς Κυρίου τοῦ Θεοῦ των διέτρεχαν κίνδυνον ἀφανισμοῦ.	2 Ἕνεκα τούτου ἐφοβήθηκαν ὑπερβολικὰ καὶ κατετρόμαξαν, ἐπειδὴ ἐσκέφθηκαν τί ἦτο πιθανὸν νὰ κάμῃ ὁ Ὀλοφέρνης καὶ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ των.
3 ὅτι προσφάτως ἦσαν ἀναβεβηκότες ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας, καὶ νεωστὶ πᾶς ὁ λαὸς συνελέλεκτο τῆς Ἰουδαίας, καὶ τὰ σκεύη καὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ ὁ οἶκος ἐκ τῆς βεβηλώσεως ἠγιασμένα ἦν.	3 Ἡ ταραχή των καὶ ὁ πόνος των ἦσαν τοσούτῳ μᾶλλον δικαιολογημένα, καθ' ὅσον προσφάτως εἶχαν ἐπιστρέψει εἰς τὴν Ἰουδαίαν ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσίαν. Πρὸ ὀλίγου ὅλος ὁ λαὸς τῆς Ἰουδαίας εἶχε συγκεντρωθῆ ἐκεῖ, τὰ δὲ ἱερὰ σκεύη τοῦ ναοῦ, τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ ὁ ναὸς εἶχον ἐξαγνισθῆ καὶ ἦσαν ἠγιασμένα.	3 Ἐφοβήθηκαν δὲ πολύ, διότι δὲν εἶχε περάσει πολὺς χρόνος, ἀπὸ τότε ποὺ ἀνέβηκαν ἐλεύθεροι ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσίαν εἰς τὸν λόφον Σιών, καὶ μόλις πρὸ ὀλίγου εἶχε συναχθῇ καὶ πάλιν ο λαὸς τῆς Ἰουδαίας εἰς τὴν πατρίδα του. Τὰ δὲ ἱερὰ σκεύη τῆς λατρείας καὶ τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων, ὅπως καὶ ὅλος ὁ Ναός, εἶχαν ἑξαγνισθῆ πρὸ ὀλίγου καιροῦ ἀπὸ τὴν βεβήλωσιν τῶν εἰδωλολατρῶν κατακτητῶν.
4 Καὶ ἀπέστειλαν εἰς πᾶν ὅριον Σαμαρείας καὶ Κωνὰ καὶ Βαιθωρὼν καὶ Βελμαὶν καὶ Ἱεριχὼ καὶ εἰς Χωβὰ καὶ Αἰσωρὰ καὶ τὸν αὐλῶνα Σαλὴμ	4 Ἀπέστειλαν, λοιπόν, στρατὸν εἰς ὅλην τὴν περιοχὴν τῆς Σαμαρείας, εἰς τὴν Κωνά, τὴν Βαιθωράν, τὴν Βελμαίν, τὴν Ἱεριχώ, τὴν Χωβά, τὴν Αἰσωρὰ καὶ εἰς τὴν κοιλάδα τῆς Σαλήμ,	4 Ἐκήρυξαν λοιπὸν συναγερμὸν πολέμου καὶ εἰδοποίησαν ὅσους ἔμεναν εἰς ὅλην τὴν περιοχὴν τῆς Σαμαρείας, εἰς τὴν Κωνά, τὴν Βαιθωρών, τὴν Βελμαίν, τὴν Ἱεριχώ, τὴν Χωβά, τὴν Αἰσώρα καὶ εἰς τὴν κοιλάδα Σαλήμ, νὰ ἐτοιμασθοῦν διὰ πόλεμον.
5 καὶ προκατελάβοντο πάσας τὰς κορυφὰς τῶν ὀρέων τῶν ὑψηλῶν καὶ ἐτειχίσαντο τὰς ἐν αὐτοῖς κώμας καὶ παρέθεντο εἰς ἐπισιτισμὸν εἰς παρασκευὴν πολέμου, ὅτι προσφάτως ἦν τὰ πεδία αὐτῶν τεθερισμένα.	5 καὶ κατέλαβαν ὅλας τὰς κορυφὰς τῶν ὑψηλῶν ὀρέων, περιετείχισαν καὶ ὠχύρωσαν τὰς θέσεις, ποὺ ὑπῆρχον εἰς αὐτάς, καὶ τὰς ἐφωδίασαν μὲ τρόφιμα, ὥστε νὰ εἶναι παρεσκευασμένοι εἰς πόλεμον, διότι πρὸ ὀλίγου εἶχαν θερίσει τοὺς ἀγρούς των.	5 Κατόπιν αὐτοῦ κατέλαβαν ὅλας τὰς κορυφὰς τῶν ὑψηλῶν βουνῶν καὶ ἐφρόντισαν νὰ κτίσουν καὶ ἐπιδιορθώσουν τὰ τείχη τῶν κωμοπόλεων, ποὺ ὑπῆρχαν εἰς τὰς περιοχὰς αὐτάς. Ἔφεραν ἐπίσης καὶ ἔβαλαν εἰς τὰς ἀποθήκας των τρόφιμα, ἀπαραίτητα εἰς περίπτωσιν πολέμου, ἀπὸ αὐτὰ ποὺ εἶχαν συνάξει ἀπὸ τὸν θερισμὸν τῶν πεδιάδων των, ποὺ εἶχε γίνει μόλις προηγουμένως.
6 Καὶ ἔγραψεν Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας, ὃς ἦν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐν Ἱερουσαλήμ, τοῖς κατοικοῦσι Βαιτυλούα καὶ Βαιτομεσθαίμ, ἥ ἐστιν ἀπέναντι Ἐσδρηλὼν κατὰ πρόσωπον τοῦ πεδίου τοῦ πλησίον Δωθαΐμ,	6 Ὁ Ἰωακίμ, ὁ ὁποῖος κατὰ τὴν ἐποχήν ἐκείνην ἦτο ἀρχιερεὺς εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔγραψεν ἐπιστολὴν πρὸς τοὺς κατοίκους τῆς Βαιτυλούα καὶ πρὸς τὴν Βαιτομεσθαίμ, πόλιν, ἡ ὁποία εἶναι ἀπέναντι τῆς Ἐσδρηλὼν κατὰ πρόσωπον τῆς πεδιάδος Δωθαΐμ,	6 Ὁ δὲ Ἰωακίμ, ποὺ ἦτο τότε ἀρχιερεὺς εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔστειλεν ἐπιστολὰς εἰς ὅσους διέμεναν εἰς τὴν Βαιτυλούαν καὶ τὴν Βαιτομεσθαίμ, ἡ ὁποία εὑρίσκετο ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἐσδρηλών, κατὰ μέτωπο ν τῆς πεδιάδος, ποὺ ὑπῆρχε κοντὰ εἰς τὴν Δωθαΐμ.
7 λέγων διακατασχεῖν τὰς ἀναβάσεις τῆς ὀρεινῆς, ὅτι δι' αὐτῶν ἦν εἴσοδος εἰς τὴν Ἰουδαίαν, καὶ ἦν εὐχερῶς διακωλῦσαι αὐτοὺς προσβαίνοντας, στενῆς τῆς προσβάσεως οὔσης ἐπ' ἄνδρας τοὺς πάντας δύο.	7 καὶ ἔλεγεν ὅτι πρέπει νὰ καταλάβετε τὰς διαβάσεις τοῦ ὅρους, διότι ἀπὸ αὐτὰς μόνον εἶναι δυνατὴ ἡ εἴσοδος τῶν ἐχθρῶν εἰς τὴν Ἰουδαίαν. Ἐὰν αὐτὰς καταλάβετε, εἶναι εὔκολον νὰ τοὺς ἐμποδίσετε νὰ περάσουν, διότι ἡ διάβασις ἐκεῖ εἶναι στενή, ποὺ μόλις ἐπιτρέπει εἰς δύο τὸ πολὺ ἄνδρας νὰ περνοῦν συγχρόνως.	7 Εἰς τὰς ἐπιστολάς του αὐτὰς ὁ ἀρχιερεὺς τοὺς ἔλεγε νὰ καταλάβουν καὶ νὰ προσέχουν τὰς διαβάσεις τῆς ὀρεινῆς περιοχῆς, διότι δι' αὐτῶν καὶ μόνον εἰσήρχετο κανεὶς ἀπὸ ἐκεῖ εἰς τὴν Ἰουδαίαν. Ἦτο δὲ πολὺ εὔκολον νὰ ἐμποδίσουν τοὺς ἐχθρούς, ποὺ θὰ ἐπιχειροῦσαν νὰ περάσουν ἀπὸ ἐκεῖ, διότι ἡ δίοδος ἦτο πολὺ στενὴ καὶ δὲν ἐχωροῦσαν περισσότεροι ἀπὸ δύο ἄνδρες.
8 Καὶ ἐποίησαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ καθὰ συνέταξεν αὐτοῖς Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας καὶ ἡ γερουσία παντὸς δήμου Ἰσραήλ, οἳ ἐκάθηντο ἐν Ἱερουσαλήμ.	8 Οἱ Ἰσραηλῖται ὑπήκουσαν καὶ ἔπραξαν, ὅπως τοὺς διέταξεν ὁ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ καὶ ἡ γερουσία ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκοντο εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ.	8 Οἱ δὲ Ἰσραηλῖται συνεμορφώθησαν ἀμέσως πρὸς ὅσα τοὺς διέταξεν ὁ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ μαζὶ μὲ τὴν γερουσίαν ὅλων τῶν Ἰσραηλιτῶν, ποὺ διέμεναν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα.
9 Καὶ ἀνεβόησαν πᾶς ἀνὴρ Ἰσραὴλ πρὸς τὸν Θεὸν ἐν ἐκτενίᾳ μεγάλῃ καὶ ἐταπεινοῦσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἐν ἐκτενίᾳ μεγάλῃ.	9 Ὅλοι δὲ οἱ Ἰσραηλῖται μὲ μεγάλην πίστιν καὶ κατάνυξιν ἀνεβόησαν πρὸς τὸν Θεόν· ἐταπείνωσαν τὰς ψυχάς των ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μὲ τὰς κατανυκτικάς των προσευχάς.	9 Καὶ ἄρχισαν νὰ προσεύχωνται εἰς τὸν Θεὸν ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται καὶ νὰ βοοῦν μὲ πολὴν θέρμην, μὲ πίστιν καὶ κατάνυξιν. Συγχρόνως δὲ ἐταπείνωναν τοὺς ἑαυτούς των μὲ νηστείαν καὶ μεγάλην συντριβήν.
10 Αὐτοὶ καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν καὶ τὰ νήπια αὐτῶν καὶ τὰ κτήνη αὐτῶν καὶ πᾶς πάροικος ἢ μισθωτὸς καὶ ἀργυρώνητος αὐτῶν ἐπέθεντο σάκκους ἐπὶ τὰς ὀσφύας αὐτῶν.	10 Ὅλοι δὲ αὐτοὶ καὶ αἱ γυναῖκες των καὶ τὰ μικρά των παιδιὰ καὶ τὰ ζῶα των καὶ κάθε ξένος, ποὺ εὑρίσκετο πλησίον των ἢ ἡμερομίσθιος ἐργάτης ἢ δοῦλος ποὺ εἶχεν ἀγορασθῆ διὰ χρημάτων, ὅλοι εἰς ἔνδειξιν πένθους καὶ ταπεινώσεως ἐφόρεσαν σάκκους εἰς τὴν μέσην των.	10 Ἐζωσαν μάλιστα τὴν μέσην των μὲ τριχίνους σάκκους, διὰ νὰ δείχνουν τὸ πένθος των, ὅλοι οἱ ἄνδρες τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ οἱ γυναῖκες των μὲ τὰ νήπιά των. Ἔβαλαν ἐπίσης σάκκους καὶ εἰς τὰ ζῶα των. Τὸ ἴδιο ἔκαμε καὶ κάθε ξένος, ποὺ ἔμενε μαζί των, ὅπως καὶ κάθε μισθωτὸς ὑπάλληλός των καὶ κάθε δοῦλος των, ποὺ τὸν εἶχαν ἀγοράσει καὶ ἀνῆκεν εἰς ἐκείνους.
11 Καὶ πᾶς ἀνὴρ Ἰσραὴλ καὶ γυνὴ καὶ τὰ παιδία καὶ οἱ κατοικοῦντες ἐν Ἱερουσαλὴμ ἔπεσον κατὰ πρόσωπον τοῦ ναοῦ καὶ ἐσποδώσαντο τὰς κεφαλὰς αὐτῶν καὶ ἐξέτειναν τοὺς σάκκους αὐτῶν κατὰ πρόσωπον Κυρίου·	11 Ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται, ἄνδρες, γυναῖκες καὶ παιδιά, ὅσοι κατοικοῦσαν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔπεσαν μὲ τὸ πρόσωπον κατὰ γῆς πρὸ τοῦ ναοῦ, ἔρριξαν στάκτην εἰς τὰς κεφαλάς των καὶ μὲ τὰ χέρια των ἄπλωναν τὰ ἄκρα ἀπὸ τοὺς σάκκους, διὰ νὰ ζητήσουν ἔλεος καὶ προστασίαν ἀπὸ τὸν Κύριον.	11 Ἐν συνεχείᾳ ὅλοι οἰ Ἰσραηλῖται μαζὶ μὲ τάς, γυναῖκας καὶ τὰ παιδιά των, ὅσοι κατοικοῦσαν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔπεσαν μὲ τὸ πρόσωπον κατὰ γῆ, ἐμπρὸς εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Κυρίου. Καὶ ἔρριξαν στάχτην εἰς τὰ κεφάλια των, ὅπως ἔκαμναν ὅταν ἐπενθοῦσαν, καὶ ἄνοιξαν τὰ χέρια των, ὅπως ἦσαν σκεπασμένα μὲ τοὺς πενθίμους σάκκους, καὶ τὰ ὕψωσαν πρὸς τὸν Κύριον καὶ Τὸν ἰκέτευαν.
12 καὶ τὸ θυσιαστήριον σάκκῳ περιέβαλον καὶ ἐβόησαν πρὸς τὸν Θεὸν Ἰσραὴλ ὁμοθυμαδὸν ἐκτενῶς τοῦ μὴ δοῦναι εἰς διαρπαγὴν τὰ νήπια αὐτῶν καὶ τὰς γυναῖκας εἰς προνομὴν καὶ τὰς πόλεις τῆς κληρονομίας αὐτῶν εἰς ἀφανισμὸν καὶ τὰ ἅγια εἰς βεβήλωσιν καὶ ὀνειδισμόν, ἐπίχαρμα τοῖς ἔθνεσι.	12 Καὶ αὐτὸ ἀκόμη τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων τὸ περιέβαλαν μὲ σάκκον καὶ ἔκραζαν πρὸς τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραὴλ μὲ μίαν ψυχὴν καὶ μὲ μεγάλην κατάνυξιν καὶ τὸν παρακαλοῦσαν νὰ μὴ ἐπιτρέψῃ νὰ παραδοθοῦν τὰ νήπια αὐτῶν εἰς ἁρπαγήν, αἱ γυναῖκες των εἰς λεηλασίαν καὶ αἱ πόλεις, τὰς ὁποίας εἶχαν κληρονομήσει, εἰς καταστροφήν, ὁ ναὸς εἰς βεβήλωσιν καὶ εἰς ὀνειδισμὸν καὶ νὰ γίνουν ἔτσι αὐτοὶ ἐμπαιγμὸς καὶ περίγελως τῶν ἐθνῶν.	12 Ἐσκέπασαν μάλιστα ὁλόγυρα μὲ σάκκον καὶ τὸ θυσιαστήριον τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ ἐκραύγαζαν διαρκῶς μὲ πίστιν καὶ καρτερίαν ὅλοι μαζὶ πρὸς τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραήλ. Τὸν παρακαλοῦσαν νὰ μὴ ἀφήσῃ νὰ ἀρπάξουν οἱ ἐχθροὶ τὰ νήπιά των, οὔτε νὰ πάρουν σὰν λάφυρα τὰς γυναῖκας των καὶ νὰ ἑξαφανίσουν τὰς πόλεις, τὰς ὁποίας εἶχαν κληρονομήσει. Νὰ μὴ ἀφήσῃ ἐπίσης νὰ βεβηλώσουν καὶ ἐμπαίξουν τὰ ἱερὰ καὶ ἅγιά των, ὥστε νὰ χαίρωνται καὶ νὰ εὐφραίνωνται διὰ τὸν ἐξευτελισμὸν τῶν Ἰουδαίων τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη.
13 Καὶ εἱσήκουσε Κύριος τῆς φωνῆς αὐτῶν καὶ εἰσεῖδε τὴν θλῖψιν αὐτῶν· καὶ ἦν ὁ λαὸς νηστεύων ἡμέρας πλείους ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Ἱερουσαλὴμ κατὰ πρόσωπον τῶν ἁγίων Κυρίου παντοκράτορας.	13 Ὁ Κύριος ἤκουσε τὴν προσευχήν των καὶ εἶδε τὴν θλῖψιν των. Ὅλος ὁ λαὸς ἐνήστευεν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας καθ' ὅλην τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὴν Ἱερουσαλὴμ ἐνώπιον τοῦ ναοῦ τοῦ Κυρίου, τοῦ παντοκράτορος.	13 Καὶ ὁ Κύριος εἱσήκουσε τὴν προσευχήν των καὶ ἐπρόσεξε τὴν θλῖψιν των. Ὅλος δὲ ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, εἰς ὅλην τὴν Ἰουδαίαν καὶ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, ἐνήστευεν ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας καὶ ἔστρεφαν τὰ βλέμματά των πρὸς τὸν τόπον τῆς λατρείας τοῦ παντοκράτορος Κυρίου.
14 Καὶ Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας καὶ πάντες οἱ παρεστηκότες ἐνώπιον Κυρίου, ἱερεῖς καὶ οἱ λειτουργοῦντες Κυρίῳ, σάκκους περιεζωσμένοι τὰς ὀσφύας αὐτῶν προσέφερον τὴν ὁλοκαύτωσιν τοῦ ἐνδελεχισμοῦ καὶ τὰς εὐχὰς καὶ τὰ ἐκούσια δόματα τοῦ λαοῦ,	14 Ὁ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ καὶ ὅλοι οἱ παριστάμενοι ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, ἱερεῖς καὶ ἄλλοι λειτουργοῖ τοῦ Κυρίου, ζωσμένοι γύρω ἀπὸ τὰς ὀσφύας των σάκκους, προσέφεραν τὰ καθημερινὰ ὁλοκαυτώματα, τὰ ταξίματα, τὰ ἀφιερώματα, καὶ τὰ ἐκούσια δῶρα τοῦ λαοῦ.	14 Ὁ δὲ ἀρχιερεὺς Ἰωακὶμ καὶ ὅλοι, ὅσοι παρέστεκαν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, οἱ ἱερεῖς δηλαδὴ καὶ οἱ ἄλλοι λειτουργοὶ καὶ ὑπηρέται τοῦ Κυρίου, ἦσαν ζωσμένοι μὲ σάκκους, διὰ να δείχνουν τὸ πένθος των καὶ τὴν συντριβήν των. Καὶ ἐπρόσφεραν θλιμμένοι τὰς θυσίας τῆς ὁλοκαυτώσεως, ποὺ προσεφέροντο κάθε πρωῒ καὶ βράδυ διαρκῶς, καθὼς ἐπίσης καὶ τὰ τάματα καὶ τὰς προσφοράς, ποὺ ἤθελε να ἀφιερώσῃ ὁ λαός.
15 καὶ ἦν σποδὸς ἐπὶ τὰς κιδάρεις αὐτῶν. Καὶ ἐβόων πρὸς Κύριον ἐκ πάσης δυνάμεως εἰς ἀγαθὸν ἐπισκέψασθαι πάντα οἶκον Ἰσραήλ.	15 Στάκτη δὲ ὑπῆρχεν ἐπάνω εἰς τὰ καλύμματα τῶν κεφαλῶν των. Καὶ ἔκραζον πρὸς τὸν Κύριον μὲ ὅλην των τὴν δύναμιν νὰ ἐπισκεφθῇ πρὸς τὸ ἀγαθὸν ὁ Θεὸς ὅλον τὸν λαὸν τοῦ Ἰσραήλ.	15 Εἶχαν ρίξει μάλιστα καὶ στάχτην εἰς τὰ καλύμματα τῶν κεφαλῶν των. Ἐφώναζαν δὲ μὲ μεγάλην φωνὴν καὶ ὅλην τὴν δύναμιν τῆς ψυχῆς των πρὸς τὸν Κύριον, διὰ νὰ τοὺς προσέξῃ καὶ νὰ ἐκδηλώσῃ τὴν ἀγαθωσύνην Του πρὸς ὅλον τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν.